Sprężenie pionowe

Sprężenie pionowe ma za zadanie przejęcie powstających z różnych przyczyn momentów w kierunku pionowym. W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy zbiornikach wyniesionych, stosuje się sprężanie dna w celu zwiększenia jego szczelności.

W bardzo nielicznych przypadkach spręża się przekrycie zbiornika również dla uzyskania większej szczelności, np. przy zbiornikach na benzynę. Z reguły stosuje się sprężanie pierścienia okalającego kopułę (program uprawnienia budowlane na komputer).
Istnieją rozmaite systemy sprężania ścian zbiorników, jedne z nich są od wielu lat powszechnie stosowane, inne tylko w sporadycznych przypadkach, jeszcze inne nie wyszły nawet poza fazę prób. Dla większych zbiorników i przy większej ich liczbie stosuje się sposoby o dużej wydajności i mniej pracochłonne, lecz wymagające specjalnych urządzeń - nawijarek i pras.

W mniejszych zbiornikach stosuje się sposoby bardziej pracochłonne, lecz łatwiejsze do realizacji, gdyż wymagają one tylko prostych i niekosztownych narzędzi (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Sposoby sprężania poziomego ścian zbiorników.
a) przez owijanie zbiornika struną przy użyciu mechanicznej nawijarki, biegnącej wokół zbiornika,
b) przez owijanie struną zbiornika ustawionego na stole obrotowym,
c) przez stopniowy naciąg kabla ułożonego spiralnie wokół ściany zbiornika.

W różnych krajach zbudowano w ciągu ostatnich 25 lat znaczną liczbę nawijarek mechanicznych przystosowanych do sprężania zbiorników. W zależności od siły, z jaką może nawijarka napiąć strunę, stosuje się różne ich średnice (2-7 mm), a nawet, przy bardzo dużej sile, kable złożone z kilku strun. Nawijarki są z reguły przystosowane do zbiorników o średnicy 5-100 m oraz wysokości do 30 m (uprawnienia budowlane).

Zastosowanie nawijarki do sprężenia

Schematycznie można przedstawić nawijarkę jako wózek kołowy 1, z pomostem prostopadłym do osi zbiornika, krążący po jego ścianie wg linii śrubowej i nawijający na nią napiętą strunę 2. Mechanizm napędowy 3, powoduje ruch postępowy wózka w poziomie, natomiast urządzenie dźwigowe 4 zapewnia stały i równomierny ruch wózka ku górze. Urządzenie 4 jest obciążone składową pionową siły napięcia struny P,, ciężarem własnym wózka napinającego 1 oraz oporami przesuwów wózka w kierunku pionowym. W niektórych konstrukcjach nawijarek suma tych sił dochodzi do 12 T.

Aby wózek roboczy z napędem mógł się przemieszczać po obwodzie zbiornika dając odpowiednią siłę naciągu P2, muszą występować dostatecznie wielkie siły tarcia, które wymagają z kolei dostatecznie wielkich sił przyciskających N/2 prostopadłych do ściany zbiornika (program egzamin ustny). We wszystkich urządzeniach do tego celu służy elastyczne cięgno zamknięte 5 (bez końca) w postaci liny stalowej lub łańcucha Galla. Cięgno to jest „drugim torem”, po którym biegnie wózek roboczy dzięki kołu napędowemu 6, toczącemu się po wewnętrznej stronie liny 5, czy łańcucha, ułożyskowanemu w konstrukcji wózka i otrzymującemu napęd od silnika. Koła biegowe 7 wózka roboczego 1 toczą się ruchem biernym (opinie o programie). Taki układ wymaga mechanizmu napinającego cięgno siłą S, która wywołuje dostatecznie silny przycisk cięgna zbiornika i utrzymuje je w pożądanym położeniu.

Zastosowanie nawijarki do sprężenia nie zawsze jest możliwe ze względu na konstrukcję zbiornika. Wózek prowadzący potrzebuje odpowiednio wykonanego gładkiego toru o szerokości minimum 25 cm i umieszczonego na obrzeżu zbiornika. Nacisk pionowy koła ogumionego dochodzi do 4000 kG (segregator aktów prawnych).
Konstrukcja nawijarek jest dosyć złożona. Istotną sprawą jest tu dokładność pracy i współdziałania poszczególnych wzajemnie zależnych i względem siebie poruszających się zespołów.

Zagadnieniem podstawowym jest wywołanie stałego, ściśle określonego napięcia w strunie i możliwość jego stałej kontroli. Sposób wywołania napięcia nie jest zależny od typu nawijarki.
Spośród różnych możliwych teoretycznie schematów kinetycznych praktyczne zastosowanie znalazły dwa rozwiązania, a mianowicie:
a) cierne mechanizmy naciągowe,
b) różnicowe mechanizmy naciągowe (promocja 3 w 1).