Próbki kruszywa naturalnego

Próbki kruszywa naturalnego ze złóż, które zamierza się eksploatować (pospółki, żwiry, piaski), pobiera się z dołów lub szybików próbnych, rozmieszczonych w taki sposób i doprowadzonych do takiej głębokości, by należycie charakteryzowały skład całego złoża. Materiał uzyskany z każdego szybiku określa się wg wielkości, rodzaju, postaci ziaren oraz stopnia ich zwietrzenia, przy czym należy wyznaczyć procentową zawartość różnych rodzajów ziaren (program uprawnienia budowlane na komputer). Szybiki próbne numeruje się kolejno i oznacza ich położenie względem pewnych punktów stałych. Porównanie ze sobą próbek daje podstawę do ich podziału na pewne gatunki lub też wymieszania razem w celu utworzenia próbki przeciętnej.

W przypadku pobierania próbek gotowych materiałów (kruszyw), eksploatowanych z danego złoża, należy je pobierać z hałd składowych poszczególnych rodzajów (żwiry, pospółki, piaski) stosując przepisane przy tym metody pobierania. Pobrana próbka powinna reprezentować przeciętne własności materiału obecnego w hałdzie (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Jedną z metod może być np. pobranie próbek przynajmniej z 7 miejsc dookoła hałdy, przy czym w każdym miejscu należy robić wydrążenie aż do dna hałdy zsypując wybierany materiał na miejsce równe. Całość należy wymieszać i metodą kwadrantową pobrać próbkę średnią w ilości 10-15 kg. Próbki piasku należy pobierać możliwie w wilgotnym stanie.

Pobrane do badań próbki materiałów kamiennych, zarówno zwartych (bloki lub bryły), jak też i kruszywa, pakuje się do szczelnych puszek lub skrzynek. Dołącza się do nich odpis protokołu komisyjnego pobrania próbek, po czym skrzynkę zamyka się, plombuje lub zabezpiecza w przepisany sposób. Sposób ten powinien umożliwiać. stwierdzenie identyczności próbki po jej nadejściu do laboratorium badawczego. Na wieku skrzynki umieszcza się adres laboratorium i przesyła do badań.

Badania te mają na celu ogólną charakterystykę materiału i stwierdzenie całego szeregu cech ważnych z punktu widzenia budowlanego (uprawnienia budowlane). W zakres badań makroskopowych wchodzi barwa skały, budowa skały, obejmująca wielkość składników skało- twórczych i ich wzajemne ułożenie, świeżość, zwięzłość i twardość skały, makroskopowe ustalenie składu mineralogicznego oraz nazwy skały.
W przypadku gdy chodzi o wyczerpujące badanie materiału nieznanego, badania makroskopowe są nie wystarczające i muszą być poparte badaniami mikroskopowymi (program egzamin ustny).

Badania mikroskopijne

Dają one możność sprawdzenia cech zaobserwowanych makroskopowo i pozwalają na ostateczne ustalenie składu mineralogicznego, budowy (struktury i tekstury) skały, wielkości składników, ich postaci, nazwy petrograficznej skały, stopnia zwietrzenia, stosunku ilościowego charakterystycznych minerałów, obecności i rodzaju lepiszcza, zrostów ziaren, pęknięć, zgruchotań, zmian mineralogicznych i strukturalnych w związku z zaczynającym się rozkładem lub przeobrażeniem skały. Badania mikroskopowe przeprowadza się w mikroskopie polaryzacyjnym na preparatach badanego materiału, tzw. szlifach mikroskopowych (szlif cienki).
Badania mikroskopowe przeprowadzone w sposób właściwy dać mogą wiele cennych wskazówek co do wartości technicznej badanego materiału.

Wysycenie materiału kamiąpnego wodą wpływa na ogół ujemnie na własności techniczne materiału kamiennego (opinie o programie).
W stanie nasyconym wodą zmienia się objętość materiału, powiększa się ciężar objętościowy i przewodnictwo cieplne, pogarsza się przenikanie powietrza („oddychanie kamieni") i zmniejsza wytrzymałość (segregator aktów prawnych).

Jako współczynnik zmiękczenia materiałów kamiennych naturalnych jak też i sztucznych przyjęto stosunek wytrzymałości badanego materiału po nasyceniu wodą do wytrzymałości tegoż materiału w stanie suchym.
Przyjęto, że materiały kamienne naturalne i sztuczne nie mogą być stosowane w wodzie i wilgotnych miejscach, jeżeli współczynnik zmiękczenia jest mniejszy od 0,8.
Materiały kamienne o wartości współczynnika powyżej 0,8 noszą nazwę wodoodpornych (promocja 3 w 1).

Wodoprzepuszczalnością nazywamy zdolność materiałów kamiennych naturalnych oraz- sztucznych do przepuszczania wody pod ciśnieniem. Ta cecha ma szczególniejsze znaczenie przy badaniu materiałów przeznaczonych do budowli hydrotechnicznych, zasobników, ścian piwnicznych itp. Istnieje szereg metod oznaczania wodoprzepuszczalności materiałów kamiennych oraz betonu.