Typizacja prefabrykatów

Dodatkowymi czynnikami rozszerzającymi ciąg typoszeregów są wielkość i rozmieszczenie otworów w prefabrykatach, faktura ścian itp., cechy decydujące o III i IV stopniu zróżnicowania. Liczba typów w jednym typoszeregu może być więc bardzo duża i w zasadzie nie ma nawet potrzeby jej określać wystarcza definicja na poziomie II stopnia zróżnicowania (program uprawnienia budowlane na komputer). Prefabrykaty objęte III stopniem integracji, tj. typizacją otwartą, mogą być stosowane w różnych systemach spełniających wymagania II stopnia integracji. stopień polega na ujednoliceniu prefabrykatów, występujących w różnych systemach i wprowadzeniu prefabrykatów typowych. Typizacja prefabrykatów dotyczyć może całego systemu bądź tylko elementów wybranych. W obu przypadkach mówimy o typizacji zamkniętej.

Na zakres typizacji międzysystemowej ma wpływ znaczenie, jakie poszczególne elementy mają dla architektury i programu użytkowego budynku. Ilustruje to w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Z danych w tej tablicy wynika, że nie można typizacji międzysystemowej prefabrykatów ścian i stropów posuwać dalej niż do III stopnia, a elementów wyposażenia do II stopnia integracji. Natomiast biegi schodowa, płyty dachowe, kabiny sanitarne i podobne mogą być stypizowane we wszystkich szczegółach i można produkować je na skład (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Dopłata typizacyjna. Unifikacja elementów w możliwie szerokim zakresie jest bardzo korzystna dla przemysłu. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że unifikacja, wskutek objęcia w jednym rozwiązaniu szeregu odmiennych warunków, powoduje „przewymiarowanie” każdego rozwiązania zunifikowanego w stosunku do rozwiązania indywidualnego, co niesie za sobą tzw. dopłatę typizacyjną.

Posunięta unifikacja

Charakterystycznym przykładem tej wady jest zbrojenie elementów siatkami produkowanymi fabrycznie, powodujące zawsze zwiększenie zużycia stali w stosunku do zbrojenia elementów pojedynczymi prętami, których przekrój można każdorazowo dobrać dokładniej (uprawnienia budowlane). To samo zjawisko występuje przy unifikacji obciążeń, dla których projektowane są prefabrykaty, doborze powierzchni użytkowej itp. Podobny efekt, co szeroko pomyślana unifikacja, przynoszą również wymagania w zakresie uniwersalności wyposażenia zakładu produkcyjnego i przystosowanie go do podjęcia produkcji wszystkich typorozmiarów prefabrykatów, składających się na poszczególne typoszeregi typizacji otwartej.

Dopłata typizacyjna jest tak długo uzasadniona, jak długo nie przekracza korzyści, jakie przynosi unifikacja prefabrykatów w postaci zmniejszenia kosztów urządzeń robocizny i ułatwienia organizacji lub możliwości wykorzystają uniwersalności urządzeń w określonym okresie użytkowania sprzętu. Jakkolwiek typizacja otwarta daje duże możliwości projektowania różnych budynków (w praktyce zawężone do okresu sprawności urządzeń), możliwości te są z natury rzeczy ograniczone (program egzamin ustny).

Dodatkowym czynnikiem wpływającym na wysokość dopłaty jest postęp techniczny. Im jest on szybszy, tym bardziej rosną koszty unifikacji, jako że rozwiązania korzystne w dawnych warunkach, przestają być nimi w warunkach nowych. Zbyt daleko posunięta unifikacja, podobnie jak i wymagania w zakresie uniwersalności urządzeń, może więc przynosić zamiast korzyści straty (opinie o programie).

Określenie tolerancji wymiarów nazywa się ich tolerowaniem, a określanie szerokości spoin między elementami z uwzględnieniem odchyłek wymiarowych i błędów kształtu oraz odchyłek w usytuowaniu montażu elementów pasowaniem. Łączną odchyłkę dopuszczalną nazywamy odchyłką graniczną szerokości spoiny, a sumę tych odchyłek tolerancją graniczną szerokości spoiny. Na rysunkach zestawieniowych prefabrykatów podaje się osie i wymiary zestawieniowe bądź modularne. Na rysunkach roboczych prefabrykatów podaje się wymiary nominalne i wielkości dopuszczalnych odchyłek (segregator aktów prawnych).

W zasadzie wszystkie wymiary konstrukcji podlegają tolerowaniu, z tym że jeżeli dla danego wymiaru nie określono tolerancji w projekcie, producent prefabrykatu bądź wykonawca konstrukcji zobowiązany jest do zapewnienia temu wymiarowi tolerancji produkcyjnej (promocja 3 w 1). Wymagania w zakresie tolerancji produkcyjnej określają odpowiednie normy.