Rozwój zrównoważony

Trzeci wiąże się z rynkowymi zasadami gospodarowania wodą w miastach. W cenę wody zaczynają być wliczane koszty eksploatacji, modernizacji, a nawet budowy urządzeń sieciowych ujęć i oczyszczalni ścieków. Jest to zgodne z doktryną neoliberalną, lecz nie bierze się tu pod uwagę poziomów dochodów ludności, a także partycypacyjnych zasad gospodarki samorządowej. Jest to oczywiście zgodne również z zasadą ekorozwojową „zanieczyszczający płaci", lecz problem polega na tym, czy płaci w sposób bezpośredni czy też pośrednio przez podatki (program uprawnienia budowlane na komputer).

Powyższe sygnalne przykłady, choć głęboko uwarunkowane systemowo, wskazują, jak skomplikowany jest okres przejściowy transformacji. Wskazują także, że okres przejściowy wcale nie musi przybliżać nas do ekorozwoju, wręcz przeciwnie, mamy także zjawiska swoistej, transformacyjnej „ucieczki do tyłu", gdzie postęp przechodzi w regres (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Rozwój zrównoważony w strukturze celów jedynie nobilituje środowisko przyrodnicze, nie wynosząc jednak ponad pozostałe grupy celów (społecznych i gospodarczych). Z traktowania środowiska (jego stanu i struktury) jako czynnika sprawczego potrzeby ekorozwoju wynika pytanie, w jakim otoczeniu transformacyjnym znajduje się środowisko przyrodnicze - podlegające zresztą także obiektywnym i subiektywnym (sukcesywnym) procesom transformacyjnym (uprawnienia budowlane).

Coraz oczywistszą potrzebą będzie wiązanie środowiska przyrodniczego i ekonomii w jeden segment transformacyjny. Nie wola polityków bowiem, czy świadomość ekologiczna społeczeństwa (skądinąd bardzo ważne) będą warunkowały szanse ekorozwoju (program egzamin ustny).

Struktura demograficzna

Społeczeństwo charakteryzowane: strukturą demograficzną, dochodami, stylem i jakością życia będzie natomiast generowało:

1. popyt na dobra i usługi ekonomiczne i środowiskowe,
2. zapotrzebowanie na materialne efekty popytu (produkty),
3. wymogi technologiczne (jakość, standard) (opinie o programie).

Tak pobudzony segment technologiczny w swojej strukturze badań i rozwoju innowacyjnych procesów i produktów będzie tworzył nowe technologie wyzwalające zapotrzebowanie na surowce (a więc podstawowy i wyczerpywalny komponent środowiska). Z kolei relacje ekonomiczne wykreują skalę i strukturę podaży dóbr i usług, składających się na strukturę demograficzną, dochody, styl i jakość życia społeczeństwa. Wyzwaniem ekorozwojowym i cywilizacyjnym jest stwierdzenie, na ile ten proces będzie nie niszczącym środowisko, samopodtrzymującym i odnawiającym zasoby (segregator aktów prawnych)?

Mamy więc do czynienia z co najmniej dwiema warstwami kreowania rozwoju zrównoważonego:

1. relacjami transformacyjnymi pomiędzy sferą gospodarki i środowiska przyrodniczego, stanowiącymi jądro problemu ekorozwoju oraz rozwoju zrównoważonego;
2. otoczeniem czy też obiegiem zewnętrznym tego jądra, w którym po jednej stronie są procesy społeczne (dziejące się także poza sferą gospodarki czy środowiska, np. wpływ religii), po drugiej - technologie, które także postępują w innej sferze sprawczej (postęp technologiczny badań kosmicznych spowodowała polityczna doktryna supremacji Ameryki J. F. Kennedy’ego).

Takie ujęcie wydaje się szczególnie istotne dla kreowania regionalnych podstaw ekorozwoju w określonym czasie i miejscu. W odniesieniu do polskiej przestrzeni, w szczególności zaś do regionów o najwyższym poziomie cenności i wrażliwości środowiska przyrodniczego, oznacza to kreowanie społeczeństwa ekorozwoju respektującego korzystanie z bogactwa zasobów środowiska, z pełną świadomością mechanizmu naruszeń równowagi (promocja 3 w 1).

Szczególnie istotne będzie przyswajanie innowacyjnych technologii przyjaznych dla środowiska zgodnie z popytem społecznym i podażą zasobów środowiska oraz ich racjonalne środowiskowo lokowanie w przestrzeni, a także monitorowanie efektów mechanizmów samoregulacyjnych sfery ekonomii w aspekcie ich oddziaływania na środowisko przyrodnicze regionów. Czynnikiem warunkującym staje się monitorowanie dających się rejestrować i kwantyfikować zmian stanu środowiska w wielokryterialnym obrazie przestrzeni (np. poprzez rozbudowanie systemu informacji przestrzennej).