Światowy ozon

Większość światowego ozonu znajduje się w warstwie leżącej 13-24 kilometry ponad naszymi głowami. Chociaż nie stanowi on nawet jednej milionowej części wszystkich gazów zawartych w atmosferze - rozpostarty równomiernie na całym globie na poziomie morza utworzyłby warstwę grubości zaledwie 3 milimetrów - to jednak jest bardzo istotny dla życia na naszej planecie. Działa bowiem niczym chroniąca Ziemię tarcza, absorbując znaczną część bardzo krótkich fal emitowanych przez Słońce - nadfioletu, który mógłby zaszkodzić zwierzętom i roślinom (program uprawnienia budowlane na komputer).

Obawy uczonych nie znajdowały powszechnego zrozumienia aż do roku 1985, gdy British Antarctic Survey Team (Brytyjska Antarktyczna Ekspedycja Naukowa) w Halley Bay na wybrzeżu Antarktydy stwierdziła znaczne zmniejszenie grubości warstwy ozonowej ponad naszymi głowami. Przyczynę tego zjawiska badacze upatrywali w zanieczyszczeniu, głównie przez freony (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Gazy te już wcześniej skupiły na sobie uwagę uczonych ze względu na efekt cieplarniany, do którego przyczyniają się w około 20%. Zjawisko zanikania warstwy ozonowej czy też powstawania „dziury ozonowej" byłoby bez wątpienia wykryte wcześniej, gdyby program komputera, analizującego pomiary na amerykańskim satelicie „Nimbus", nie odrzucał bardzo niskich wartości odczytów, traktując je jako… błędy (uprawnienia budowlane).

Wzrost stężenia freonów nie wywiera istotnego wpływu na warstwę ozonową aż do chwili, gdy zostanie osiągnięty pewien poziom krytyczny (którego wartości nie określono dokładnie do dziś). Wydaje się, że w istniejących nad Antarktydą warunkach próg ten zostaje osiągnięty szybciej niż w innych częściach świata. W efekcie nawet niewielki wzrost stężenia freonów w tym regionie powoduje nagłe, rozległe zniszczenie warstwy ozonowej (program egzamin ustny).

Warstwa ozonowa

W tej odosobnionej strefie, przy temperaturach około -85°C, przebiegają skomplikowane reakcje chemiczne z udziałem freonów i tlenków azotu. W ich rezultacie związki chloru zawarte we freonach niszczą cząsteczki ozonu; jedna cząsteczka chloru może w ciągu roku lub dwóch zniszczyć 100000 cząsteczek ozonu (opinie o programie).

Skutkiem zniszczenia warstwy ozonowej jest podwyższenie poziomu promieniowania nadfioletowego, które dociera do powierzchni Ziemi. Zwykle promieniowanie to powoduje jedynie oparzenia słoneczne, przy większej intensywności Batalię przeciwko freonom podjęto roku 1978, gdy Stany Zjednoczone za- roniły ich używania w aerozolach. Inne państwa powoli podążyły w ich ślady. Do października 1987 roku - gdy część niższej antarktycznej stratosfery została już pozbawiona niemal całego ozonu - wiele państw zdecydowało się ostatecznie zaprzestać stosowania freonów. Konwencja Narodów Zjednoczonych, dotycząca całkowitego wycofania freonów do końca XX wieku, oczekuje obecnie na ratyfikację (segregator aktów prawnych).

Jednakże freony mogą pozostawać w atmosferze, uwalniając chlor i niszcząc ozon, przez ponad 100 lat. Tylko czas może przynieść odpowiedź na pytanie, czy międzynarodowe działania zostały podjęte dostatecznie wcześnie, aby zapobiec globalnej redukcji warstwy ozonowej. Próg istotnego zniszczenia ozonu nie został jeszcze - jak się wydaje - osiągnięty na całym świecie. W roku 1989 istniały jednak oznaki, iż na Antarktydzie punkt krytyczny został już osiągnięty. A przecież atmosfera może mieć w zanadrzu inne jeszcze niespodzianki dla mieszkańców Ziemi (promocja 3 w 1).

Istnieje zdumiewająca „biała plama" w obrazie naszego globu widzianym oczami mieszkańców przemysłowego świata. Ten „optyczny defekt" jest przedziwną szczeliną między naszymi umiejętnościami i zdolnościami a aktualnymi lękami przed cudami i tajemnicami otaczającego nas świata - przepaścią między możliwościami a codzienną rzeczywistością.