Skala działek

W polu widzenia mikroskopu skalowego, oprócz kreski indeksu odpowiadającej położeniu zerowemu alidady, znajduje się skala działek, której długość równa jest wielkości najmniejszej działki limbusa. Najmniejsza działka skali mikroskopu równa jest dziesiątej części najmniejszej działki limbusa (program uprawnienia budowlane na komputer).

Według zerowej kreski skali mikroskopu określa się młodszą kreskę limbusa i odpowiadający jej odczyt. Odczyt równy jest 58 30′, a odległość od zera alidady do młodszej kreski limbusa oznacza się na skali wynosi ona, a zatem odczyt całkowity wyniesie 58°34′.
luneta. Lunety teodolitów są tak zbudowane, że widzimy wT nich obraz powiększony, ale odwrócony (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Między obiektywem a okularem umieszczona jest soczewka obustronnie wklęsła, przesuwana wewnątrz lunety za pomocą specjalnej śruby, zwanej kremalierą (zębatką). Zmiana położenia tej soczewki zmienia położenie ogniska obiektywu, dlatego nazywana jest ona soczewką ogniskującą. W części okularowej lunety znajduje się ramka, zwana diafragmą. W otwór ramki Ocenę położenia indeksu mikroskopu w stosunku do młodszej kreski limbusa wykonuje się szacunkowo.

Młodszą kreskę określa się najbliżej indeksu położoną kreską podziału limbusa, której odpowiada mniejsza wartość liczbowa niż drugiej takiej kresce położonej po drugiej stronie indeksu (uprawnienia budowlane). Przy podziale limbusa ciągłym, zgodnym z ruchem wskazówek zegara (prawym), młodszą kreską będzie zawsze kreska położona na lewo od indeksu.
Prostą łączącą środek optyczny obiektywu ze środkiem krzyża nitek nazywamy osią celową lunety (program egzamin ustny).

Prosta łącząca

Prostą łączącą środek optyczny obiektywu i okularu nazywamy osią optyczną lunety.
Prostą przechodzącą przez środek przekrojów poprzecznych obiektywowej części lunety nazywamy osią geometryczną lunety. Przed naprowadzeniem lunety na przedmiot okular powinien być dopasowany do oka, w tym celu naprowadza się lunetę na jasne tło i pokrętłem przesuwa się okular tak, aby siatka nitek była widoczna bardzo wyraźnie (opinie o programie).

Następnie umieszcza się obraz przedmiotu w płaszczyźnie siatki nitek przez przesunięcie soczewki ogniskującej w lunecie za pomocą kremaliery. Takie położenie soczewki, które daje obraz przedmiotu nie pokrywający się z płaszczyzną siatki nitek, powoduje, że po przesunięciu oka w stosunku do okularu punkt przecięcia się nitek siatki będzie rzutował się odpowiednio na różne punkty obrazu. Takie zjawisko nazywamy paralaksą. Paralaksę siatki nitek likwiduje się niewielkim przesunięciem kremaliery.

Libela. Poszczególne części (np. limbus) instrumentów geodezyjnych doprowadza się do poziomu za pomocą libeli, czyli poziomnicy. Rozróżniamy Hbele rurkowe (podłużne) i pudełkowe. Rurka libeli podłużnej ma górną powierzchnię uformowaną w łuk. Promień krzywizny łuku w zależności od przeznaczenia libeli może wynosić 3,5 - 200 mm (segregator aktów prawnych). Libela pudełkowa zawdzięcza swą nazwę kształtowi szklanej ampułki w oprawce, o sferycznej wewnętrznej powierzchni wieczka. Punktem zerowym (0) libeli pudełkowej jest środek okręgu wygrawerowany w części środkowej ampułki. Libela pudełkowa ma dużą przewagę (rzędu 3-5) i stosowana jest tam, gdzie nie wymagana jest duża dokładność, lub do przybliżonego ustawienia instrumentu.

Koło pionowe. Koło pionowe służy do pomiaru kątów nachylenia osi lunety w stosunku do płaszczyzny poziomej. Składa się ono z limbusa osadzonego centrycznie w stosunku do osi poziomej obrotu lunety. Podczas obrotu lunety w płaszczyźnie pionowej razem z nią obraca się limbus koła pionowego. Alidada jest też umieszczona w osi obrotu lunety, ale z nią nie sprzęgnięta podczas obrotu lunety pozostaje nieruchoma. Alidada ma dwa noniusze i libelę. Doprowadzenie linii zer noniusza do położenia poziomego wykonuje się za pomocą tzw. śruby kolimacyjnej na alidadzie (promocja 3 w 1).

Kiedy oś celowa lunety i oś libeli na alidadzie koła pionowego są w poziomie, zerowe kreski noniusza alidady powinny się pokrywać z zerowymi kreskami limbusa. W rzeczywistości ten warunek nie zawsze jest dotrzymywany.