Rysy w prefabrykacie

Podane wytrzymałości dotyczą przeciętnych warunków produkcji, tak jak przyjmuje się je zwykle w projekcie technologicznym do określania czasu potrzebnego w cyklu produkcyjnym dla dojrzewania betonu. Są to wytrzymałości średnie R₀₁₅. W przypadku analitycznego sprawdzenia warunków rozformowania i możliwości powstania rys w prefabrykacie posługiwać się należy wytrzymałością gwarantowaną R^G, przyjmując zgodnie z PN-76/B-03264 (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przyjęte w projekcie technologicznym wytrzymałości betonu w chwili rozformowania skorygować trzeba w rzeczywistych warunkach produkcji, szczególnie gdy stosowane jest przyspieszone twardnienie betonu przez podgrzewanie lub gdy w prefabrykacie występują większe otwory.

Rysy w prefabrykacie czy uszkodzenia ich krawędzi nie zawsze następują jednak wskutek przyjęcia w projekcie zbyt niskiej wytrzymałości betonu (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Mogą one być spowodowane również czynnikami technologicznymi, takimi jak nierównomierne nagrzewanie betonu, nieszczelności formy powodujące wyciekanie mleczka cementowego i osłabienie wytrzymałości betonu w sąsiedztwie krawędzi, sprężynowanie zdeformowanego zbrojenia układanego „na siłę” w formie, deformacje formy lub zbyt mała jej sztywność, nie mówiąc już o nagminnej usterce, jaką jest nie dość staranne oczyszczenie formy z resztek stwardniałego betonu.

Powstawaniu przy rozformowaniu rys w prefabrykacie przeciwdziałać można do pewnych granic dodając zbrojenia w newralgicznych miejscach (np. w pobliżu otworów) lub nawet stosując zbrojenie prefabrykatu siatką na całej powierzchni (uprawnienia budowlane). Nie jest to jednak metoda, którą należałoby zalecać generalnie. Stosuje się ją tylko w ograniczonych przypadkach, głównie w ścianach wewnętrznych. Prefabrykaty podnosić można za uchwyty transportowe należące do wyposażenia montażowego prefabrykatu lub posługując się odpowiednimi chwytakami.

Jako uchwyty stosowane są najczęściej pętle z miękkiej stali zbrojeniowej, niekiedy również z odcinków lin. Pętle wąskie stosowane mogą być wtedy, gdy kierunek działania siły odchyla się od pionu w płaszczyźnie pętli mniej niż 20°. Gdy kąt jest większy, wymagane są pętle szerokie. W przypadku pętli z lin ograniczenia te nie są istotne. Jeżeli stosuje się pętle ukryte w obrysie prefabrykatu, bruzda musi być dostatecznie długa w celu umożliwienia zaczepienia haka urządzenia podnośnego (program egzamin ustny).

Gdy siła działająca na uchwyt jest nie większa niż 10 kN, za uchwyt służyć może odsłonięty pręt. Stosowania pętli wystających z obrzeży pionowych prefabrykatów nie zaleca się, ponieważ przy podnoszeniu prefabrykatu następuje znaczna deformacja pętli i kruszenie betonu w miejscu, gdzie wystają one z betonu (opinie o programie).

Wystające pętle, mieszczące się w złączu po zmontowaniu prefabrykatów, spełniają dodatkową rolę jako zbrojenie przeciwstawiające się ścięciu betonu wypełniającego złącze w płaszczyźnie styku tego betonu z prefabrykatem. Jeżeli występują one poza złączem, przeszkadzają zwykle w funkcjonowaniu budynku w związku z tym trzeba je usuwać przez odpalenie palnikiem. Nagwintowane tuleje są bardzo dogodne z wagi na warunki produkcji prefabrykatów i z tego względu znajdują coraz szersze zastosowanie, głównie w krajach zachodnich.

Szczególną odmianą uchwytów są uchwyty zakładane w otwory prefabrykatów, często stosowane przy podnoszeniu słupów, a także i belek mających odpowiednie otwory (np. po trzpieniach spinających boki formy w czasie betonowania prefabrykatów) (segregator aktów prawnych).

Przy podnoszeniu kleszczami prefabrykatów lekkich, o masie nie większej niż ok. 250 kG, nie ma na ogół potrzeby stosowania dodatkowych zabezpieczeń przed wyślizgnięciem się prefabrykatu. Cięższe prefabrykaty mogą być podnoszone w ten sposób tylko w przypadku, gdy kształt ich (np. pogrubienie powyżej miejsca założenia chwytaka) uniemożliwia wyślizgnięcie się prefabrykatu lub gdy stosuje się dodatkowe zabezpieczenie w postaci przewleczki (promocja 3 w 1).