Wał brzegowy

Wybrzeże polskie na odcinku od Świnoujścia po Hel, odznaczające się łańcuchem jezior przybrzeżnych zamkniętych mierzejami, znajduje się obecnie, jak to łatwo stwierdzić, w fazie dojrzałej (program uprawnienia budowlane na komputer). Wał brzegowy, szerszy lub węższy, uformował się już na całej jego długości. Wydmy ciągną się wzdłuż 80% jego długości, całkowicie wykształcone są jednak tylko na przestrzeni ok. 150 km, a na pozostałych odcinkach stanowią niskie wydmy przednie, biegnące u stóp wyższych brzegów. Wysokie brzegi urwiste (klify) występują na odcinkach o łącznej długości ok. 100 km, mierzeje zajmują łączną długość ok. 90 km.

W obecnej fazie wybrzeże nasze jest nieustannie niszczone przez morze, czego widomym skutkiem jest cofanie się brzegu. Wysuwano wprawdzie poglądy, że brzeg nasz jest względnie ustabilizowany i to nie tylko na odcinkach umocnionych, ale na ogół wiele obserwacji wskazuje na to, że cofanie się polskich brzegów jest faktem (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Daje się to zauważyć szczególnie na nie umocnionych przylądkach, takich jak np. Cypel Orłowski, który jak stwierdzono cofa się o 1 m rocznie. Na innych odcinkach cofanie się brzegu nie jest tak wyraźne, a w wielu miejscach występuje akumulacja rumowiska i przyrost brzegu, niemniej ogólna tendencja wyraża się w ubytku brzegu. Nie jest on jednak być może tak szybki jak dawniej przypuszczano. Średnio obliczano go na 1 m rocznie, co raczej może odnosić się tylko do niektórych klifów Wybrzeża, jak np. wspomniany już Cypel Orłowski (uprawnienia budowlane).

Znany geomorfolog radziecki Zienkowicz tak przedstawia ogólną sytuację polskiego brzegu pełnego morza: „Filarami brzegu (punktami oporowymi) są trzy wyjścia na powierzchnię stosunkowo trwałych utworów (morena i trzeciorzęd). Na wschodzie mamy prawie niepodlegający abrazji filar Rozewie, w środkowej części - Jarosławiec, na zachodzie jądro dyluwialne - wyspę Wolin (program egzamin ustny).

Obszerny opis

Pomiędzy nimi są położone jeszcze inne odcinki brzegów „macierzystych”, morenowych lub składających się z piasków trzeciorzędu, lecz te ostatnie podlegają abrazji znacznie szybciej na skutek nieznacznej wysokości klifów, wynoszącej 3-5 m, lub też małej zawartości kamieni i głazów. Najdłuższy odcinek podlegający abrazji znajduje się we wschodniej części odcinka Niechorze-Dziwnów. Między innymi w tym miejscu ustalono, że na przestrzeni 6 ostatnich stuleci brzeg cofał się z prędkością rzędu 2 m rocznie (kościół w Trzęsaczu) (opinie o programie).

Dość obszerny opis zmian zachodzących na naszym wybrzeżu w przeszłości można znaleźć w pracy Beniuszysa. Na pozostałej przestrzeni przeważa niski, rozmywany morzem brzeg, na którym w pobliżu linii brzegowej zalegają torfy zewnętrznej krawędzi niziny pomorskiej (niekiedy z zawartością pni drzewnych), na torfach występują skupiska piasków w postaci niezbyt wysokiego wału sztormowego lub niezbyt szerokiej wydmy o podmytej stopie zewnętrznej. Znaczną przestrzeń wybrzeża zajmują wspomniane już przykosia jezior różnych wielkości” (segregator aktów prawnych).

Wzdłuż polskiego brzegu pełnego morza występuje silny ruch rumowiska. Dominuje ruch z zachodu ku wschodowi, z wyjątkiem części zachodniej wybrzeża, gdzie jest odwrotnie.

Jak pisze Zienkowicz, „Na podstawie doświadczeń radzieckich na wyrównanych brzegach morskich, można stwierdzić, że odcinek rozdziału dwóch potoków może być bardzo szeroki, dochodzący do kilkudziesięciu kilometrów. Na takim odcinku reżim ruchu rumowiska jest nie ustalony. Potoki rumowiska stale odpływają z tego odcinka, ale w zależności od rocznych lub cyklicznych zmian klimatycznych odpływ może przybierać różne kierunki” (promocja 3 w 1)..
Odcinek ten według Zienkowicza ma na brzegu polskim ok. 40 km długości i leży między Mrzeżynem a Ustroniem. Środek jego wypada mniej więcej na trawersie Kołobrzegu.