Zadania planu pięcioletniego

Zadania planu pięcioletniego, stojące przed budownictwem drogowym, w znacznym stopniu zwiększą zapotrzebowanie na kruszywo drogowe i na materiały brukowe. Należy się liczyć z tym, że w roku 1960 zapotrzebowanie na materiały kamienne drogowe ze wszystkich źródeł w skali krajowej wyniesie około 13-15milionów ton. Liczby te przyjęto łącznie z zapotrzebowaniem tłucznia kolejowego. Największy procent przypada na tłuczeń i kliniec (około 58%), które stanowią również największą przewożoną masę (program uprawnienia budowlane na komputer).

Ponieważ bazalty znajdują się wyłącznie, a granity prawie wyłącznie, na Dolnym Śląsku, natomiast piaskowce i wapienie występują powszechnie w wielu okolicach kraju, wydaje się najbardziej słuszne, aby potrzeby kamienia łamanego i tłucznia na fundamenty drogowe zaspokajać kamieniem pochodzącym z okolic położonych najbliżej miejsca budowy drogi. Tylko kamienie do najbardziej zasadniczych robót drogowych powinny być sprowadzane z Dolnego Śląska (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Według przybliżonych obliczeń wynika, że co najmniej 30-35%: ogólnej ilości materiałów kamiennych może być zaspokojone z dostaw lokalnych. Obecne możliwości produkcyjne kamieniołomów wytwarzających materiały brukowe wynoszą około 350 tysięcy ton, głównie kostki nieregularnej średniej. Dostarczają je przeważnie dolnośląskie kamieniołomy granitu o wysokiej jakości, nadającego się doskonale do wy- lobu materiałów brukowych. Kostkę nieregularną produkuje się prawie wyłącznie za pomocą łupiarek, które mają dużą wydajność, kosztem jednak znacznego obniżenia jakości kostki, odbiegającej w znacznym procencie od wymagań ustalonych przez Polskie Normy. Na ogół jakość kostki maszynowej jest niższa niż kostki produkowanej ręcznie (uprawnienia budowlane).

Krawężniki drogowe

Konieczność powszechnego użycia łupiarek do wyrobu kostki wynika z braku wyszkolonych kostkarzy do ręcznej obróbki i ze względów ekonomicznych, ponieważ wydajność pracy kostkarza pracującego łupiarką jest około 6-8 razy większa niż przy pracy ręcznej. Możliwości surowcowe nie są ograniczone i nie ma specjalnych trudności otrzymania potrzebnej ilości surowca, choćby tytko z kamieniołomów śląskich, pod warunkiem zatrudnienia dostatecznej ilości górników-skalników (program egzamin ustny).

Krawężniki drogowe wpuszczane produkowane są ręcznie podobnie jak kostki brukowe. Warunkiem otrzymywania ich w dostatecznej ilości jest tylko zapewnienie odpowiedniej ilości wykwalifikowanych pracowników. Kamień na fundamenty dróg zwykłych i ulepszonych jest z zasady dostarczany z miejsc najbliższych budowanej drogi, a więc na południu kraju, w województwach obfitujących w kamień, z doraźnie zakładanych kamieniołomów, a w województwach północnych używany jest do tego celu kamień narzutowy (opinie o programie).

Zasadę tę należy stosować w najszerszym zakresie, a tylko w razie zupełnej niemożności otrzymania kamienia miejscowego można do tego celu używać kamienia łamanego z kamieniołomów przemysłowych, pochodzącego przede wszystkim z odpadów przy produkcji wyrobów z kamienia budowlanego. Obecna produkcja głównego producenta kruszywa skalnego - Centralnego Zarządu Kamieniołomów i Klinkierni Drogowych - dochodzi do 3 milionów ton, co jest przyczyną stałego niedoboru tego produktu Lak w budownictwie drogowym, jak i kolejowym (segregator aktów prawnych).

Zwiększenie produkcji kruszywa możliwe jest przez zmechanizowanie procesów urabiania, ładowania i transportu oraz modernizacji zakładów przeróbczych. Przypuszczalny wzrost zapotrzebowania na materiały brukowe w pianie 5-letnim powinien dojść do około 500 000 ton kostki wszelkiego rodzaju (głównie nieregularnej o wymiarach 9-M1 cm). Zasadniczych trudności wydobycia potrzebnego surowca nie przewiduje się dzięki temu, że obecnie odkryte złoża doskonałego surowca nie są jeszcze wykorzystane. W celu wydobycia tej ilości trzeba tylko zainstalować nowe topiarki, sprężarki i środki transportowe oraz wyszkolić potrzebne kadry pracowników (promocja 3 w 1).