Przekaz masowy

Często także używa się terminu »środki przekazu« - w sposób nie tylko bardziej nieszczęśliwy, lecz także obciążony bardzo ujemną hipoteką. »Przekaz« oznacza wszakże relację jednostronną »od - do«. Jest zespołem treści emitowanych przez nadawcę i biernie przyjmowanych przez odbiorcę. W ciągu 45 lat po wojnie mieliśmy do czynienia z doświadczeniem »masowego przekazu« treści wyraźnie zdefiniowanych i przykrojonych nie tylko według światopoglądu nadawców, ale także rysujących ramy, w jakich wolno (lub nie wolno) było nam się poruszać tak w sferze życia politycznego. jak i społecznego, kulturalnego czy nawet duchowego, religijnego i wewnątrzkościelnego (program uprawnienia budowlane na komputer).

Po załamaniu ancien regime i wolnych wyborach w czerwcu 1989 roku  Polacy także pragnęli spokojnie żyć w normalnym kraju. Nikt nie zdawał sobie sprawy z ogromu wysiłku i wyrzeczeń, jakie trzeba będzie ponieść (…) Zmiany te wymagały swej teorii czy ideologii - całościowego kontekstu, który dawałby odpowiedź na zasadnicze pytanie: po co to wszystko, dokąd to nas zaprowadzi, gdzie ja w tym jestem, co z tego wynika dla mojej rodziny i przyszłości moich dzieci. Kontekstu, który zawierałby uzasadnienie i nadawał zmianom sens. Który zmniejszałby lęk (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Takiej teorii nikt nie zaproponował (…) Wolna prasa nie sprawdziła się - bo nie mogła się sprawdzić - jako model komunikacji społecznej w okresie przemian (uprawnienia budowlane). Nie mogła, bowiem pluralistyczna, wolna prasa ze względu na sam sposób swego funkcjonowania nie jest w stanie wygenerować spójnej interpretacji rzeczywistości, będącej do przyjęcia dla całego społeczeństwa. Wolna prasa nie może dać recepty na życie, a tego właśnie w okresie przemian - i należy to uznać za fakt potwierdzony empirycznie - potrzebowali ludzie. Czy oznacza to. że jedynym wyjściem była sprawnie realizowana propaganda (program egzamin ustny)?”

Funkcja komunikacyjna

Funkcja „komunikacyjna” mediów nie musi - i nie powinna - zastępować funkcji informacyjnej, jest jednak poniekąd czymś więcej. Komunikacja, nie będąc propagandą, staje się pewną „polityką informacyjną”, sztuką przekazu. Rozumiana coraz częściej jako „komunikatywność”, mediatyczność - skazuje tych, którzy ją ignorują, na nieskuteczność, a dotyczy to w równym stopniu polityków, jak i dziennikarzy (opinie o programie). „We wszystkich krajach świata - pisze Jean-Franęois Revel w felietonie Prasa i władza („Przegląd Polityczny", nr 27-2895) - gdzie istnieje choćby tylko formalna wolność prasy i mass mediów, w obiegu są dwie tezy. Pierwsza brzmi, że władza i klasa polityczna manipulują środkami komunikacji i informacji. Według drugiej zachodzi coś wręcz przeciwnego: politycy są zakładnikami mediów. Rządzić to znaczy informować. W nowoczesnej sztuce rządzenia ważne jest nie tyle podejmowanie słusznych decyzji, co sposób przedstawienia ich przez media (…)

Wszelka polityka jest rezultatem kompromisu między obroną swoich interesów a prawdą, między komunikacją a informacją. Już bardzo dawno temu, w czasach poprzedzających erę prasy i mediów, na ateńskiej agorze i rzymskim forum wiedziano, że aby rządzić, trzeba umieć nie tylko działać, ale i przekonać. Upadek rządzących zaczyna się jednak wtedy, kiedy wyobrażają sobie oni. że wystarczy przekonać, aby móc działać (segregator aktów prawnych). Biada tym, którzy sądzą, że komunikacja może zastąpić działanie i informację. To złudzenie co do wszechmocy komunikacji niebezpiecznie oddziałuje na psychikę niektórych rządzących. Stają się oni niezdolni do zadania sobie pytania, czy informacja ukazująca w niekorzystnym świetle ich działania lub osobę jest prawdziwa czy fałszywa (…)

Polityk może być czasem panem, a czasem niewolnikiem komunikacji. Co się zaś tyczy informacji, to może być tylko jej niewolnikiem. Demokracja potrzebuje niekiedy komunikacji, gdyż nie wystarczy mieć rację, by mieć władzę (promocja 3 w 1). Nade wszystko jednak potrzebuje ona informacji, gdyż nie wystarczy mieć władzę, by mieć rację.”