System wodny

W przeciwnym wypadku cała masa spływających wód, nie mogąc pomieścić się w dolnych odcinkach Motławy, czy Czarnej Łasze i Kanale Wysokim, przelewała się przez wały, niszcząc je i zatapiając uprawy ozime. W 1615 r. spotykamy prośbę Przejazdowa, aby wyżej położone Wocławy przetrzymały wody przy zamkniętych śluzach przynajmniej przez dwa dni (program uprawnienia budowlane na komputer).

To była teoria. W praktyce stosowano różne posunięcia, dbając o swój egoistycznie pojęty interes i nie oglądając się na szkody wyrządzone w ten sposób innym wsiom. Zresztą system wodny ciągle był doskonalony, co nie gwarantowało jednak stałej poprawy. Nieraz poprawa w jednym regionie naruszała równowagę w drugim i trzeba było wycofywać się i przywracać stan pierwotny. Naturalnie, mowa tu o pracach wodnych legalnie prowadzonych, to znaczy zaakceptowanych zarówno przez władze samorządu żuławskiego, jak i miejskie władze zwierzchnie. Działanie samowolne, choćby lokalnie przynosiło korzyści, było tępione przez wspomniane władze, powołane do czuwania nad dobrem całych Żuław (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W początkach XVII w. widzimy starania o podniesienie wałów lokalnych kanałów odwadniających z rejonu wsi: Wocławy, Koszwały, Stanisławowo, Wróblewo i Trutnowy, a więc z obszaru odprowadzającego swe wody do Motławy. Prócz podwyższenia wałów, tak by woda nie przelewała się wierzchem, chodziło też o podwyższenie śluz i uszczelnienie ich ¹⁰⁵, aby poprawić właściwości retencyjne całego układu (uprawnienia budowlane). W staraniach tych dbano jednak o rozwiązania możliwe do przyjęcia przez wszystkich, nawet pojedynczych, użytkowników. Podobne prace widać też w rejonie Leszków i Kiezmarka, jak również na gruntach Krzywego Koła i Koźlin. Silny spór rozgorzał w latach 1699 i 1700 między Miłocinem a Szerzawą o nową śluzę i usunięcie nowego młyna odwadniającego (program egzamin ustny).

Naprawa urządzeń

Prace przy wspomnianych inwestycjach wodnych wykonywali sami zainteresowani, a wydatki pokrywali również najbliżsi użytkownicy. Naprawa urządzeń czy prowadzenie inwestycji potrzebnych dla całych Żuław Gdańskich finansowane były solidarnie przez wszystkich mieszkańców, jak to było na przykład z budową śluzy przy Płońskiej Reducie, którą w 1620 r. miał wykonać specjalista od budowy takich urządzeń (Miihlenbauer) - Piotr Giesebrecht (opinie o programie). Tenże specjalista służył władzom żuławskim i mieszkańcom jako rzeczoznawca przeprowadzający ekspertyzy techniczne istniejących czy planowanych urządzeń wodnych, opracowywał też kosztorysy i wyceny System kanałów odwadniających i śluz nie miał jednak możliwości działania samoczynnie w warunkach żuławskich. Spotykamy informacje, że w początkach XVII w. mieszkańcy Żuław otwierali niekiedy nocą samowolnie i ukradkiem śluzy przed przewidzianym czasem albo nawet przebijali, a więc niszczyli, wały w celu spuszczania na ziemię sąsiadów groźnie spiętrzonej wody (segregator aktów prawnych).

Przebijanie wałów szybko - jak się wydaje - ustało, ponieważ władze zastosowały dla odstraszenia ewentualnych sprawców bardzo wysokie kary pieniężne, a nawet karę więzienia. Potajemne otwieranie śluz czy przebijanie wałów dawało doraźne, szybkie efekty, a uciekano się do niego wówczas, gdy mieszkańcom jakiejś wsi nie chciało się stosować dawnego zalecenia burmistrza Jana von der Linde, który nakazał niegdyś mieszkańcom Koźlin, Krzywego Koła oraz Suchego Dębu szuflami i łopatami wymuszać spływanie nadmiaru wody na całym odcinku Koziego Rowu aż do Mot- ławy. Władze żuławskie, tępiąc skryte otwieranie śluz i przebijanie wałów, wskazywały jednocześnie, że jedynym legalnym i skutecznym sposobem usuwania wody jest przepompowywanie jej za pomocą młynów napędzanych wiatrem. Wiatraki były więc głównym ogniwem w systemie odwadniania Żuław Gdańskich (promocja 3 w 1). Trudno określić ich liczbę, ponieważ sieć tych młynów była stale uzupełniana nowymi w miarę rozbudowywania sieci odwadniającej, a więc kanałów, śluz, zastaw czy przepustów.