Przyrządy przytwierdzone na stałe

Przyrządy przytwierdzone na stałe nie pozwalają określić wpływu temperatur na same przyrządy, w odróżnieniu od przykładanych, które umożliwiają ponadto wykonanie dowolnej liczby pomiarów na różnych próbkach. W celu dokonania pomiaru wydłużenia przykleja się do elementu badanego metalowe płytki. We wgłębienia płytek wstawia się ostrza igieł pomiarowych przyrządu czujnikowego. Przesunięcia podłużne pręta i związane z tym zmiany długości rejestruje czujnik zegarowy (program uprawnienia budowlane na komputer).

Do pomiaru wydłużeń betonu w okresie wielu godzin stosuje się szczelinowy miernik wydłużeń. Długość odcinka pomiarowego dla próbek o uziarnieniu do 30 mm powinna wynosić 10 cm, dla betonów o większym uziarnieniu 50 cm a niekiedy i więcej. Jeżeli na założonej długości odcinka pomiarowego wydłużenia i skróty są jednakowe, to dla dokładności pomiaru należy zwiększyć długość tego odcinka. Jeżeli pomiar odbywa się na powietrzu bądź w pomieszczeniu o nieustabilizowanej temperaturze, należy uwzględnić zmiany temperatury otoczenia.

Zmiany te wpływają także na dokładność przyrządów pomiarowych, wywołując trwałe ich wydłużenie lub skrócenie. Niedokładności pomiarowe występują również w przypadkach, gdy wilgotność elementu jest inna niż wilgotność otoczenia (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Pomiaru odkształceń betonu dokonuje się przy ściskaniu, rozciąganiu, zginaniu i skręcaniu próbek.

W zależności od przeznaczenia wykonuje się betony lekkie o wytrzymałości na ściskanie nawet 10 kG/cm2 i betony ciężkie o wytrzymałości do 1000 kG/cm2. Współczynniki sprężystości betonów wahają się więc od 10 000 do 600 000 kG/cm2. Współczynnik sprężystości betonu przy ściskaniu wyznacza się często na próbkach walcowych o średnicy 8 i 16 cm oraz wysokości równej co najmniej podwójnej średnicy (uprawnienia budowlane). W niektórych przypadkach wyznacza się go również na kostkach i innych bryłach geometrycznych. Długość boku kostki powinna wynosić minimum sześć średnic największego ziarna kruszywa.

Płaszczyzny próbek

Płaszczyzny próbek powinny być równoległe. Do wyznaczenia współczynnika sprężystości można posługiwać się prasami pionowymi z przegubowo osadzonymi płytami, ściskającymi próbkę idealnie osiowo. Przed rozpoczęciem badania należy przeprowadzić kontrolę ustawienia płyt (program egzamin ustny). Ponieważ nawet przy bardzo dokładnym wykonaniu próbek płaszczyzny ściskane są niedokładne, siły tarcia pomiędzy płaszczyznami próbek i płytami prasy powodują, że odkształcenia na zewnętrznych krawędziach są nieco inne niż w środku próbki. W związku z tym odkształcenia liniowe mierzy się w połowie wysokości próbki.

Wartość współczynnika sprężystości przy ściskaniu uzyskana w wyniku badań na próbkach walcowych jest nieco wyższa niż wykazują to badania na innych próbkach (opinie o programie). Przy wyznaczaniu współczynnika sprężystości przy rozciąganiu należy zwrócić uwagę na możliwość powstania mimośrodu w wyniku wadliwego zamocowania próbek w zrywarce. Przy ściskaniu próbek, już po przyłożeniu niskich obciążeń, występuje zjawisko pełzania betonu, tj. trwałe odkształcenie plastyczne. Odkształcenie liniowe próbki zależy od wielkości i czasu obciążenia. I tak przykładowo dla betonu o wytrzymałości 500 kG/cm2 przy naprężeniu 120 kG/cm2 skrót próbki już po 2 min wynosi 3%, po 10 min 8% i po 60 min 13% (segregator aktów prawnych). Różnica pomiędzy odkształceniem początkowym i końcowym jest trwałym skrótem próbki betonu.

Odejmując tę różnicę od odkształcenia całkowitego, otrzymuje się odkształcenie sprężyste. Należy więc rozróżniać moduł odkształcenia całkowitego i moduł odkształcenia sprężystego. Wykres zależności odkształceń od naprężeń w betonie.

Dla punktu x na wykresie można wyznaczyć odpowiednie naprężenie o i jednostkowe odkształcenie liniowe e (promocja 3 w 1). Moduł sprężystości przy rozciąganiu i ściskaniu wyznacza się dwoma sposobami. Dynamiczny współczynnik sprężystości wyznacza się dwiema metodami przy przejściu fali dźwiękowej przez próbkę; metodą rezonansową i metodą pomiaru czasu przejścia fali.