Wartość naprężeń granicznych

Sprawdzenie przepisanej normami przedmiotowymi wartości naprężeń granicznych, przy umownym wydłużeniu trwałym może nastąpić w dwojaki sposób próbkę obciąża się przez 10-12 sek obciążeniem odpowiadającym naprężeniom granicznym przy umownym wydłużeniu trwałym; po odciążeniu mierzy się wydłużenie trwałe próbki i sprawdza się, czy jest mniejsze od przyjętego minimum, na próbkę zakłada się tensometr do pomiaru wydłużeń i obciąża się w kolejności siłami równymi 5%, 25% i 100% wartości siły odpowiadającej naprężeniom granicznym przy umownym wydłużeniu trwałym; przy każdym obciążeniu odczytujemy wskazania tensometru (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Wzrost wydłużenia procentowego między pierwszym i trzecim obciążeniem nie powinien być większy od sumy wartości wydłużenia umownego i przyrostu wydłużenia między pierwszym i drugim obciążeniem, pomnożonej przez 4,75.Ścisła próba rozciągania próbek w temperaturze pokojowej obejmuje wyznaczenie współczynnika sprężystości podłużnej, granicy proporcjonalności, granicy plastyczności oraz próbę przeginania drutu. Współczynnik sprężystości wyznacza się na próbce o długości pomiarowej 100 mm (uprawnienia budowlane).

Do pomiaru wydłużeń stosuje się przyrząd lusterkowy o powiększeniu 500-krotnym o stałej wzorcowej K = 0,00002. Można również stosować przyrząd Huggenbergera o długości pomiarowej I = 20 mm i o powiększeniu 1210-krotnym, o stałej wzorcowej K = 0,000041, przyrząd czujnikowy o dokładności 1/100 mm, długość pomiarowa l = 50 mm. Przy wyznaczeniu współczynnika sprężystości oraz umownej granicy sprężystości przyrosty długości należy odczytywać z dokładnością 0,001 mm. Stała wzorcowa przyrządu do pomiaru granicy plastyczności powinna wynosić 0,0002; dokładność 0,01 mm. Próbkę poddaje się początkowo wstępnemu naprężeniu 5 kG/mm*, następnie obciąża się ją z szybkością przyrostu naprężeń 2 kG/mm*/min (program egzamin ustny).

Wielkość siły

Wielkość siły oraz wydłużeń wykreśla się w prostokątnym układzie współrzędnych w takiej skali, aby wykres odkształceń próbki pochylony był o kąt a = 50° do poziomej osi wydłużeń, przy czym naprężenie 1 kG/mm* powinien wyznaczać odcinek równy 2 mm na osi rzędnych. Umowną granicą sprężystości wyznacza się wykreślnie (program uprawnienia budowlane na komputer). Poziomą linią AB przecina się linię odkształceń w obszarze sprężystym, po czym odkłada odcinek BC = 0,5 AB i łączy się punkt C z punktem O. Styczną do wykresu powinna być równoległa do linii OC.

Rzędna punktu styczności F odpowiada umownej granicy sprężystości (opinie o programie).
Umowną granicę plastyczności wyznacza się z wykresu. Na osi odciętych odmierza się odcinek o wielkości 2 równy 0,2% długości pomiarowej i przez punkt L prowadzi linię LM równoległą do OA. Rzędna punktu M stanowi siłę na granicy plastyczności.
Granicę plastyczności wyznacza się również stopniowym obciążeniem i odciążeniem próbki przy pomiarze trwałych wydłużeń, po każdym odciążeniu. Wstępnie obciąża się próbkę siłą 5 kG/mm2 i zakłada przyrząd Huggenbergera, następnie obciąża się do 10 kG/mm2 (segregator aktów prawnych). Po 5 sekundach odciąża się do wstępnego naprężenia 5 kG/mm2, a wskazówkę maszyny i przyrządu ustawia się na zero. Próbkę następnie kolejno obciąża się zwiększając stopniowo siłę i po 5 sekundach odciąża się do wstępnego naprężenia.

Przyrosty sił odciążających powinny tak wzrastać, aby naprężenia w próbce nie przekraczały 2 kG/mm2. Gdy trwałe wydłużenie wynosi 0,2% i jest równe —, badanie przerywamy. Próba przeginania ma na celu określenie podatności stali na odkształcenia plastyczne oraz wykrycie wad wewnętrznych materiału. Podatność próbki oznacza liczbę przegięć. Wady materiału widoczne są na przełomie próbki (promocja 3 w 1).

Próbki drutu długości 100-150 mm, nie poddane uprzednio żadnym innym badaniom wytrzymałościowym, przegina się z szybkością jednego przegięcia na sekundę w obie strony za pomocą dźwigni pod kątem 90°. Oznacza się liczbę przegięć, które próbka wytrzymała oraz sprawdza się przełom próbki.