Wiarygodne wyniki

Badania różnych właściwości kruszywa są wykonywane z konieczności na próbkach materiałów. Dlatego też wyniki badań odnoszą się, mówiąc ściśle, tylko do kruszywa znajdującego się w próbce. Ponieważ jednak interesująca jest całość kruszywa dostarczonego lub też przewidywanego do dostawy, należy zapewnić, aby próbka była typowa dla średnich właściwości całego kruszywa. Taką próbkę nazywa się reprezentatywną i dla jej uzyskania należy przestrzegać pewnych zasad postępowania przy jej sporządzaniu (program uprawnienia budowlane na komputer).

Nie można tu ustalić szczegółowej procedury postępowania, ponieważ warunki i okoliczności dotyczące pobierania próbek w praktyce mogą zmieniać się w dużym zakresie w poszczególnych przypadkach. Jednak doświadczony pracownik badawczy może otrzymać wiarygodne wyniki, jeżeli pamięta zawsze, że pobrana próbka powinna być reprezentatywna dla całego rozpatrywanego materiału. Przykładem takiego właściwego postępowania byłoby stosowanie raczej szufli niż łopaty w celu uniknięcia staczania się niektórych ziaren przy jej podnoszeniu. Zostało to uwzględnione w 1967 r. przy uaktualnianiu normy BS 812 (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Próbka ogólna powstaje z pewnej liczby porcji pobranych z różnych części całego kruszywa. Minimalna liczba tych porcji, nazywanych próbkami pierwotnymi, wynosi 10. Łącznie ich masa nie powinna być mniejsza, niż to podano dla ziaren o różnych wymiarach, zgodnie z normą BS 812: 1967. Jeżeli jednak materiał, z którego próbka jest pobierana jest zmienny lub posegregowany, to powinna być pobrana duża liczba próbek pierwotnych i do badań należy wysłać większą próbkę. Tak jest szczególnie w przypadku składowiska, jeżeli próbki pierwotne muszą być pobrane ze wszystkich jego części, nie tylko blisko powierzchni, lecz również i z wnętrza (uprawnienia budowlane).

Dzielenie próbki

Próbka może być dość duża, szczególnie gdy stosowane jest kruszywo gruboziarniste i próbka musi być zmniejszona przed badaniem. Przy wszystkich czynnościach zmniejszania konieczne jest zachowanie reprezentatywności próbki, aby badana aktualnie próbka miała te same właściwości co próbka ogólna i tym samym - co całość kruszywa (program egzamin ustny).

Istnieją dwa sposoby zmniejszania wielkości próbki, każdy dzielący ją zasadniczo na dwie podobne części; jeden - dzielący za pomocą kwartowania i drugi - za pomocą dzielnika żeberkowego. Przy kwartowaniu główna próbka jest dokładnie mieszana, a w przypadku kruszywa drobnego - nawilżana, w celu uniknięcia segregacji. Materiał usypuje się w stożek, a następnie przesypuje w nowy stożek (opinie o programie). Powtarza się to dwukrotnie, sypiąc materiał zawsze na wierzchołek stożka, wskutek czego ziarna zsypują się rozłożone równomiernie, po jego obwodzie. Ostatni stożek rozpłaszcza się i dzieli na cztery ćwiartki; dwie przeciwległe ćwiartki odrzuca się, a pozostałe stanowią próbkę do badań lub też, jeżeli jest ona jeszcze zbyt duża, może być zmniejszona przez dalsze kwartowanie. Należy przestrzegać, aby cały drobny materiał występował w odpowiedniej ćwiartce (segregator aktów prawnych).

Drugim sposobem jest dzielenie próbki na połowy za pomocą dzielnika żeberkowego. Jest to pojemnik, mający wiele równoległych pionowych przegród, których zsypy usytuowane są na lewo i na prawo, na przemian. Próbka wsypywana jest do dzielnika żeberkowego na całej jego szerokości i dwie jej połowy otrzymuje się w dwóch naczyniach ustawionych pod zsypami, z każdej jego strony. Jedną połowę odrzuca się i powtarza dzielenie drugiej połowy, dopóki zmniejszona próbka nie będzie miała wymaganej wielkości (promocja 3 w 1). Norma BS 812: 1967 podaje opis typowego dzielnika żeberkowego. Oprócz charakteru petrologicznego kruszywa, ważne są cechy zewnętrzne, a szczególnie kształt ziarna i tekstura powierzchni. Ciało trójwymiarowe jest dość trudno opisać i dlatego wygodniej jest określać pewne jego cechy geometryczne.