Wdrożenie żelaza

W budownictwie mostów łukowych żeliwo panowało do połowy XIX w., potem stopniowo wyrugowały go żelazo pudlarskie i stal, której pierwszym skutecznym zastosowaniem na dużą skalę było (niestety nie budownictwo!) budownictwo okrętowe (program uprawnienia budowlane na komputer).

Wdrożenie żelaza i stali do budownictwa mostowego wraz z osiągnięciami techniki budowlanej pozwoliło opanować nowe wiszące konstrukcje mostów. Jednym z pierwszych europejskich mostów wiszących był tzw. Pantelejmonowski most w Petersburgu (o długości 54 i rozpiętości 37 m), zbudowany w 1823 r. przez rzekę Fontankę. Rozpiętość łańcuchowych mostów żelaznych szybko wzrastała. W 1826 r. inżynier angielski Telford przerzucił przez cieśninę morską Menai most o długości 176 m. W 1840 r. zbudowano na Dunaju w Budapeszcie most rozpiętości 200 m, a na początku XX w. też tam zbudowano most łańcuchowy długości 316 m. Poczynając od 1815 r. zaczęto budować mosty wiszące z linami drucianymi. Pierwszy w Rosji zaproponował zastąpić łańcuchy linami A. Witberg, a potem konstrukcje kablowe wdrażali Francuzi L. Navier i M. Seguin (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Pierwszym wiszącym mostem kablowym zbudowanym przez Marca Seguina w 1824 r. był most na Rodanie w pobliżu Tournou (Francja). Most ten, jako pieszy, jest dotychczas używany. Pierwowzorem tego mostu w Ameryce Północnej były mosty wiszące na linach konopnych skórzanych. Później linowe mosty wiszące uzyskały szerokie rozpowszechnienie w USA. Jednym z wielkich budowniczych takich mostów był John-August Roebling, według którego projektów były zbudowane na Niagarze mosty o rozpiętości 317 m (1850) i 385 m (1869), a w 1876 r. zakończono budowę mostu Brooklyńskiego na rzece West-River w Nowym Jorku, o rozpiętości 486 m. Ten stumetrowy skok był zrobiony dzięki przejściu na wielożyłowe liny stalowe (uprawnienia budowlane).

Sposób usuwania nadmiaru węgla

Na kontynencie europejskim zaczęto pod koniec XVIII w. powszechne stosowanie w budownictwie żelaza jako dostępnego materiału, który zastąpił dachy drewniane. Etapem w opanowaniu metalowych konstrukcji belkowych jest zastosowanie kutego żelaza w stropie budynku paryskiego Theatre-Franęais, wykonanym w 1786 r. wg projektu Victora Louis (program egzamin ustny).

Pierwsza tania stal, której przemysłowa produkcja łączy się z imieniem Henry Bessemera, pojawiła się pod koniec lat 50 XIX wieku. W 1855 r. Bessemer opatentował swój nowy sposób usuwania nadmiaru węgla i innych zanieczyszczeń za pomocą strumienia powietrza przedmuchiwanego przez stopione żeliwo. Rok zaś później Robert Mushet udoskonalił proces bessemerowski przez wprowadzenie dodatku surówki, zawierającej mangan, pod koniec przedmuchiwania. Pozwoliło to polepszyć jakość stali. I wreszcie, Pierre Martin w 1884 r. zaproponował nowy sposób otrzymywania stali zlewnej (staliwa) w płomiennym piecu regeneracyjnym z dodaniem do wsadu dużej ilości złomu stalowego (opinie o programie).

Wybudowanie w 1890 r. mostu kolejowego Firth-of-Forth w Szkocji uważa się jako początek stosowania znacznych ilości stali martenowskiej w budownictwie. W ogóle, jak już można było przekonać się, historia budownictwa mostowego jest bardzo znamienna dla zilustrowania wzajemnego powiązania rozwoju nowych konstrukcji, nowej techniki inżynieryjnej i metod budowy z opanowaniem nowych materiałów budowlanych. W dalszym ciągu rozważań autor powróci do niej po to, by na nowych jej przykładach pokazać, jak stopniowo wdrażanie nowych materiałów i nowych konstrukcji pozwoliło, w krótkich z punktu widzenia historii techniki budowlanej okresach, rozwiązać jedno z najbardziej złożonych zagadnień konstrukcji architektonicznych przekrycie przęseł o dużych (ponad 1000 m) rozpiętościach (segregator aktów prawnych).

Dalszy postęp w opanowywaniu metalowych konstrukcji budowlanych związany jest z powszechnym wdrażaniem połączeń nitowanych, które poczynając od lat dwudziestych XIX w. stopniowo wyparły zgrzewanie ogniskowe. Z kolei pracochłonne nitowanie zastąpiono spawaniem elektrycznym. Pojawiają się nowe typy konstrukcji stalowych, udoskonalane są metody ich obliczeń, które pozwoliły nie tylko zmniejszyć zużycie metalu, ale i na nowo rozwiązywać zagadnienia ich architektonicznego projektowania (promocja 3 w 1).