Transformacja metod i programów

Rozwijanie idei ekologizacji odpowiada rozszerzeniu zarówno obszarów podlegających prawnej ochronie (np. ustanowienie podmorskich parków narodowych - Zatoki Puckiej, Rozewia, Ławicy Słupskiej, Wolina), jak i objęcie ochroną obszarów bagienno-torfowych (wettland), ostoi ptaków wodnych i błotnych, tras przelotów ptactwa, wędrówek ryb.

Problemem jest zachowanie ciągłości systemów chronionych zarówno stref nadmorskich (Zalewu Wiślanego), jak i układów hydrograficznych (Wisła- -Odra), które będąc ciągłymi ekosystemami, przedzielone są granicami państw (Odra) (program uprawnienia budowlane na komputer).

Inne podziały wg kryteriów morfogenetycznych (E. Falkowski w przywoływowanej wyżej pracy zbiorowej wyróżniają sześć odcinków Wisły: Śląską, Małopolską, Lubelską, Mazowiecką, Kujawską i Pomorską. Podział ten odpowiada regionom kulturowym Polski. Powyższe przesłanki pozwalają uznać region Wisły za zasadniczy problem polskiej przestrzeni gospodarczej i fizycznej z bardzo silnymi uwarunkowaniami europejskimi, szczególnie dla Europejskiego Regionu Bałtyckiego (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Podobnie jak stan tej przestrzeni nie jest trwały, tak i nietrwała jest transformacja metod i programów, których zlewnia Wisły jest przedmiotem. Analiza rej transformacji jest cennym tworzywem empirycznym dokumentującym zarówno przedmiot transformacji, jak i podmioty (aktorów), które tę transformację generują (uprawnienia budowlane).

Wisła stanowiła zawsze oś interesów państwa polskiego. Historia wykorzystania Wisły, rozwoju regionów i miast z nią związanych jest lustrzanym odbiciem świetności bądź upadku Rzeczypospolitej. Jest również odbiciem różnych koncepcji wykorzystania rzeki (program egzamin ustny).

Podjęcie w tym rozdziale ujęcia Ekoregionu Wisły jako obszaru problemowego rozwoju zrównoważonego Polski wymaga przeglądu i dyskusji nad głównymi koncepcjami i programami, które mają lub mogą mieć wpływ na obecny stan jej zagospodarowania. Wydaje się to celowe ze względu na ewolucyjny charakter przekształceń społecznych, gospodarczych i przestrzennych. Interesująca jest także próba odpowiedzi na pytanie: jakie silne i słabe strony zawierały dotychczasowe programy zagospodarowania.

Ekorozwój

Podejmując próbę prezentacji proekologicznej koncepcji rozwoju regionu Wisły, poprzedzonej oceną dotychczasowych programów, przyjęto ekorozwojowe kryteria oceny jako świadomy zabieg metodologiczny testujący te kryteria dla stanów przeszłych tak, aby zweryfikować ich metodologiczną zasadność. Wątek ten pozwolił także na rozwinięcie koncepcyjne kryteriów zgodności koncepcji i działań z kryteriami ekorozwoju (opinie o programie).

Przyjęcie ekorozwojowych kryteriów oceny dotychczasowych programów wymaga uzasadnienia metodologicznego. Może bowiem powstać pytanie, jak obiektywnie oceniać programy tworzone w innej rzeczywistości, w innym systemie społeczno-gospodarczym, innej hierarchii wartości, posługując się kryteriami aktualnymi, wciąż nie ustabilizowanymi, czasami wręcz dyskusyjnymi (segregator aktów prawnych)?

Celem tej oceny nie jest wartościowanie jakości głównych programów ostatniego okresu. Ocena ma służyć wyprowadzeniu wniosków co do ewolucji obiektywnych zewnętrznych uwarunkowań, a także ewolucji poglądów zespołów twórczych. Każdy z analizowanych programów był osadzony w określonych realiach podlegających oczywistej transformacji. Analizowane programy prezentują różne podejścia do tego samego problemu: stanu i przyszłości Wisły w zróżnicowanym obszarze penetracji problemowej.

Ocena została wyprowadzona z kryteriów wynikających z celów i zasad ekorozwoju. Nie chodzi tu jednak o badanie zgodności z tymi kryteriami, które bądź nie mogły, bądź nie były postrzegane. Ważne jest, na ile programy zbliżały się do zasad ekorozwoju (promocja 3 w 1).

Takie ujęcie może pozwolić na wykorzystanie oceny do indentyfikacji głównych problemów Wisły i jej dorzecza. Może także przybliżyć wątek wzajemnej relacji sfery realnej przestrzeni ze sferą konceptualną, co jest szczególnie interesujące dla procesów o wysokim poziomie złożoności i niepewności.