Wielkość statków towarowych

Wielkość statków towarowych (tzw. frachtowców), szczególnie masowców (węglowców, rudowców itp.), a także barkowców. Największym obecnie w budowie barkowcem jest „Doctor Lykes” o nośności 44 300 t, który będzie mógł zabierać 38 barek o łącznej ładowności 24 500 t. Bezwzględnie jednak największe są zbiornikowce (tankowce) przeznaczone do przewozu ropy naftowej i innych paliw płynnych. Wyporność ich wzrasta z roku na rok w tempie przyspieszonym (program uprawnienia budowlane na komputer).

Ogólna liczba superzbiornikowców o nośności ponad 60 tys. t wynosiła z początkiem 1971 r. 696 sztuk, o łącznej nośności 80,9 min t. W tym było 113 statków o nośności od 200 do 250 tys. t, zaś 18 statków większych niż 250 tys. t. Zestawienie kilkunastu wybranych statków spośród tych trzech grup największych jednostek. Dane te jednakże się ciągle zmieniają. Zamówienia na duże zbiornikowce obejmowały z początkiem 1971 r. 242 statki o łącznej nośności około 76 min t, w tym 11 zbiornikowców powyżej 250 tys. t (4 min t) i 138 o nośności 200 do 250 tys. t (ok. 36 min t) (program uprawnienia budowlane na ANDROID). W samych stoczniach japońskich wykańcza się sześć nowych superzbiornikowców o nośności po 326 tys. t.

Mówi się już dzisiaj zupełnie realnie o statkach o nośności 500 tys. podaje główne wymiary trzech takich statków według różnych projektów [2]. Ostatni z wymienionych statków był już przebadany na modelu w basenie, przy czym stwierdzono, że w pewnych okolicznościach jego zachowanie się różni od zachowania się mniejszych od niego statków (uprawnienia budowlane).
W Anglii rozważa się już możliwość pojawienia się na morzach zbiornikowca megatonowego, tj. o nośności 1 min t. Opracowuje się już nawet plany specjalnej przystani pirsowej dla takiego statku w rejonie Liverpoolu. Istnieje bowiem pogląd, że te największe zbiornikowce nie będą wchodziły w ogóle do portów, lecz obsługiwane będą wyłącznie w przystaniach otwartych specjalnie w tym celu budowanych.

Wysiłki konstruktorów

W statkach największych stosunki wymiarów głównych często odchylają się od wartości z różnych powodów (program egzamin ustny). Niektóre statki japońskie na przykład są mniej zanurzone, a za to szersze niż inne statki o tej samej nośności, ze względu na to, że przystosowane są do przechodzenia przez stosunkowo płytkie cieśniny; niektóre inne statki mają mniejszą szerokość a większe zanurzenie w stosunku do statków tej samej wielkości ze względu na ograniczoną szerokość doku suchego, w którym je zbudowano.
Trzeba stwierdzić jednak, że rozwój wielkości statków może natrafić na pewne nieprzekraczalne bariery, czy to wskutek wzrastającego ryzyka przewozu (np. katastrofa superzbiornikowca może spowodować szkody znacznie przekraczające korzyści płynące z obniżenia ceny przewozu uzyskanej wskutek wzrostu nośności), czy dlatego że i głębokość budowli morskich nie może przekraczać granic, poza którymi stają się one nieopłacalne (opinie o programie). Podobnie wzrasta wykładniczo wraz z głębokością wody koszt urządzeń przeładunkowych.

Nie jest wykluczone zresztą, że obecny wyścig nośności może ulec przerwaniu z całkiem innych jeszcze względów, może bowiem powstać jakaś zupełnie nowa koncepcja transportu towaru i ludzi morzem, zasadniczo różna od dotychczasowych, która wprowadzi zmianę o charakterze jakościowym i odwróci wysiłki konstruktorów i armatorów w innym kierunku (segregator aktów prawnych).
Trzy takie kierunki już teraz się zarysowują. Na razie realizowane są one w bardzo skromnym zakresie, futurologowie jednak przewidują ich znaczny rozwój i zapowiadają, że mogą one wyprzeć tradycyjne środki transportu morskiego.

Jednym z takich nowych środków transportu są poduszkowce, których pierwsze koncepcje zrodziły się we Francji w roku 1950, a zrealizowano je w Anglii i w Szwajcarii. Pierwszy na świecie poduszkowiec wszedł na kanał La Manche w lipcu 1959 r. Dziś pomiędzy Anglią i Francją utrzymywana jest regularna komunikacja za pomocą poduszkowca przewożącego na raz ponad 250 pasażerów i 30 samochodów. Podobną komunikację otwarto między Szwecją a Danią i planuje się w innych cieśninach (promocja 3 w 1).