Układy podłużne

Układy podłużne stosowane były jedynie w pierwszym okresie budownictwa uprzemysłowionego w technologiach wielkoblokowych. Stosunkowo nieliczne są również przypadki stosowania układów mieszanych podłużno-poprzecznych i krzyżowych jako podstawowych układów danych technologii (program uprawnienia budowlane na komputer).

Brak cech elastyczności dotychczasowych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych w obrębie budynku znacznie utrudni przeprowadzenie w przyszłości koniecznych prac modernizacyjnych, zmierzających do dostosowania mieszkań do nowych standardów, a struktury budynków do nowych potrzeb, przy jednoczesnym rozgęszczeniu istniejących zasobów i zasiedleniu nowych obiektów wg przyjętych normatywów. Możliwość modernizacji obiektów związanej z naruszeniem układu konstrukcyjnego uzależniona jest od specyfiki danej technologii. Należy jednak stwierdzić, że nawet przy obecnym poziomie techniki możliwość taka istnieje (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Przebudowa musi być jednak poprzedzona dokładną analizą istniejącego układu konstrukcyjnego w powiązaniu z przewidywanymi wzmocnieniami celem uzyskania właściwego współczynnika pewności dla nowego układu. Również zamierzenia modernizacyjne powinny być poparte odpowiednią analizą ekonomiczną dającą odpowiedź na pytanie, czy zamierzony zakres robót i uzyskane efekty finalne będą się mieścić w granicach opłacalności ekonomicznej (uprawnienia budowlane).

Możliwości modernizacyjne w układach podłużnych, są stosunkowo szerokie. Układy ścian nośnych stwarzają dużą swobodę w zakresie możliwości modernizacji układów funkcjonalnych. W ścianach środkowych, będących z zasady najbardziej obciążonymi elementami budynku, istnieją również możliwości wykonywania dodatkowych przejść wynikających z konieczności zmiany funkcji nowego układu (program egzamin ustny).

Układy mieszkaniowe

Czynnikami ograniczającymi możliwość modernizacji są ściany z przewodami wentylacyjnymi (w pierwszym okresie budownictwa uprzemysłowionego nie stosowano wentylacji zbiorczej), układy instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej oraz c.o., umieszczone w niektórych technologiach w blokach instalacyjnych, oraz stan techniczny elementów (np. w przypadku stosowania elementów z żużlobetonu) (opinie o programie).

W budynkach o poprzecznym układzie konstrukcyjnym istnieje mniejsza swoboda modernizacji układów mieszkaniowych, szczególnie w obiektach trzytraktowych ze środkowym traktem korytarzowym. Korytarz utrudnia swobodną przebudowę zmierzającą do poprawy funkcji układów mieszkaniowych. Ewentualne włączenie korytarza do powierzchni mieszkaniowej uzależnione jest od układu klatek schodowych w budynku oraz rozpiętości traktów.

W wielu przypadkach może okazać się bardziej celowe łączenie poszczególnych mieszkań w pionie wewnętrznym klatkami schodowymi. Rozwiązanie to pozwoli na wyraźniejsze wydzielenie części dziennej mieszkania od części sypialnej. Uniknie się również niekorzystnego kształtowania funkcji mieszkania poprzez tworzenie wewnętrznych korytarzy zwężających trakty mieszkalne (segregator aktów prawnych).

Pod względem konstrukcyjnym rozwiązanie to może okazać się również prostsze. Usunięcie bowiem płyty stropowej przy dostatecznych innych usztywnieniach budynku nie będzie miało wpływu na pracę konstrukcji jako całości. Przy łączeniu mieszkań w jednym poziomie, w ramach jednego traktu mieszkalnego, dużym utrudnieniem jest wykonywanie przejść oraz prześwitów w istniejących ścianach poprzecznych. Szczególnie przy wykonywaniu prześwitów konieczne będzie wykonywanie odpowiednich konstrukcji ramowych.

W układach krzyżowych oraz podłużno-poprzecznych, w których płyty stropowe opierają się na trzech krawędziach, zakres trudności wyłaniający się przy modernizacji zbliżony będzie do trudności powstałych w układach poprzecznych. W obiektach tych należy liczyć się z większymi obciążeniami ścian podłużnych przy jednoczesnych mniejszych obciążeniach ścian poprzecznych w stosunku do zbliżonych obiektów o poprzecznym układzie konstrukcyjnym (promocja 3 w 1).