Skały wybuchowe

Kiedy względem jednego systemu szczelin występuje prostopadle drugi, skala rozpada się na pionowe kolumny lub większe człony prostopadłościenne. Skały, na które działa ciśnienie górotwórcze, są do wielu celów technicznych nieprzydatne (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przy eksploatacji skał należy zwracać uwagę na wszelkie płaszczyzny oddzielności i szczeliny. Jeśli występują w dużych odległościach i mają przebieg prawidłowy, można je wykorzystać w celu otrzymania dużych bloków. Oddzielność płytowa i słupowa może być wykorzystana przy eksploatacji materiału skalnego na tłuczeń i kamień łamany (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Przy licznych i nieprawidłowych spękaniach nie można otrzymać większych i prawidłowych bloków. Formy występowania poszczególnych skał, tworzących skorupę ziemską, są bardzo różne i zależne od warunków tworzenia i rodzaju danej skały. Skały osadowe tworzą warstwy ułożone jedna na drugiej.

Skały wybuchowe, wydobywając się z głębi ziemi, przeciskały się przez skały już utworzone, wypełniając szczeliny i puste przestrzenie w skorupie ziemskiej, tworząc: pnie, żyły, lakolity lub docierając do powierzchni ziemi; rozprzestrzeniały się tworząc pokrywy (uprawnienia budowlane).

Żyły skalne są jedną z. form występowania skał wybuchowych. Są to wypełnienia substancją mineralną (magmą) szczelin w zewnętrznych skorup ziemskiej. Żyły są płaskie i przebiegają w różnych kierunkach. przerzynając w sposób nieregularny sąsiadujące skały wybuchowe i osadowe. W skałach osadowych żyły wciśnięte między warstwy tworzą tzw. żyły pokładowe. Położenie żył podobnie jak i warstw określa się przez oznaczenie kierunku i upadu (program egzamin ustny).

Ten rodzaj formy występowania skał wybuchowych tworzy większe masy skalne różnej rozciągłości, o przekroju kulistym lub eliptycznym, tkwiące w skałach sąsiadujących. Pnie skalne mają często stromo opadające w głąb boczne płaszczyzny ograniczające. Obok pni często tworzą się tzw. apofizy, czyli odgałęzienia boczne, które jako żyły przenikają do skał sąsiednich.

Lakolitami nazywają się formy występowania skał wybuchowych w kształcie bochenka lub grzyba. Lakolity zostały utworzone wskutek wciśnięcia się magmy między starsze pokłady skał osadowych przy jednoczesnym częściowym ich wysklepieniu. Lakolitom towarzyszą również odgałęzienia boczne (apofizy), które często rozwijają się w żyły pokładowe (opinie o programie).

Pokrywy powstały wskutek szerokiego rozlania się stopionej masy skalnej tworzącej bardziej poziome warstwy (pokrywy), dochodzące czasami do znacznych rozmiarów. Często spotyka się większą ilość pokryw zastygłych jedna na drugiej. Najczęściej są one utworzone z bazaltów.

Wietrzenie mechaniczne

Z czasem może się zmienić wygląd zewnętrzny, budowa i skład chemiczny substancji mineralnej skał. Przyczyny tych zmian są następujące:

• wpływ wietrzenia mechanicznego, chemicznego i organicznego;
• wpływ gazów wulkanicznych, cieplic, szczaw;
• wpływ przedzierania się magmy, wywołującego metamorfozę kontaktową;
• wpływ metamorfozy regionalnej (dynamicznej), spowodowanej ciśnieniem górotwórczym i przesunięciem mas skalnych (segregator aktów prawnych).

Wietrzeniem skał nazywa się kruszenie, rozdrabnianie i zmiany chemiczne substancji mineralnej skał dokonujące się na powierzchni Ziemi. Rozróżniamy wietrzenie mechaniczne (fizyczne), chemiczne i organiczne.

Wietrzenie mechaniczne (fizyczne) skał jest spowodowane następującymi czynnikami:

• wahaniami temperatury;
• działaniem zamarzającej wody;
• działaniem pyłu lub piasku unoszonego wiatrem.

Wskutek różnych współczynników rozszerzalności minerałów skało- twórczych, a nawet różnej rozszerzalności liniowej tego samego minerału, w skale powstają naprężenia pod wpływem wahań temperatury. Wskutek tych naprężeń skała stopniowo rozpada się (promocja 3 w 1).

Skały porowate silnie nasiąkliwe są szczególnie podatne na ten rodzaj wietrzenia. Woda znajdująca się w porach skały zamarzając zwiększa swoją objętość i rozsadza w ten sposób skałę. W skałach występują również pory włoskowate. Pory duże są mniej szkodliwe dla skały niż pory włoskowate. Pory włoskowate wypełnia woda całkowicie; tworzący się lód zwiększając objętość powoduje rozsadzanie ścianek.