Przerób surowej smoły koksowniczej

Rozpoczęty został przerób surowej smoły koksowniczej w fabryce chemicznej w Nowej Hucie pod Krakowem.
Na smoły dachowe do celów budowlanych przerabiana jest prócz smoły koksowniczej i gazowniczej również smoła generatorowa i częściowo wytlewna (program uprawnienia budowlane na komputer).
Produkcja smoły drogowej w roku 1957 przewidziana jest w ilości 105 000 ton, w tym 25 000 ton smoły stabilizowanej asfaltem.

Produkcja smół preparowanych ma wynosić w roku 1957 475 000 ton.
Przygotowanie smół dla potrzeb budownictwa i drogownictwa oparte jest na metodzie preparowania, to znaczy mieszania lepiku smołowego o temperaturze mięknienia 35-b45°C z odpowiednią ilością oleju o temperaturze wrzenia 210-b360°C.
Destylacja smoły surowej odbywa się przeważnie systemem ciągłym w instalacjach wieżowych (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Masy smołowe impregnacyjne przygotowywane są z reguły w fabrykach papy przez wymieszanie na gorąco smoły preparowanej z przepisaną ilością paku.
Skład masy ustala fabryka w zależności od potrzeb rynku (zawartość paku w mieszance impregnacyjnej wynosi przeciętnie 85°/o ciężarowych).
Przy badaniach lepiszcz smołowych główną rolę odgrywają, podobnie jak przy asfaltach, badania cech fizycznych przeważnie metodami umownymi (konwencjonalnymi). Ponadto bada się również skład smoły metodą frakcjonowanej destylacji (uprawnienia budowlane).

Ponadto stosuje się, podobnie jak dla asfaltów, analizę grupową smół oraz badania specjalne.
Oznaczenia te umożliwiają scharakteryzowanie jakości smół, ich składu i zgodności z istniejącymi normami oraz doboru właściwej smoły. Lepkość smoły (wiskoza) stanowi podstawową cechę charakteryzującą przydatność smoły dla celów użytkowych. Pomiaru dokonuje się za pomocą przyrządów zwanych wiskozymetrami lub konsystomierzami.
Do badania lepkości smół stosuje się zasadniczo dwa rodzaje wiskozymetrów: wiskozymetr Riitgersa i wiskozymetr BTA (program egzamin ustny).

Normalny pomiar

Wiskozymetr Riitgersa przyjęty został w przemyśle koksochemicznym jako przyrząd do badania smół dachowych i lepików smołowych. Czas wypływu 300 cm3 smoły, wyrażony w sekundach, określa lepkość (wiskozę) badanej smoły w temperaturze 50°C.
Wiskozymetr BTA jest uproszczonym modelem wiskozymetru Redwood II, stosowanym do badania gęstych olejów (opinie o programie). Jest to przyrząd ściśle znormalizowany o dużej dokładności. Zaletą jego jest mała ilość smoły (50 cm3) potrzebna do pomiaru.

Dla wiskozymetru BTA opracowane zostały specjalne wykresy i tablice pozwalające na przeliczanie wyników w jednostkach CGS. Przyrząd ten nadaje się do badania produktów o wysokiej lepkości i został przyjęty w normie, jako przyrząd do badania smół drogowych. Normalny pomiar odbywa się przy otworze wypływowym o 0 10 mm.
Do pomiaru lepkości smół rzadkich i upłynnionych stosowane są naczynia z otworem wypływowym o 0 4 mm. Lepkość (wiskoza) smoły według BTA oznacza czas w sekundach potrzebny do wypływu 50 cm3 smoły w temperaturze 30°C (segregator aktów prawnych).

Dokonywane są pomiary lepkości smoły również w innych temperaturach. Dla smół o wysokiej lepkości pomiar jest wykonywany w temperaturze 35, 40 a nawet 50cC.
Istnieją nomogramy umożliwiające przeliczanie lepkości smół
mierzonych w różnych temperaturach na jednostki EVT. Wskazują one określoną temperaturę w stopniach C, w której czas wypływu 50 cm3 badanej próbki wynosi 50 sek.

Przy destylacji smół odbierane są następujące frakcje:
Olej lekki - granica wrzenia do 170cC; składniki dominujące, dające się łatwo wyodrębnić to benzen i jego homologi; w tej frakcji znajduje się również woda.
Olej średni - granica wrzenia do 230 lub 270°C; składniki dominujące: naftalen i fenol (promocja 3 w 1).
Olej ciężki - granica wrzenia 270-300cC; frakcja ta jest cieczą oleistą, czasem zawierającą antracen.
Olej antracenowy - granica wrzenia 300 do 350°C; frakcja ta zawiera jako składnik dominujący antracen.