Przegłębienie wzdłużne

Na kanałach dochodzą jeszcze zapasy na dodatkowe „osiadanie” (czyli równomierne powiększenie zanurzenia) i dodatkowe przegłębienie, powstające wskutek ruchu statku. Nie mają one wpływu na głębokości przy samym nabrzeżu czy pomoście, nie będziemy się więc nimi tu dalej zajmować (program uprawnienia budowlane na komputer).
Mało jest danych dotyczących wartości przegłębienia wzdłużnego statków. W jednej z najnowszych prac w literaturze światowej autor ogranicza się do następującego stwierdzenia: „Często chcąc powiększyć sterowność statku, nie ładuje się go do poziomej stępki.

Eisiminger [4] stwierdza, że statek zwykle przegłębiony jest na rufę w przybliżeniu na 3 cale przypadające na każde 100 stóp (25 mm na 10 m) [długości statku, przyp. aut.]. Inni [autorzy] stwierdzają, że przegłębienie na rufie zwykle wynosi 1-2 stóp (0,3 do 0,6 m).”
Szopowski stwierdza: „Wg oświadczenia Kapitanatu Portu Gdynia, na 42 duże statki, które w ostatnich latach weszły do portu, 22 z nich miały lekkie przegłębienie na rufę, 8 z nich miało równą stępkę, a 12 z nich miało przegłębienie (średnio 4 cale) na dziób (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Maksymalne przegłębienie w jednym wypadku dochodziło do 1’1″, ale zwykle nie przekraczało 7 cali. Przeważnie kapitanowie portu wymagają, aby duże statki wchodziły do portu przy równej (poziomej) stępce, balastując odpowiednio statek na redzie. W trakcie przeładunku statku należy się liczyć z możliwością powstania podłużnej przechyłki statku o kącie do 2°, jednakże nie powinno to mieć miejsca przy pełnym zanurzeniu statku.”

Dla statków o długości 100 m i krótszych przegłębienie określone tym wzorem wynosi 0,25 m, co odpowiada w przybliżeniu wartości w wyżej przytoczonym na str. 278 przykładzie. Dla statków dłuższych jednak byłaby ona niewystarczająca (uprawnienia budowlane).
Uwzględniając jeszcze możliwość balastowania statku do poziomej stępki, nietrudno zauważyć, że sprawa wartości przegłębienia wzdłużnego może być przedmiotem przepisów portowych, które dla różnych nabrzeży i różnych wielkości statków mogą określać dopuszczalne przegłębienia (przy pełnym zanurzeniu statku), tak aby nie zachodziła obawa, że statek stojący na nabrzeżu dotknie rufą czy dziobem dna (program egzamin ustny).

Dopuszczalne przechyły

To samo dotyczy przegłębienia poprzecznego wskutek przechyłu bocznego, który w czasie przeładunku może dojść do 6° (ATb = 0,1B, gdzie B - szerokość statku. I), a u małych jednostek bywa nawet większy. Znaczne przechyły boczne mogą wystąpić także w czasie wichrów, a u małych statków pasażerskich w czasie dobijania do brzegu, a potem przechodzenia pasażerów na ląd, gdyż gromadzą się oni wtedy zwykle z jednej strony pokładu, od strony nabrzeża (opinie o programie).
Biorąc pod uwagę, że stosunek L/B wynosi dla statków towarowych i pasażerskich od 7,4 do 9,75 i średnio równy jest 8, przegłębienie poprzeczne może dojść do ATb = 0,125 L (a bywa i większe), jest więc większe niż przegłębienie wzdłużne. Oczywiście nie może ono osiągać tej wartości, gdy statek ma pełne zanurzenie T.

Na pokrycie przegłębienia poprzecznego może być „zużyta” także rezerwa nawigacyjna, potrzebna w zasadzie w czasie manewrów statku, a więc już po pełnym załadunku, gdy jakiekolwiek przechyły boczne są w zasadzie niedopuszczalne, ponieważ zagrażałyby stateczności statku. (Nie dotyczy to małych statków pasażerskich, które często odbijają od brzegu mocno przechylone, znowu z powodu gromadzenia się podróżnych przy burcie odlądowej) (segregator aktów prawnych). Odpowiednie portowe przepisy sztauerskie i trymerskie powinny określić maksymalny przechył boczny statku w różnych stadiach przeładunku, z czego wynikają wartości odpowiednich rezerw.

W zasadzie punktem wyjścia do rozwiązania tego zagadnienia w każdym konkretnym wypadku powinny być założenia projektanta nabrzeża czy pomostu i przyjętej przez niego wartości rezerwy eksploatacyjnej re (np. dla statków do 100 m długości rzędu 25 cm, dla statków do 300 m długości rzędu 1 m), do których powinny dostosować się przepisy portowe ustalające dla danego nabrzeża dopuszczalne przechyły w różnych fazach przeładunku dla statków o różnym tonażu (promocja 3 w 1)..