Skały głębinowe

W szeregu potasowym i sodowym względnie wysoka zawartość obu pierwiastków alkalicznych może występować również w skałach ubogich w krzemionkę (program uprawnienia budowlane na komputer). Krzemionki nie wystarcza już wtedy na utworzenie ortoklazu i plagioklazu kwaśnego; pozostaje zatem pewna ilość K.O i NaX), która wchodzi w skład minerałów femicznych, a mianowicie hornblendy i augitu, tworząc alkaliczne hornblendy i augity. Podana w tablicy analiz grupa sjenitu należy do szeregu potasowego, o czym świadczy wysoka procentowa zawartość K20.

W petrografii wyróżnia się wiele grup skał wybuchowych, mających często nazwy wzięte od miejscowości ich występowania. Do celów praktycznych wystarczy mniejsza liczba grup, zwykle szeregu wapienno- alkalicznego (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Należy mieć jednak na uwadze, że możliwe są zawsze ich odpowiedniki w szeregach alkalicznych, np. oprócz zwykłego granitu może być również granit alkaliczny i podobnie występować może np. gabro potasowe, sodowe itd.
Są to skały drobno- do grubokrystalicznych, składające się głównie z kwarcu, ortoklazu, plagioklazów kwaśnych i składników ciemnych.

Jako składniki ciemne występują: mika, hornblenda lub augit. Zabarwienie granitu jest jasne do ciemnoszarego, czerwonego lub żółtawe. Ciężar właściwy wynosi 2,6 do 2,75. Wytrzymałość na ściskanie 1200—2500 kG/cm2, nawet 3000 kG/cm2 i więcej. Pod względem składu chemicznego należą granity do skał najkwaśniejszych (zazwyczaj SiO, zawierają ) 65% wagowo) (uprawnienia budowlane).

Występują w postaci pni. Oddzielność ich jest przeważnie rownoległościenna. Dzięki łatwości polerowania, małej porowatości i ścieralności oraz niezbyt trudnej obróbce posiadają w technice szerokie zastosowanie. Używane sa jako materiał brukowy. kruszywo, kamienie budowlane lub dekoracyjne, na pomniki ltp. zależnie od stopnia wytrzymałości, struktury i barwy.
Ze wszystkich skał głębinowych granity są najbardziej rozpowszechnione (program egzamin ustny).

Skały krystaliczne

Skały krystaliczne, ubogie w kwarc lub zupełnie go me zawierające (w odróżnieniu od granitu); składają się głownie z ortoklazu, małych ilości plagioklazów kwaśnych i ciemnych minerałów: hornblendy, augitu lub biotytu. Zależnie od tego rozrozmamy sjenity hornblendowe i augitowe. Sjenity honrblen- dowe są ciemne, czerwone lub brunatne; augitowe - szare lub ciemnozielone. Ciężar właściwy sjenitu wynosi 2,7-2.9 Wytrzymałość na ściskanie 1700-2600 kG/cm2. Zastosowanie takie samo lak granitu. Tworzą pnie, podobnie jak granity, nie są jednak tak rozpowszechnione (opinie o programie).
Składają się z plagioklazu kwaśnego z mniejszą Jub większą ilością hornblendy, biotytu lub augitu. Barwa ich jest szarobiała (nakrapiana), przy mniejszym ziarnie bywa ciem- nozielona, stąd pochodzi dawniejsza nazwa „kamień zielonv“, która dziś jeszcze stosowana jest w technice.

Dioryty występują samodzielnie w postaci niewielkich pni lub po brzegach utworów granitowych. Zawierają wówczas w niewielkiej ilości kwarc i noszą nazwę diorytów kwarcowych. Dioryty kwarcowe, zawierające hiotyt i hornblendę, noszą nazwę tonalitów lub granodiorytów.
Wytrzymałość na ściskanie diorytów wynosi 2 000-2 600
cm2, o’ęŻ3r właściwy - 2,75-2.97. Zawartość krzemionki - 4o do 60 o. Dioryty mają zastosowanie jako kamienie brukowe, dekoracyjne, okładzinowe itp. podobnie jak granity. Z powodu ciemnej barwy często używane są na nagrobki. Drobnoziarniste dioryty hornblendowe używane są na materiał budowlany i tłuczeń (segregator aktów prawnych).

Skały ziarniste, o bardzo zmiennej wielkości ziarna, czarne lub zielone z białymi plamami. Składają się z plagioklazu zasadowego bogatego w CaO i augitu (dialagu lub hy- perstenu), rzadziej hornblendy.
Gabro, zawierające w większej ilości oliwin, nosi nazwę gabra ohwmowego. Jako minerały akcesoryczne występują: apatyt magnetyt, piryt. Skład mineralogiczny tych skał jest bardzo zmienny, wskutek czego wyróżniamy kilka odmian (gabro-noryt, gabro hornblendowe, gabro oliwinowe, noryt oliwinowy itp.) tworzą one pnie, żyły pokładowe i złoża. Ciężar właściwy wynosi 2.8 do 3,1. Ubogie w krzemionkę (40-55%) i alkalia zawierają dużo żelaza, wapnia i magnezu (promocja 3 w 1).