Schemat statyczny

Każdy z tych dwóch rodzajów obudowy posiada specjalne cechy z punktu widzenia schematu obliczeniowego (program uprawnienia budowlane na komputer). Dla budowli podziemnych, których obudowa jest wykonywana na miejscu budowy, stosuje się zwykle schemat statyczny dzielący elementy obudowy na sklepienia górne, ściany boczne oraz sklepienie dolne, które oblicza się tylko v/ niektórych wypadkach, gdy warunki gruntowe są niekorzystne, a stateczność ścian tunelu nie może być zapewniona bez współpracy sklepienia spągowego. Zwykle każdy z wymienionych elementów obudowy oblicza się kolejno, rozpoczynając od sklepienia górnego (kalotowego).
W celu uwzględnienia współpracy sklepienia ze ścianami obudowy można założyć kilka elementów takiej współpracy. Wybór każdego ze schematów zależy od rodzaju górotworu i jego wytrzymałości oraz w dużym stopniu również od sposobu wykonania robót, tj. od położenia przerw roboczych w obudowie (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Najczęściej spotykane są następujące schematy obudowy tunelowej:
- sklepienie oparte na przyczółkach (ścianach tunelu) sztywnych,
- sklepienie współpracujące ze ścianami opierającymi się o grunt o własnościach sprężystych,
- obudowy o kształcie podkowy, w którym sklepienie tworzy jednolitą całość ze ścianami, a cała konstrukcja współpracuje ze sprężystym gruntem.
Dla tuneli o kształcie’kołowym istnieją ponadto metody obliczania obudowy pierścieniowej. Najbardziej znany jest tu schemat obliczeniowy przyjęty przez Hewetta.
Do obliczania statycznego górnego sklepienia można stosować tu znane z podręczników i praktyki mostowej metody wykreślne lub analityczne (uprawnienia budowlane). Znane powszechnie są wzory Mórscha, Bressa czy Strassnera. Korzystając z nich, zakłada się, że podpory łuków czy sklepień są całkowicie sztywne i są ponadto nieruchome, tak że nie zostają one przesunięte pod wpływem rozporu sklepienia. Założenie takie obowiązuje niezależnie od typu samego sklepienia, tj. niezależnie od tego, czy potraktujemy je jako trójprzegubowe, dwuprzegubowe czy też bezprzegubowe (program egzamin ustny).

Obudowa tunelowa

Jest to założenie z zapasem w stronę bezpieczeństwa konstrukcji. Jeśli przyjąć, że przyczółki opierające się na gruncie mogą się odkształcić, to uzyskujemy zwykle zmniejszenie zarówno sił normalnych, jak i momentów w łukach.
Metodami wymienionymi powyżej oblicza się często budowle podziemne o dużej rozpiętości i o ciężkich, masywnych przyczółkach w takich przypadkach, gdy mając do czynienia z gruntem o małej wytrzymałości, obawiamy się liczyć na jego współpracę. Metoda ta jest również wskazana, jeśli podczas wykonywania ścian tunelu nie można zapewnić ścisłego przylegania obudowy co gruntu i liczyć na jego dobrą współpracę z konstrukcją (opinie o programie).
Inną z metod obliczania obudowy tunelowej, której górna część jest wykształcona w postaci sklepienia, jest metoda Kommerella, autora jednej 7 metod obliczania nacisku na obudowę tunelu. Według tej metody obliczamy najpierw sklepienie korzystając albo z którejś z metod analitycznych podanych wyżej, albo za pomocą metody wykreślnej, coraz częściej stosowanej przy obliczaniu statycznym budowli podziemnych.

Jest ona wystarczająco dokładna w najczęściej spotykanych przypadkach, a ponadto jest najprostsza. Według założenia Kommerella sklepienie opierając się na sztywnych ścianach tunelu powoduje ich odkształcenia, a to z kolei wywołuje odpór gruntu szczelnie dotykającego do ściany. Te bierne siły odporu składają się z poziomego odporu gruntu E, działającego na tylną powierzchnię ściany (segregator aktów prawnych).

Siła ta jest równa poziomej składowej rozporu sklepienia i działa w przeciwnym kierunku do tego ostatniego. Na rysunku działanie tej siły jest przedstawione w postaci zakreskowanego trójkąta w górnej części ściany.

Jest ona wypadkową sił odporu gruntu. Znając wielkość x można obliczyć naprężenie od, znając zaś wielkość pionowej składowej rozporu sklepienia Q nietrudno będzie obliczyć wielkości ae i Of. Wielkości od i of nie powinny przekroczyć wielkości dopuszczalnych obciążeń pionowych gruntu pod fundamentami budowli inżynierskich (promocja 3 w 1).