Wpływ ruchu na materiał brukowy

Materiały kamienne stosowane do budowy dróg czy to w postaci materiałów brukowych, czy też kruszywa, muszą być zatem odporne na działanie czynników atmosferycznych, jak również na niszczące działanie sił wywołanych ruchem pojazdów. Ze względu na różne warunki pracy omówimy osobno własności, i jakie powinny cechować materiały brukowe, osobno zaś własności kruszywa stosowanego do budowy nawierzchni (program uprawnienia budowlane na komputer).

Obciążenie statyczne, wywołane siłą normalną koła pojazdu na kamień brukowy, skupione zostaje na pewnej niewielkiej przestrzeni i przeniesione w miarę obrotu koła na krawędź lub naroże kamienia. Przy przechodzeniu koła przez szczelinę między kostkami powstaje dodatkowe uderzenie, które zwiększa obciążenie statyczne (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Gdy materiał jest mało odporny, naroża i krawędzie odpryskują, kamienie brukowe zostają zaokrąglone, co zapoczątkowuje niszczenie się nawierzchni. Z powyższego wynika, że materiał brukowy powinien odznaczać się dużą odpornością na zużycie krawędzi i naroży. Przy badaniach ta cecha przede wszystkim powinna być uwzględniona. Wytrzymałość na ściskanie materiału kamiennego daje co do lego pewne dane orientacyjne, lecz niewystarczające (uprawnienia budowlane).

Z kilku rodzajów granitu przygotowane zostały po cztery próbki w kształcie sześcianu o boku 7 cm. Każda z czterech próbek każdej grupy poddana została obciążeniu w innych warunkach, a mianowicie:

a) próbkę pierwszą poddano normalnej próbie wytrzymałości na’ ściskanie przy równomiernym obciążeniu całej powierzchni;

b) w próbce drugiej obciążenie skupiono w środku na powierzchni l cm- za pomocą stalowego sześcianu o boku 1 cm;

c) w próbce trzeciej za pomocą tego samego sześcianu stalowego skupiono nacisk przy jednej z krawędzi również na powierzchni 1 cm²;

d) w próbce czwartej wywierano nacisk na 1 cm² powierzchni za pomocą sześcianu stalowego w jednym z naroży (program egzamin ustny).

Siły uderzeniowe

Próbka pierwsza została zgnieciona, gdy obciążenie na nią wywarte przekroczyło granice jej wytrzymałości na ściskanie, przy czym podczas zgniatania wytworzyły się charakterystyczne stożki poślizgowe. W próbce drugiej pod wpływem stopniowo zwiększanego obciążenia wytworzył się pod powierzchnią stalowego sześcianu charakterystyczny stożek poślizgowy, po czym nastąpiło rozłupanie próbki. W próbce trzeciej i czwartej po osiągnięciu pewnego obciążenia odłupał się kawałek krawędzi lub naroża poniżej płaszczyzny, na którą wywierano nacisk (opinie o programie).

Przytoczone wyniki wskazują, że przyczyną odpryskiwania naroży łub krawędzi nie jest mała wytrzymałość na ściskanie Wytrzymałość w każdym z wymienionych przypadków jest bardzo duża i przewyższa wielokrotnie występujące na drodze obciążenia. Według Schenka np. największy nacisk pojazdu, wywołany siłami normalnymi o obciążeniu tylnych kół 3000 kG, wyniesie dla bruku (kostka duża) - maksimum 44 kG/cm². Siły uderzeniowe przy uwzględnieniu 3,5-krotnego zwiększenia wskutek nierówności drogi wywołają nacisk 154 kG cm², co daje w wyniku bardzo duży współczynnik bezpieczeństwa (segregator aktów prawnych).

Próby trzecia i czwarta wykonane z sześcianem wskazują natomiast, że zniszczenie następuje wskutek przekroczenia wytrzymałość i na ścinanie, zwłaszcza gdy płaszczyzny łupliwości nie leżą ściśle w kierunku działania siły. Przeliczając siłę ścinającą w stosunku do 1 cm² otrzymanej powierzchni odprysku, uzyskuje Hoeffgen w przypadku sześcianu trzeciego wartość 240 kG/cm², a w przypadku sześcianu czwartego 135 kG/cm².

Wartości te odpowiadają przeciętnie wartościom wytrzymałości na ścinanie dla granitu, ustalonym przez Gabera, a wynoszącym około i/10 wytrzymałości na ściskanie, czyli dla próbek przytoczonych uprzednio około 220 kG/cm². Dalszym czynnikiem wpływającym na zachowanie się materiału brukowego w nawierzchni pod wpływom ruchu pojazdów jest jogo kruchość, wyrażająca się w zwięzłości (promocja 3 w 1).