Uzbrojenie żelbetu

Sama armatura, której roli nie należy identyfikować z rolą, jaką spełnia uzbrojenie żelbetu, może przedstawiać się rozmaicie.
Sprężeniu może być poddany nie tylko beton, ale i inne materiały. Czynione są próby sprężania elementów murowanych z cegły, elementów kamiennych, szklanych, a nawet gruntu. Klasycznym już dziś materiałem są struny stalowe, będące drutami o średnicy 1,5, 2,5, 3,8 i 5,0 mm, ciągnionymi lub walcowanymi, których własności mechaniczne są różne, zależne od średnicy (program uprawnienia budowlane na komputer).

Wytrzymałość na rozciąganie na przykład drutu 2,5 mm dochodzi do 230 kG/mm2, a granica plastyczności do 190 kG/mm2. Używane są także druty ciągnione na zimno o przekroju rombowym.
Druty cieńsze niż 5 mm nadają się do pierwszego z poprzednio omówionych rodzajów konstrukcji. Umieszcza się je najczęściej równolegle do osi wzdłużnej elementu, równomiernie w całym obwodzie z zachowaniem niezbędnego otulenia, albo równomiernie w całym przekroju. Za pomocą odpowiednich naciągów, o których będzie mowa dalej, napina się je, po czym zabetonowuje (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Po stwardnieniu betonu wystające końcówki uzbrojenia obcina się, a struny kurcząc się wywierają przez przyczepność na beton nacisk będący wstępnym sprężeniem. Ten sposób sprężenia nadaje się głównie do podłużnych elementów prefabrykowanych, a więc belek stropowych, pali itp. Beton w ten sposób sprężony nosi nazwę strunobetonu.

Jako wkładki sprężające używane są również pręty stalowe o średnicach ponad 12 mm, przy czym dobiera się takie gatunki stali, aby ich granica plastyczności była wyższa niż 30 do 35 kG/mm2 (uprawnienia budowlane). W Rosji zalecana jest stal o profilu periodycznym, pierwotnie okrągła, spłaszczana na przemian w dwu płaszczyznach prostopadłych do siebie w walcach systemu Awakowa, której obróbka, oprócz polepszenia cech mechanicznych, powiększa przyczepność do betonu. Może jednakże być używana również stal okrągła z przyspawanymi dla powiększenia przyczepności przy kładkami, z krótkich pręcików o mniejszej średnicy, lub innymi podobnymi zakotwieniami, oraz różne rodzaje stali o powiększonej przyczepności, jak stal guzowana lub żeberkowa itp.

Niewielkie naprężenia

Wkładki ze stali prętowej nadają się, podobnie jak i struny, przede wszystkim do betonów sprężanych przy współdziałaniu przyczepności, a próby z nimi były wykonywane głównie w odniesieniu do pali (program egzamin ustny).
W drugiej grupie konstrukcji sprężanych (bez współdziałania przyczepności) klasycznym uzbrojeniem są kable, będące w tym wypadku pękami 10, 12 lub 18 drutów o średnicy najczęściej 5 mm, o wytrzymałości na rozciąganie 130-100 kG/mm2, o granicy plastyczności 100-120 kG/mm2. Zakotwienie ich następuje za pomocą płyt lub stożków kotwiących umieszczanych w czołowych powierzchniach elementów (opinie o programie).

Najczęściej kabli nie zakłada się równolegle do osi wzdłużnej elementu, lecz nadaje się im kształt linii sznurowych przebiegających między dwiema czołowymi (końcowymi) ścianami elementu, o które są zakotwione. W konstrukcjach mostowych często podnosi się końce kabli jeszcze wyżej osiągając w ten sposób dodatkową oszczędność stali. Poza kablami, rozumianymi w sensie wyżej podanym, stosowane bywają do sprężania również liny stalowe plecione z drutów (segregator aktów prawnych).
Istnieje kilka sposobów sprężania. Można dokonywać tego ręcznie przez przykręcanie kluczami nakrętek, osadzanych za pośrednictwem pomocniczych elementów na wystających z betonu końcówkach napinanych prętów, lub za pomocą innych podobnie prostych urządzeń. Sposób ten jako niedokładny i wzbudzający stosunkowo niewielkie naprężenia, nadaje się do niezbyt dużych elementów i głównie do stali prętowej.

Najbardziej znany sposób napinania polega na stosowaniu lewarów hydraulicznych lub śrubowych (promocja 3 w 1).
Naprężenie armatury można uzyskać również przez ogrzewanie czy to prądem elektrycznym, czy też specjalnymi piecykami. Podgrzewana armatura rozszerza się, przy czym można ją zakotwić, po oziębieniu zaś kurczy się i spręża beton.