Szkodliwość występującego hałasu

Dla uproszczenia oceny wielkości trwałego uszkodzenia słuchu oraz uzyskania wyników, które były między sobą porównywalne, stosowane są różne sposoby interpretacji audiogramów. Wielkość tę określa się więc czasem w procentach, przyjmując że ubytek odpowiadający poszczególnym pasmom częstotliwości wynosi: przy 512 Hz - 15%, przy 1024 Hz - 30%, przy 2048 Hz - 40%, przy 4096 Hz - 15%. Ubytek dla obu uszu oblicza się mnożąc ubytek o wartości mniejszej przez 7 i dzieląc sumę obu ubytków przez 8 (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przebywanie w hałasie o dużym poziomie i to przez dłuższy okres powoduje powstawanie trwałego upośledzenia (ubytku) słuchu. Zasadniczym kryterium rozpoznawania takiego upośledzenia jest ubytek powodujący trudności w rozumieniu mowy, a więc niepełna wydolność społeczna słuchu (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Zgodnie z wytycznymi Min. Zdrowia i Opieki Społecznej pod tym określeniem rozumie się obustronny ubytek o wielkości co najmniej 30 dB, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 1000, 2000 i 4000 Hz dla każdego ucha oddzielnie, po odliczeniu określonych liczbowo zmian związanych z naturalnym starzeniem się narządu słuchu. Ubytki związane z naturalnym starzeniem się narządu słuchu wynoszą dla wieku 20 lat - 1,3 dB, 30 lat - 7,4 dB, 40 lat - 12,7 dB, 50 lat - 18 dB, 60 lat - 27,4 dB, 70 lat - 36,7 dB i 80 lat - 44 dB (uprawnienia budowlane).

W zaleceniu ISO/R 1999 pod tym określeniem rozumie się upośledzenie o wielkości co najmniej 25 dB, obliczone jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 500, 1000 i 2000 Hz (program egzamin ustny).

Zarówno w normie PN-70/B-02151 jak-i zaleceniu ISO/R 1999 w przypadku dźwięku ustalonego działającego powyżej 5 godzin dziennie należy przyjmować poziom 85 dB(A) jako zalecany dopuszczalny, natomiast 90 dB(A) - jako maksymalny dopuszczalny. Według PN-77/ /M-01310 przy równoczesnym dodatkowym działaniu innego szkodliwego lub uciążliwego czynnika (np. wysoka temperatura, znaczne zapylenie itp.), albo gdy pracownicy zatrudnieni na danym stanowisku roboczym nie są pod względem zdrowotnym w pełni sprawni (np. inwalidzi, przede wszystkim niewidomi) podane wartości należy zmniejszyć co najmniej o 5 dB(A) (opinie o programie).

Uszkadzające oddziaływanie hałasu

Uszkadzające oddziaływanie hałasu nakłada się w czasie. Hałas o stosunkowo małym poziomie (rzędu 75-P85 dB), ale działający nieprzerwanie przez dłuższy okres (rzędu kilku, a nawet kilkunastu lat), może być przyczyną trwałego uszkodzenia słuchu (segregator aktów prawnych).

O szkodliwości hałasu decyduje również stopień przygotowania psychicznego na pojawienie się danego hałasu. Hałas, który występuje niespodziewanie, jest bardziej szkodliwy, ponieważ zaskakuje system ochronny bębenkowo-kostny w uchu środkowym. W hali fabrycznej robotnik jest psychicznie przygotowany na działanie hałasu wytwarzanego przez maszynę, którą sam obsługuje, natomiast hałas maszyn obsługiwanych przez innych, zwłaszcza hałas udarowy występujący nieregularnie, jest dla niego bardziej męczący i szkodliwy.

Pomiary hałasu udarowego wykonuje się przy zastosowaniu specjalnych przyrządów pomiarowych, a dopuszczalne wartości poziomu takiego hałasu przyjmuje się o wartościach mniejszych od podanych.

Szkodliwość występującego hałasu potęguje przenoszenie do ucha środkowego drgań nie tylko powietrznych, lecz także poprzez układ kostny czaszki drgań materiałowych (promocja 3 w 1).

Za pośrednictwem narządu słuchu oraz nerwu słuchowego hałas wnika do wnętrza organizmu człowieka, wywierając wpływ przede wszystkim na centralny system nerwowy. Oddziaływanie hałasu przez czas dłuższy może być przyczyną rozwinięcia się w organizmie chorób o podłożu nerwicowym. Człowiek w okresie pierwszych kilku miesięcy przebywania w hałasie jest wyraźnie zmęczony, pobudliwy. W okresie dalszych miesięcy i lat następuje adaptacja organizmu do istniejących warunków akustycznych. Po tym okresie objawy początkowe wracają w postaci zaburzeń trwałych, przy czym obok wzmożonej nerwowości i zmęczenia występują bóle głowy, bezsenność, neurastenia.