Przepuszczanie kry lodowej

W celu umożliwienia przepuszczania kry lodowej przez stopień, przy jednoczesnym utrzymaniu stałego poziomu piętrzenia, stosuje się zasuwy dwudźwigarowe z klapą lodową (program uprawnienia budowlane na komputer).
Dla zapewnienia bezpiecznego przeprowadzania kry przez przelew ponad zasuwą wysokość piętrzenia samej klapy powinna być większa od 1,0 m. Praktycznie można przyjąć, że zasuwę dwudźwigarową z klapą można stosować dopiero przy spiętrzeniach powyżej 4,0 m.

Dość dużą wadą zasuw dwudźwigarowych jest niskie usytuowanie głównego dźwigara dolnego (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Przy niskich progach jazowych i odpowiednio wysokich poziomach dolnej wody, w czasie podnoszenia zasuwy struga wody wypływająca spod zasuwy bezpośrednio uderza w dolny pas dźwigara głównego. Zjawisko to jest szczególnie niekorzystne przy pełnościennych dźwigarach głównych, gdyż wypływ wody spod zasuwy wywołuje dodatkowo ssanie, którego wartość może dochodzić do 0,6-0,8 kG/cm2. Aby uniknąć tego rodzaju niekorzystnych zjawisk, należałoby podnieść pas odpowietrzny dolnego dźwigara.

Zgodnie z tą sugestią skonstruowana jest zasuwa trójpasowa, w której oba dźwigary główne mają jeden wspólny dolny pas (uprawnienia budowlane). Ze względów konstrukcyjnych oraz w celu lepszego przeniesienia momentów skręcających konieczne jest przy zasuwie trójpasowej wprowadzenie do wnęk filara pełnego przekroju konstrukcji zasuwy, co wymaga szerszych wnęk i dłuższych filarów niż przy konstrukcji nośnej z poziomymi dźwigarami głównymi. Dalsze rozwinięcie tej idei prowadzi do koncepcji zasuw powłokowych. Są one wykonane w postaci pojedynczego dźwigara nośnego, stężonego poprzecznie przeponami. Dzięki wykorzystaniu pełnej nośności blach powłoki otrzymuje się w ten sposób konstrukcję bardzo lekką, przy tym dostatecznie wytrzymałą i sztywną, a ponadto korzystnie ukształtowaną pod względem hydraulicznym (program egzamin ustny).

Obciążenia na filary

Dla zamknięcia otworów jazowych o dużych spiętrzeniach bardzo korzystne jest stosowanie zasuw składających się z dwu niezależnie powiązanych członów czyli zasuw dwudzielnych. Najnowszym, a zarazem najdoskonalszym dotychczas typem zasuwy dwudzielnej jest zasuwa hakowa. Zamknięcie takiego typu znajduje się w Polsce na stopniu w Czchowie na Dunajcu, poniżej zapory w Rożnowie (opinie o programie). Dolna zasuwa zamknięcia ma konstrukcję normalnej zasuwy dwuryglowej, górna natomiast o kształcie haka posiada tylko jeden rygiel główny (górny), zaś dołem opiera się o zasuwę dolną, przekazując część swego obciążenia na filary poprzez podparcia zasuwy dolnej. Do przeniesienia sił na budowlę stałą służą te same szyny jezdne dla obydwu zasuw. Zasuwa hakowa nadaje się do zamknięć o dużej wysokości, w rzekach z częstymi i szybko pojawiającymi się wezbraniami, przy których w celu ochrony koryt rzeki możliwie jak największe ilości wody powinny być przepuszczone ponad zamknięciem.

Normalne rozwiązanie zasuwy hakowej pozwala na obniżenk zasuwy górnej o 40% całej wysokości piętrzenia.
Wszystkie omówione typy zasuw charakteryzują się jednakowym schematem statycznym oddziaływania zamknięcia na część stałą jazu. Można wyróżnić tu dwa zasadnicze najniekorzystniejsze przypadki: zasuwa w normalnym położeniu piętrzącym i zasuwa w początkowym ruchu. Na zasuwę w normalnym położeniu piętrzącym działają dwie siły zewnętrzne - parcie poziome wody P i ciężar własny konstrukcji G (segregator aktów prawnych). Ciężar konstrukcji równoważy pionowa reakcja progowa występująca na całej długości dolnej belki uszczelniającej, poprzez którą zasuwa opiera się o próg jazowy. Poziome parcie wody równoważą reakcje podporowe R, pod każdym kołem jezdnym zasuwy, których liczba zależna jest od przyjętego schematu tego mechanizmu.

W początkowym stadium ruchu zasuwy układ sił poziomych pozostaje w zasadzie bez zmian, natomiast znika reakcja progowa R2, a ciężar własny konstrukcji oraz przy niektórych typach zamknięć ciężar wody przelewającej się ponad zasuwą przejmuje siła wyciągowa Z. Siła wyciągowa, równa sumie ciężaru zasuwy, ciężaru wody i sile oporu ruchu, przekazywana jest poprzez mechanizm wyciągowy na filary jazowe (promocja 3 w 1).