Przelewy zamknięte

Zależnie od wybranego rozwiązania korona przelewu może być w postaci przelewu o koronie opływowej , przelewu o poszerzonej koronie lub w postaci progu jazowego (program uprawnienia budowlane na komputer). Na przelewach najczęściej stosowane są zamknięcia zasuwowe, segmentowe i klapowe (soczewkowe, sektorowe, dachowe, bębnowe) o napędzie mechanicznym lub hydraulicznym. Przelewy zamknięte instaluje się najczęściej w korpusie zapory, a niekiedy w układzie derywacyjnym.

Przelewy otwarte, nie mające zamknięć, odznaczają się tą zaletą, że eliminuje się udział obsługi w regulowaniu poziomów wody oraz podwyższa stopień gwarancji działania przelewu. Istotną wadą tych przelewów jest okoliczność, iż piętrzenie zbiornika ponad poziom korony nie może być eksploatowane (program uprawnienia budowlane na ANDROID). W tych warunkach dopuszczalne piętrzenie nad koroną przelewu nie może być zbyt duże; normalnie nie przekracza ono 1,00-1,50 m. Pociąga to za sobą niejednokrotnie konieczność budowy przelewu o bardzo dużym świetle, co znacznie powiększa nakłady inwestycyjne oraz stwarza niekiedy duże trudności z usytuowaniem długiego przelewu. Trudności te można ominąć przez budowę przelewu o sztucznie wydłużonej koronie lub podciśnieniowego zwanego lewarem.

Przelewy otwarte o wydłużonej koronie zainstalowano na wielu zaporach i noszą nazwy związane z kształtem rzutu poziomego (uprawnienia budowlane). Przelew o wydłużonej koronie „kaczy dziób”, zainstalowany w korpusie zapory wielołukowej Beni Bahdel (Algieria), ma długość rozwiniętą w koronie 1270 m, mieszczącą się na długości 110 m zapory, przy warstwie przelewowej 0,5 m i wydatku 1000 m3/sek. Przelew wydłużony „margerytka” na zaporze Sarno (Włochy) jest przelewem szybowym usytuowanym na zbiorniku. Przelew „sinusoidalny”, wybudowany w układzie derywacyjnym na zaporze „Kokin bród” o długości w koronie 176 m, umiejscowiony jest na odcinku 64 m. Jego współczynnik wydatku M wynosi 2,28. Przelew kołowy znalazł szerokie zastosowanie głównie w przelewach szybowych. Stanowi on najprostszy przykład przelewu otwartego o rozwiniętej koronie i stosunkowo niewielkiej zdolności przepustowej (do kilkudziesięciu mVsek) (program egzamin ustny).

Powiększenie wydatku jednostkowego

Powiększenie wydatku jednostkowego można uzyskać przez budowę przelewu lewarowego (podciśnieniowego). Korona lewara położona jest na poziomie piętrzenia, podczas gdy wylot znajduje się na poziomie dolnej wody. Jeżeli poziom w zbiorniku przekroczy rzędną korony, lewar zasysa się i przepływ odbywa się pod działaniem ciśnienia odpowiadającego różnicy poziomów górnej i dolnej wody. Wobec tego wydatki jednostkowe lewarów są bez porównania większe od wydatków przelewów otwartych normalnych. Pojedyncze lewary mają zdolności przepustowe rzędu od kilkunastu do kilkudziesięciu mVsek (opinie o programie).

Przelewy umiejscowione w korpusie zapory. Jeżeli wysokość zapory nie przekracza 15-1-25 m, w jej korpusie może być wybudowana betonowa budowla w postaci przelewu otwartego lub zamkniętego. Przelewy tego typu buduje się najczęściej poza starym korytem rzeki w dolinie zalewowej. Takie rozwiązanie podyktowane jest wymaganiami organizacji robót przy wznoszeniu zapory. Woda od przelewu do starego koryta rzeki na dolnym stanowisku prowadzona jest kanałem otwartym.

Sam przelew jest wykonany z reguły jako zamykany. Jeżeli blok betonowy jest dostatecznie wysoki, może on w sobie mieścić również spust denny spełniający podwójną rolę (segregator aktów prawnych). W czasie wznoszenia zapory odprowadza on tak zwane wody budowlane, zaś w toku eksploatacji zapory jest wykorzystywany do odprowadzania wód powodziowych lub do opróżniania zbiornika. Spust mieszczący się pod przelewem jest zamykany najczęściej zasuwą lub segmentem. Najchętniej stosowany do takiego zamknięcia jest napęd olejowy. Posadowienie przelewów w korpusie zapory stwarza prawie zawsze poważne trudności.

Jeżeli podłoże nie jest skaliste, to przy wysokości piętrzenia rzędu 15-20 m konieczne jest zakładanie przelewu na wydłużonym fundamencie. Płyta fundamentowa od strony górnej wody. zwana ponurem. musi być wówczas wzmocniona pionowymi żebrami wiążącymi ją sztywno z korpusem przelewu (promocja 3 w 1).