Traktowanie dzieł kultury

Nie konkretna dbałość o istotne wygody i postępowość rozwiązań technicznych, lecz doktrynerskie tendencje pokazania za wszelką cenę pscudonowoczesności struktury budynku i jego układu; nic konkretne rozszerzenie środków technicznych i kompozycyjnych architekta, lecz ostentacyjne przeciwstawienie się zasadom dotychczasowej architektury w imię oryginalności formy plastycznej; nie dążność do użycia nowych środków techniczno-plastycznych w budowaniu obrazów architektonicznych, lecz wiara w automatyczny skutek kompozycyjny zastosowania nowej techniki lub - co gorzej - konwencjonalnych symboli tej nowej techniki - oto co powinno być poddane krytyce w dziełach architektury konstruktywizmu. Zjawiska te wiążą się ze stanem współczesnej kultury burżuazyjnej skłonnej do zastąpienia rozstrzygnięć wielkich humanistycznych problemów współczesności fatalizmem rozwoju techniki, przedstawianej jako absolutna, apokaliptyczna niemal siła (program uprawnienia budowlane na komputer).

Traktowanie dzieł kultury architektonicznej jako coraz bardziej doskonałych maszyn zwalnia ostatecznie od wartościowania moralnego w tej sztuce. Pozostaje gra chłodnych, obojętnych treściowo efektów, pozostaje kult bogatego materiału. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli architektury nowoczesnej w Polsce międzywojennej Romuald Miller po wielu doświadczeniach i rozczarowaniach tak określał w r. 1932 społeczne podłoże i moralno-artystyczny sens tej sztuki: „Z Zachodu płynie dogadzająca gustom dorobkiewiczów i snobów architektura burżuazyjnego przesytu. Tam zerwana została nić łącząca teraźniejszość z kulturą wieków minionych (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Apoteoza materiału. Szlachetnego - jeszcze szlachetniejszego. Polerowanego - jeszcze bardziej polerowanego. Zgcometryzowancgo - jeszcze bardziej zgeometryzowanego, aż do doskonałości nie dającej się zrealizować w granicach ułomności ludzkiego wykonania. Na przekór naturze materiału. Na przekór doświadczeniu wieków. Na przekór wszystkim i wszystkiemu (uprawnienia budowlane).

Formy faktycznych aspiracji

Zasadnicza teza konstruktywizmu i funkcjonalizmu, głosząca przestarzałość ideowo- artystycznych wysiłków twórcy i zakładająca tożsamość (a nie jedność) efektu techniczno-funkcjonalnego z efektem estetycznym, była próbą sprowadzenia architektury współczesnej do roli tylko techniki za pomocą przytaczanej często analogii z losami produkcji środków lokomocji, które od opracowanych artystycznie karoc doszły do czysto technicznego kształtu współczesnego auta (promocja 3 w 1). Powierzchowność tej analogii wynika z pominięcia odrębnych zadań architektury, kształtującej nieomal całą tkankę materialną miasta i osiedla, wszystko co otacza życie ludzkie, co stwarza tło, środowisko nie tylko procesów fizjologicznych, bytowych, lecz również kręgu przeżyć duchowych (program egzamin ustny).

Samochód służy zaspokojeniu określonej potrzeby materialnej człowieka; dzieło architektury ma zadośćuczynić wielkiemu kompleksowi jego wymogów bytowych i duchowych, tworząc przy tym trwałe, nieprzemijające wartości. Stąd rozwój tych dziedzin nie może być całkowicie analogiczny. Krytyka detalu stosowanego dziś powszechnie - mówił prof. S. Brukalski - jest słuszna, chodzi jednak o to, żeby była i pozytywna. Co mamy na przeciwległym biegunie? Konstruktywizm - architekturę naśladującą maszynę. Maszyna ma to do siebie, że staje się śmieszna z chwilą, kiedy się przeżywa. Widok dawnych form samochodów, parowozów czy samolotów, nagromadzonych w muzeum techniki wywołuje w nas śmiech. Widok starej architektury Rzymu czy Florencji - zachwyt (opinie o programie).

Próba wtłoczenia twórczości architektonicznej w ramy produkcji lub konstruowania maszyn była gwałtem wobec samej istoty tej dziedziny cywilizacji. Nic dziwnego, że opór tworzywa zrodził zdegenerowane formy faktycznych aspiracji i wypowiedzi plastycznych sprzecznych właśnie z założeniami logiki, ekonomiki i celowości (segregator aktów prawnych).