Przewodność cieplna

Przewodność cieplna wyrobów ogniotrwałych odgrywa istotną rolę w przypadku, gdy mur ogniotrwały jest przegrodą chroniącą przed uchodzeniem ciepła (uprawnienia budowlane). Ze wzrostem temperatury współczynnik przewodności zmienia się; w szamocie i wyrobach krzemionkowych — wzrasta, w magnezytach — maleje. Wartość tego współczynnika wynosi orientacyjnie dla wyrobów szamotowych X = 0,6 + + 55 • 10-5 • t, dla krzemionkowych X — 0,7 + 65 • 10~5 • t, dla magnezytowych X = 5,3 + 230 • 10~5 • t, dla karborundowych X = 8,0 + 150 • 10-5 • t kcal/mh°C. Najgorszym izolatorem ciepła są materiały karborundowe. Ciepło właściwe. Ciepło właściwe wyrobów ogniotrwałych wzrasta wraz z temperaturą. Wymiary i prawidłowość kształtu. Cegły ogniotrwałe mają najczęściej wymiary zwykłych cegieł, a czasem inne, np.: 25 X 12,5 X 6,5 cm, 22 X 11 X 5 cm, 22 X 11 X 5,5 cm; ponadto istnieje wiele innych kształtek specjalnych, np. płyty o grubości 1,54- 4-3 cm, cegły klinowe, płyty piekarskie itp. Bardzo pożądaną cechą wyrobów ogniotrwałych są małe odchyłki w wymiarach poszczególnych elementów oraz prawidłowość płaszczyzn i prostolinijność krawędzi, a to dlatego, aby mur ogniotrwały mógł być prawidłowo wykonany przy możliwie najcieńszych spoinach. Spoiny są bowiem najsłabszym miejscem muru; im są one grubsze, tym łatwiej przenikają do wnętrza żużle, gazy i pyły, które niszczą konstrukcję (program na telefon). Z wyrobami ogniotrwałymi należy się specjalnie starannie obchodzić przy przewozie i na budowie, aby ich nie niszczyć i nie uszkadzać. W szczególności wyroby ogniotrwałe należy przechowywać w pomieszczeniach zabezpieczonych od opadów atmosferycznych, wyroby zaś magnezytowe w pomieszczeniach specjalnie suchych. Wyroby szamotowe wykonywa się z szamotu i gliny ogniotrwałej. Szamot jest to materiał sypki, uzyskiwany z rozdrobnienia wypalonej gliny ogniotrwałej lub z tłuczonych zużytych wyrobów ogniotrwałych (program na komputer). Glina ogniotrwała służy do związania cząstek szamotu i do umożliwienia uformowania wyrobu. Gdyby wyrób był zrobiony tylko z samej gliny ogniotrwałej, to wskutek dużego skurczu przy wypalaniu ulegałby skrzywieniom i spękaniom. Z drugiej jednak strony uformowanie wyrobu z samego tylko szamotu nie jest możliwe (brak lepiszcza).

Pytania testowe na uprawnienia budowlane

Z tych powodów wyrób musi być zrobiony z obydwóch składników w ilościach dobranych odpowiednio do zastosowanego sposobu produkcji i przeznaczenia (program egzamin ustny). Duża ilość gliny jest niepożądana, powoduje ona niepożądany skurcz wyrobu, naprężenia wewnętrzne (odrywanie gliny od ziarn szamotu), wykrzywienie i obniżenie wytrzymałości wyrobu. Ilość gliny przy sposobie mokrym formowania cegły szamotowej wynosi 30% i więcej, przy sposobie suchym udoskonalonym z dodaniem substancji klejących i powierzchniowo czynnych ilość gliny można ograniczyć do 5% (opinie o programie). Fabrykacja cegieł szamotowych obejmuje następujące główne czynności:
a) przygotowanie gliny ogniotrwałej i wypalenie jej na szamot w piecach szybowych lub innych,
b) rozdrobnienie szamotu na ziarna o średnicy do 5 mm i przesiewanie na kilka frakcji (grubość),
c) przygotowanie gliny ogniotrwałej, plastycznej, wysuszenie jej do wilgotności 6—8%, rozdrobnienie i zmieszanie z szamotem oraz nawilżenie,
d) formowanie masy na prasach sposobem mokrym lub półsuchym,
e) suszenie wyrobów,
f) wypalanie przy temperaturze 1200-r-1400°C zależnej od rodzaju masy i wykonywanego wyrobu (segregator aktów prawnych).

Dobrze wyprodukowana cegła szamotowa jest w znacznym stopniu odporna na zmiany temperatury, ma wysoką wytrzymałość, nadaje się do różnorakich celów, począwszy od wielkich pieców hutniczych, aż do zwykłych kuźni i pieców do ogrzewania (promocja 3 w 1). Najlepszym gatunkiem, bardzo odpornym na szybkie zmiany temperatury, jest tzw. cegła wysokoszamotowa o dużej zawartości wysoko ogniotrwałego szamotu (80-95%), wykazująca ogniotrwałość zwykłą ponad 1700°C i wytrzymałość na ściskanie 300-7-1000 kG/cm2.