Wyzyskanie placu

Im wyższe są budynki, tym lepsze jest wyzyskanie placu, ale tym większy koszt budowy ze względu na znaczne obciążenie konstrukcji ciężarami pionowymi i parciem wiatru oraz ze względu na transport materiałów w górę (program uprawnienia budowlane na komputer).

Najwyższy budynek wybudowany w Polsce przed 1939 r. - gmach na pl. Wareckim w Warszawie wykonany w konstrukcji stalowej - ma wysokość 63 m.
Pałac Kultury i Nauki w Warszawie wykonany w konstrukcji stalowej ma wysokość do wierzchu iglicy 227 m, powierzchnia użytkowa wynosi 66 000 m2.
Na rysunku 1-18 podajemy zestawienie wysokich znanych budowli (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Wysokość budynku mierzy się od chodnika do górnej krawędzi gzymsu wieńczącego albo do podłogi mansardy, a gdy budynek ma attykę lub ścianę szczytową  - do górnej krawędzi attyki albo do średniej wysokości szczytu. Jeżeli chodnik jest pochyły, mierzy się wysokość w połowie długości ściany frontowej. Nachylenie dachu przy całkowitym wyzyskaniu dozwolonej wysokości nie powinno przekraczać 60°, suma zaś występów mansardowych - połowy długości frontu budynku (uprawnienia budowlane).

Przed wojną 1914 r. ówczesne władze tak dalece nie dbały o miasta polskie, że jakkolwiek w stolicy Rosji nie wolno było wznosić budynków wyższych od szerokości ulicy, to jednak w b. królestwie przepis ten nie obowiązywał i dlatego mamy bardzo wiele wysokich domów przy wąskich ulicach. Domy takie mają podwórza przypominające głębokie studnie. Dostęp światła i powietrza do części oficynowych jest przeważnie niewystarczający, wobec czego domy owe nie odpowiadają warunkom higienicznym użytkowania.

Ustawa Budowlana (1928 r.) w znacznym stopniu ograniczyła wysokości budynków frontowych i oficynowych, następnie zaś dalej idące ograniczenia wprowadziło rozporządzenie Rady Ministrów (1938 r.) ‘j, które m. in. zabroniło wznoszenia w podwórzach budynków jednotraktowych (oświetlonych z jednej strony) i postanowiło, aby przy zabudowie zwartej między tylnymi liniami zabudowania przeciwległych bloków pozostawały pasma wolne od zabudowy o szerokości co najmniej 25 m; pasma takie w miarę możności powinny tworzyć ciągły układ terenów, przechodzących przez przyległe posesje i łączących się z przestrzeniami wolnymi od zabudowy. Należy zaznaczyć, że przytoczona ustawa nie była przestrzegana w dostatecznym stopniu (program egzamin ustny).

Główniejsze wytyczne

Główniejsze wytyczne co do maksymalnej wysokości budynków wg Ustawy Budowlanej z uwzględnieniem rozporządzenia z 1938 r. (dotąd nie uchylonego) oraz rozporządzenia Ministra Budownictwa z 1950 roku są następujące:
a) Gdy odległość między frontowymi liniami zabudowania wynosi 18 m, wysokość budynków nie powinna być większa od 16 m.
b) Gdy powyższa odległość wynosi 22,5 m, budynki mogą mieć wysokość 16-M9 m.
c) Budynki wyższe od 19 m nie mogą mieć wysokości przekraczającej dwie trzecie odległości między frontowymi liniami zabudowania (opinie o programie).
d) Wysokość budynku nie powinna przekraczać 22 m.
e) W przypadkach zasługujących na uwzględnienie, szczególnie gdy wznoszony budynek może przyczynić się do upiększenia ulicy, odpowiednie władze mogą pozwolić na przekroczenie przepisanych wysokości.

W szczególności wysokość 22 m może być przekroczona, gdy to jest przewidziane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub jest dopuszczalne w myśl zasad projektowanego planu miejscowego. W tym ostatnim przypadku, gdy chodzi o dzielnice zabytkowe wymagana jest zgoda władzy konserwatorskiej (segregator aktów prawnych).
Przepisy miejscowe oraz plany zabudowy mogą obniżyć wymienione wyżej wysokości zarówno w całym osiedlu, jak i w poszczególnych dzielnicach.

Jednostka 1 cm jako najmniejsza jednostka używana w planach budowlanych i w zwykłych robotach na budowie (z wyjątkiem szczegółów konstrukcji stalowych, gdzie stosowane są milimetry) całkowicie mieści się we wszystkich potrzebnych wymiarach, ale jest za mała, gdy chodzi znormalizowanie typów produkcyjnych. Do tego celu powinna być dobrana taka podstawowa jednostka, która by dawała największe korzyści w zakresie wytwórczości materiałów i elementów budowlanych, projektowania i wykonywania na budowie.

Ta podstawowa jednostka jest to tzw. moduł budowlany M. Zgodnie z PN/B-02350 moduł budowlany jest jednostką długości, stanowiącą podstawę do wymiarowania poszczególnych elementów budowlanych części budowli tworzonych z tych elementów w sposób planowy. W normie tej przyjęto M = 10 cm (promocja 3 w 1).