Rozszerzenie pojęcia

Jest to jedno z wielu głębokich powiązań łączących w istocie rzeczy tak przeciwstawne pozornie nurty mieszczańskiego pseudonowatorstwa z restauratorskimi koncepcjami „urbanistyki zabytkowej. Odkrywamy te powiązania i w dziedzinie programów urbanistycznych obu prądów (program uprawnienia budowlane na komputer).

Rozszerzenie pojęcia „zabytku^“ na całe dzielnice wymaga ustosunkowania się orędowników „urbanistyki zabytkowej do problemów miasta, do problemów jego dalszego rozwoju. Zachodni teoretycy czynią to bardzo chętnie, dowodząc całkowitej zgodności swych postulatów z najnowszymi tendencjami urbanistyki współczesnej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Tak np. prof. Giovannoni rozumie dobrze, że współczesne wielkie miasto nic może zmieścić się w ramach form historycznych, że musi mieć swe centrum z wielokondy- gnacjową zabudową, z szerokimi, prostoliniowymi magistralami. Nie sprzeciwia się on tej konieczności, wskazując zarazem na „nowe tendencje urbanistyczne", które nakazują stosowanie (na wzór anglosaskiej City) ekskluzywnie wydzielonej strefy centralnych urzędów otoczonej zabudową luźniejszą i niższą. Pozwala to na osiągnięcie harmonijności centrum z autonomicznie istniejącą strefą zabytkową. W ten sposób Giovannoni dowodzi możności pogodzenia swej koncepcji z doktrynami typu corbusierowskiego przewidującymi również zestawienie odrębnej dzielnicy centralnej (o zabudowie wieżow- cowej) z luźną zabudową otaczającą (uprawnienia budowlane).

Przeciwstawienie centrum starego

Podkreślana przez restauratorów teza zgodności ich koncepcji z najnowszymi osiągnięciami burżuazyjnej myśli urbanistycznej wydaje się nota bene całkowicie uzasadniona (jeśli w ogóle można mówić o „zgodności" dwócli całkowicie utopijnych nurtów teoretycznych). Świadczy o tym chociażby program problematyki dziedzictwa w doktrynie Corbusiera, który obok zespołu wieżowców zachowuje i konserwuje jako eksponat muzealny obszerną dzielnicę starego Paryża. Co więcej aspiracje „urbanistyczne" działaczy konserwatorskich najbardziej dogadzają orędownikom teorii nihilistycznych pozwalając konsekwentnie oddzielić dzielnicę historyczną od dzielnic przebudowywanych i zabudowywanych na nowo, zwalniając architektów i urbanistów pseudonowato- rów od wszelkiego twórczego kontaktu z wartościami spuścizny (program egzamin ustny).

W ten sposób koncepcja dzielnic zabytkowych ogranicza problem spuścizny wyłącznic do zagadnienia konserwatorskiego i zamyka go w określonych granicach terytorialnych, poza którymi pozostawia swobodę uprawiania kosmopolitycznej twórczości. Przeciwstawienie centrum starego i nowego pogłębia się przez dyferencjację zawodów i instytucji powołanych do ich kształtowania: w nowym centrum działa „współczesny" architekt tworzący „nową" architekturę kosmopolityczną, w starym zaś restaurator rezygnujący z zadań twórczości i ograniczający się do muzealnego odtworzenia starych budowli, założeń i dzielnic (opinie o programie).

Tak więc nowa koncepcja rozszerzenia pojęcia zabytku, koncepcja mumifikatorskiego odtworzenia całych dzielnic historycznych nie tylko jest do pogodzenia z prądami pscudonowatorskimi, lecz stanowi ich odwrotną stronę, ich niezbędne uzupełnienie, nieomal część składową ich urbanistycznego programu, pozwalającą na rozwiązanie problemu spuścizny w zagadnieniach przebudowy miast. Wszystko to nie wyłącza możliwości gwałtownych starć między obu ugrupowaniami, walki te jednak nie mają charakteru zasadniczego. Ograniczając się do podziału sfery wpływów potwierdzają zasadniczą zgodność pseudonowatorów’ i zwolenników urbanistyki zabytkowej co do rozbicia organizmu miejskiego na dwa miasta stare i nowe (segregator aktów prawnych).

Kształtowanie się urbanistyki i architektury socjalistycznej w poszczególnych krajach jest złożonym procesem przebiegającym wśród wielu sprzeczności bądź odziedziczonych z poprzedniego okresu, bądź zrodzonych w nowych warunkach walki ,p zbudowanie socjalizmu. Wraz z całokształtem kultury i architektury socjalistycznej rozwijała się i precyzowała koncepcja jej stosunku do dziedzictwa (promocja 3 w 1).