Współpraca ekologiczna

Tezą wyjściową rozważań jest konstatacja nieistnienia obecnie regionu Europy Bałtyckiej. Jest to region w stanie tworzenia (in statu nascendi). Jakie warunki mogą region ten wykreować do takiego poziomu, aby stał się zdecydowanie wyróżniający, znaczący, preferencyjny w centrum Europy? Odpowiedzią jest przyjęcie rozwoju ekologicznie uwarunkowanego (program uprawnienia budowlane na komputer).

W nauce o stosunkach międzynarodowych - pisze M. Pietraś - region definiowano jako wyodrębniony obszar geograficzny, objęty międzynarodową współpracą państw. Definicja ta wprawdzie może stanowić punkt odniesienia do określenia pojęcia regionu ekologicznego, lecz nie wyczerpuje całej złożoności tego zagadnienia. Wyodrębnianie regionów ekologicznych, zakreślonych przebiegiem granic państwowych, jest zabiegiem sztucznym, przede wszystkim ze względu na jedność środowiska naturalnego (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Można natomiast mówić o ekologicznej specyfice niektórych regionów międzynarodowych, w tym Europy Środkowowschodniej, ze względu na podobieństwo stanu środowiska naturalnego, stanu świadomości ekologicznej czy też ukształtowany system międzynarodowej współpracy ekologicznej (uprawnienia budowlane).

Ponadto analiza regionu ekologicznego w stosunkach międzynarodowych wymaga uwzględnienia antropogenetycznej natury narastających zagrożeń ekologicznych, co oznacza, że zarówno degradacja środowiska naturalnego, jak też współpraca na rzecz jego ochrony, w ostatniej instancji jest wynikiem konkretnych stosunków społecznych (program egzamin ustny). Tym samym analiza regionu ekologicznego wymaga uwzględnienia nie tylko stanu środowiska naturalnego na danym obszarze geograficznym, lecz także warunkujących ten stan czynników politycznych, gospodarczych, demograficznych, kulturowo-świadomościowych i innych. Morze Bałtyckie stanowi zaledwie 0,7% objętości wód oceanu światowego. Jednak na obszarze zlewiska Bałtyku, ukształtowanego przez zlewnie ok. 200 rzek, zamieszkuje ok. 140 min ludzi (opinie o programie).

Charakter zbiornika wodnego

Polska partycypuje w eksploatacji zasobów żywych Bałtyku poprzez strefę rybołówstwa morskiego, odpowiadającą ok. 8% powierzchni Bałtyku i niemal 11% powierzchni kraju. Bałtyk jest obszarem dużej antropopresji, wynikającej z intensywności gospodarowania, przy jednoczesnych ograniczonych możliwościach bioregeneracji. Wynika to z półzamkniętego charakteru zbiornika wodnego i ograniczonego dopływu oceanicznych wód słonych (ok. 720 km³ rocznie) przy znacznym dopływie zanieczyszczonych wód słodkich (ok. 470 tys. km³). Podstawowym procesem zachodzącym w Bałtyku (oprócz konsekwencji zmian zasolenia) jest obumieranie życia biologicznego, rejestrowanego między innymi poprzez wzrost powierzchni podwodnych pozbawionych życia, tzw. pustyń ekologicznych. W ciągu 50 lat proces ten charakteryzuje 3-5-krotny wzrost (segregator aktów prawnych).

Postępująca degradacja środowiska morskiego objawia się w postaci następujących procesów:

1. eutrofizacji wód powierzchniowych,
2. odkładania się substancji toksycznych w osadach,
3. bioakumulacji substancji toksycznych w ogniwach łańcucha żywieniowego,
4. wzrostu skażenia bakteryjnego stref przybrzeżnych,
5. niekorzystnych zmian populacji gatunków ryb i obniżenia się ich poziomu zdrowotnego.

System ekologiczny Bałtyku nie jest systemem autonomicznym. Oddziaływanie otoczenia na Bałtyk polega na:

• wlewach wód z Morza Północnego o wyższym poziomie natlenienia i zasolenia;
• dopływie wód rzecznych powodujących wysładzanie i zanieczyszczanie wód morskich;
• spływach powierzchniowych powodujących wzbogacanie materią organiczną, związkami biogennymi i substancjami toksycznymi;
• bezpośrednich zrzutów punktowych zanieczyszczeń z wybrzeża;
• zanieczyszczeniach zrzucanych z jednostek morskich;
• dopływie zanieczyszczeń transportowanych drogą powietrzną. Oddziaływanie Bałtyku na otoczenie polega na:
• przenoszeniu zanieczyszczeń z powierzchni morza (aerozole) na obszar lądowy;
• skażeniu brzegu morskiego w wyniku obmywania;
• wtórnym zanieczyszczaniu rzek i jezior przymorskich poprzez wlewy wód morskich;
• intruzji wód morskich do wód podziemnych w strefie ujęć;
• procesach abrazyjnych i akumulacyjnych w strefie brzegowej. Różnorodność i złożoność oddziaływań morze-ląd powoduje konieczność rozpatrywania systemu ekologicznego Bałtyku w aspekcie wszystkich relacji i stref oddziaływania w obszarze lądowym i morskim (promocja 3 w 1).