Prekambryjskie skały krystaliczne

Najstarsze skały kontynentu występują w obrębie krystalicznych tarcz kanadyjskiej i grenlandzkiej. Są to przede wszystkim skały metamorficzne: łupki krystaliczne, gnejsy, kwarcyty intrudowane granitami. W pn.-zach. Kanadzie odkryto najstarsze znane skały skorupy ziemskiej - tzw. gnejsy Acasuę datowane na 4 mld lat. Znaleziono w nich odłamki komatydów i amfibolitów, stanowiące być może fragmenty pierwotnej skorupy oceanicznej Ziemi. Z kolei w metamorficznych skałach tarczy grenlandzkiej natrafiono na najstarsze znane ślady życia organicznego, liczące 3,8 mld lat  (program uprawnienia budowlane na komputer).

Prekambryjskie skały krystaliczne i metamorficzne, występujące na powierzchni w obrębie tarcz, na pozostałych częściach platformy amerykańsko-grenlandzkiej przykryte są skałami osadowymi i odsłaniają się tylko w głębokie h rozcięciach dolinnych, m.in. na odizolowanej części płyty centralnej tworzącej wyżynę Kolorado. Skały prekambryjskie występują też jako trzony krystaliczne pasm górskich we wsch. części Kordylierów i w Appalachach (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Poza tarczami, na obszarze platformy amerykańsko-grenlandzkiej na prekambryjskim fundamencie występuje miąższa (1000-3000 m) sekwencja poziomo zalegających skat osadowych, m.in. zlepieńców, piaskowe ów, łupków, wapieni. Tworzyły się one, począwszy od kambru, przez całą erę paleozoiczną i część mezozoicznej aż po jurę, a w niektórych miejscach po kredę. W obrębie niektórych warstw występują bogate złoża węgla kamiennego, ropy naftowej i gazu ziemnego (uprawnienia budowlane).

Skały osadowe, pochodząc e z ery paleozoicznej, występują na powierzchni w bezpośrednim obrzeżeniu tarczy kanadyjskiej: w Basenie Mackenzie, na Nizinach Wewnętrznych i zach. przedpolu Appalachów oraz Archipelagu Arktycznym, a także na Nizinie Południowohudsońskiej - w miejscu centralnego (program egzamin ustny).

Kordyliery

Znaczne przestrzenie kontynentu zajmują również najmłodsze skały osadowe, powstając e od schyłku mezozoiku do chwili obecnej. Są to przede wszystkim osady morskie, gł. piaskowce i wapienie, powstające na obszarze szelfu, które dziś, dzięki stopniowemu podnoszeniu się kontynentu, tworzą ląd. Największy taki obszar występuje wokół Zatoki Meksykańskiej, gdzie warstwa osadów owej formacji osiąga miejscami 10 km miąższości. W ukształtowaniu pionowym kontynentu zaznacza się wyraźnie południkowy układ gł. jednostek morfostruk- turalnych. W kierunku z zach. na wsch. są to: Kordyliery - młode góry fałdowe orogenezy alpejskiej, Wielkie Równiny i Niziny Wewnętrzne położone w obrębie paleozoicznych skał osadowych i prekambryjskiego podłoża tarczy kanadyjskiej, pas starych gór i wyżyn orogenezy kaledońskiej i waryscyjskiej oraz pas nizin nadbrzeżnych. Każdą z jednostek morfostru- kturalnych można podzielić na 2 części o odmiennym typie genetycznym rzeźby: północną - objętą zlodowaceniami plejstoceńskimi, i południową - leżącą poza ich zasięgiem (opinie o programie).

Obszary współcześnie zlodowacone to wnętrze Grenlandii oraz fragmenty Wyspy Ellesmere’a, wyspy Devon i Ziemi Baffina w Archipelagu Arktycznym. Wyspy rozdzielone są zapadliskami tektonicznymi zajętymi przez cieśniny i zatoki, z których część powstała też w obniżeniach między progami denudacyjnymi. Wybrzeża Grenlandii i innych wysp cechują się rzeźbą polodowcową, w większości wysokogórską, z typem wybrzeży fiordowych i skjerowych. Nizinne obszary wysp i pas wybrzeży kontynentu wokół Zatoki Hudsona zajmują płaskie, wynurzone obszary zbudowane z czwartorzędowych osadów akumulacji morskiej (segregator aktów prawnych).

W części kontynentalnej wysokogórska rzeźba polodowcową występuje gł. w Kordylierach, gdzie istnieją również duże lodowce piedmontowe w górach Alaska, Wrangla i Św. Eliasza. Utwory akumulacji lodowcowej i utwory rzeczne wyścielają dna zapadliskowych kotlin śródgórskich. Na obszarach rzeźby po- lodowcowej występują wybrzeża fiordowe, a u wylotu dolin rzecznych - deltowe. Do innych charakterystycznych cech rzeźby omawianej części Kordylierów należą stożki czynnych i niedawno wygasłych wulkanów tworzące wyspy Aleucty, a występujące też w Górach Wrangla, Alaska, Kaskadowych i Sierra Nevada (promocja 3 w 1).