Spiekane popioły lotne

Według badań przeprowadzonych przez NIIŻB zgodnie z normą GOST 9758-61 straty ciężarowe spowodowane obecnością margla (we frakcjach 10-20 mm lub 20-P40 mm) (program uprawnienia budowlane na komputer).
W keramzycie produkowanym w Polsce jak dotąd nie zaobserwowano (z wyjątkiem sporadycznych przypadków) zanieczyszczeń marglem. Klasy kruszywa w zależności od ciężaru nasypowego i wytrzymałości na ściskanie określone wg wspomnianej normy GOST.

Tak daleko idący podział jest jednak mało praktyczny. We wszystkich instrukcjach dotyczących technologii betonu w najlepszym przypadku rozróżnia się trzy klasy keramzytu (lekki, średni i ciężki).
Czeska norma TP H-750-63 w zależności od ciężaru nasypowego rozróżnia trzy klasy kruszywa, dla których wymagania. Podobny podział na trzy klasy wprowadza norma BN-64/6722-04 (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
W Polsce czynna jest wytwórnia keramzytu w Mszczonowie k. Warszawy. Jakościowo produkowane kruszywo odpowiada klasie 700, niektóre partie kruszywa są lżejsze i spełniają wymagania dla klasy 500.
Pełnowartościowe kruszywo lekkie można otrzymać przez spiekanie popiołów lotnych. Jak dotąd mimo intensywnych badań prowadzonych w wielu krajach liczba czynnych zakładów przemysłowych jest b. mała (Anglia, Rosja, USA).

Kruszywo otrzymywać można metodą spiekania na taśmie aglomeracyjnej w piecu szybowym lub w panwiach spiekalniczych lub piecopanwiach (uprawnienia budowlane).
W procesie spiekania w piecu szybowym stosowany jest dmuch powietrza od dołu podobnie jak w bardzo popularnych ostatnio piecopanwiach projektu Kowalenki. W taśmach aglomeracyjnych i panwiach z reguły stosuje się ssanie. Oprócz tych najczęściej spotykanych rozwiązań technologicznych znane są inne, np. urządzenie karuzelowe (będące w istocie rzeczy zestawem kilku panwi obracających się dookoła wspólnej osi) czy proponowany przez Gieżyńskiego piec fluidyzacyjny.

Ostatnie doświadczenia przemysłowe

Ostatnie doświadczenia przemysłowe (w Bagenum i w Londynie) wykazały jednak nieprzydatność techniczną spiekania w piecach szybowych (program egzamin ustny). Jak dotąd wobec ograniczonego zasobu doświadczeń brak jest dokładnego rozeznania co do wymagań, jakie powinien spełniać popiół lotny przydatny do produkcji kruszywa spiekanego. Tyszka zaproponował przyjęcie wymagań. Należy mieć jednak na względzie, że stosownie odpowiednich dodatków technologicznych w sposób zasadniczy może wpłynąć na przydatność określonego surowca. Tym też należy tłumaczyć obserwowane tendencje zrezygnowania z ograniczania składu chemicznego na korzyść standartowych testów laboratoryjnych.

Ogólnie można stwierdzić, że większość produkowanych w Polsce pyłów ze spalania węgla kamiennego jest przydatna do produkcji kruszywa.
W zakresie popiołów z węgli brunatnych badania Turowicza wykazały bardzo dobre własności popiołów z węgli okręgu Turoszowskiego (opinie o programie). W przeciwieństwie do nich, popioły z węgli okręgu Konińskiego, charakteryzujące się znaczną zawartością CaO, dały wyniki negatywne. W przypadku zbyt niskiej zawartości niespalonego węgla w popiołach konieczne jest wzbogacenie wsadu dodatkiem koksu lub mielonego węgla. Bardzo istotnym zagadnieniem technologicznym jest proces granulowania popiołów lotnych zapewniający wymaganą przewiewność warstwy spiekanego materiału. Najczęściej do tego celu stosowane są granulatory talerzowe (segregator aktów prawnych).

Elinzon, Wasilków, Popow uzyskali zadowalające wyniki stosując granulator łódkowy i granulator bębnowy z mieszadłem ślimakowym o przestawnych łopatkach. Według Deglera podatność do granulowania (w granulatorach talerzowych) zależy w pierwszym rzędzie od miałkości i kształtu ziaren (przy odpowiednim dodatku wody).

Drugim istotnym czynnikiem mającym znaczenie ze względu -na proces wypału jest wytrzymałość mechaniczna granulek. Dobrze granulującymi popiołami są takie popioły, których ziarna mają zróżnicowaną wielkość i nieregularny kształt (promocja 3 w 1).