Warstwa osadu

Dyskwalifikuje cegłę warstwa osadu, który daje się łatwo zgarniać lub który przesłania całkowicie barwę pierwotną (uprawnienia budowlane).

Jeżeli osad można zauważyć, lecz nie kryje on pierwotnej barwy, to ilość rozpuszczalnych soli uważamy za umiarkowaną. Jeżeli osad jest dostrzegalny, lecz nie wpływa na wygląd cegły obserwowanej z odległości 2 m, to można uważać, że jest on bez znaczenia.

Znana jest również następująca próba ustalająca ilościowo zawartość rozpuszczalnych soli: 25 g sproszkowanej cegły wsypuje się do 250 g wody destylowanej i poddaje się wrzeniu w ciągu godziny, dolewając wodę w miejsce wyparowanej; następnie roztwór filtruje się i przefiltrowany poddaje się zupełnemu odparowaniu, w końcu waży się uzyskany osad (program na telefon).

Zawartość soli rozpuszczalnych w dobrej cegle nie powinna przekraczać 0,1%, tj. około 4 g na cegłę. W szczególnych przypadkach wykonywa się analizę ilościową pierwiastka sodu i magnezu w osadzie.

Możliwość pękania w związku z ewentualną obecnością marglu. W celu przeprowadzenia próby cegły należy wystawić na działanie powietrzą i wilgoci na okres kilku tygodni i obserwować, czy powstaną pęknięcia lub rysy (program na komputer).

Przewodność cieplna. Współczynnik przewodności cieplnej dla cegły zwykłej wynosi 1 = 0,60 w ścianach wewnętrznych i X = 0,65 kcal/mh°C w ścianach zewnętrznych. Większy współczynnik dla ściany zewnętrznej objaśnia się jej większą wilgotnością.

Ciepło właściwe cegły zwykłej wynosi 0,22 kcal/kg°C.

Cechy wytrzymałościowe cegły

Cechy wytrzymałościowe cegły obejmują wytrzymałość na ściskanie, zginanie, rozciąganie i ścinanie. W PN/B-12001 przewidywane jest tylko badanie wytrzymałości na ściskanie (program egzamin ustny).

Wytrzymałość cegły na ściskanie bada się w następujący sposób. Cegły przeznaczone do badania (w ilości podanej w normie) należy wysuszyć do stałego ciężaru i rozpiłować w poprzek na połówki. Próbkę cegły formuje się przez zlepienie otrzymanych połówek zaprawą cementową 1 : 1 z cementu 250 tak, aby ścianki powstałe z przecięcia były do siebie przeciwległe. Powierzchnie ściskane (podstawy) należy wyrównać takąż zaprawą, tak aby były do siebie równoległe. Próbki przez pierwsze 24 godziny przechowuje się owinięte mokrymi szmatami, następnie co najmniej przez 6 dni powinny one leżeć na powietrzu w temperaturze pokojowej (opinie o programie). Po upływie tego terminu próbki poddaje się w maszynie probierczej próbie na ściskanie w kierunku prostopadłym do wyrównanych podstaw.

Do obliczania wytrzymałości próbki przyjmuje się średnią arytmetyczną pól obydwóch podstaw próbki według pomiarów boków tych pól dokonanych z dokładnością do 1 mm (segregator aktów prawnych). Wynik badania należy uznać za dodatni, jeżeli średnia arytmetyczna z wyników osiągniętych dla poszczególnych cegieł jest równa lub większa od wytrzymałości Rcm;n przewidzianej dla danej klasy cegły, przy czym nie więcej niż 25% badanych cegieł może wykazywać wytrzymałość zawartą w granicach od 0,8 Rc min do Rc m.

Wytrzymałość na zginanie jest średnio pięć razy mniejsza niż wytrzymałość na ściskanie. Gdy chodzi o szybką ocenę wytrzymałości cegły, wtedy można wykonać próbę na zginanie, gdyż dokonywa się ona na całej cegle bez jakiegokolwiek uprzedniego przygotowania próbki (promocja 3 w 1).

Wytrzymałość na rozciąganie jest średnio 10—12 razy mniejsza niż na ściskanie.

Wytrzymałość na ścinanie jest w przybliżeniu równa wytrzymałości na zginanie.