Zagęszczanie ręczne masy betonowej

Jedną z pierwszych form zagęszczania betonu było zagęszczanie ręczne przez ubijanie płaskie (powierzchniowe) oraz wgłębne (zwane rydlowaniem, sztychowaniem czy też dziobaniem). Zagęszczanie ręczne można stosować w konstrukcjach i elementach betonowych oraz żelbetowych, ale tylko w przypadku prostych kształtów i małego procentu zbrojenia (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przy betonowaniu uprzemysłowionym ręczne ubijanie masy betonowej może mieć obecnie tylko sporadyczne zastosowanie, np. gdy ilość zagęszczonego betonu jest mała.
Sposób zagęszczania ręcznego zależy głównie od konsystencji masy betonowej. W przypadku betonu o konsystencji wilgotnej lub gęstoplastycznej stosuje się ubijanie warstwami o grubości od 10 do 30 cm za pomocą ubijaków płaskich. Sposób ten można stosować tylko w elementach nieuzbrojonych albo o niewielkim procencie zbrojenia. Uderzenia ubijaka winny być spokojne i równomierne, przy czym ubijanie powinno się odbywać z siłą upadku ubijaka z wysokości od 20 do 30 cm z dodatkową siłą ręcznego uderzenia (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Liczba uderzeń sięga przeciętnie 60 na minutę. Ciężar ubijaków wynosi od 7 do 16 kG, a powierzchnia ubijająca zawarta jest w granicach od 150 do 250 cm2. Ubijaki o większej powierzchni ubijającej stosuje się do mas betonowych mniej wilgotnych. Każdą warstwę ubija się tak długo, aż na górnej powierzchni betonu pojawi się zaczyn cementowy (tzw. „pocenie się” betonu), co jest oznaką właściwego ubicia masy betonowej. Na ubitą wrarstwę nakłada się nową warstwę masy betonowej i powtarza się zagęszczanie.

Ubijanie masy betonowej warstwami ma wiele wad, wynikających ze sposobu zagęszczania. Beton poddany ubijaniu nie jest jednolity, gdyż podzielony jest wzdłuż styków poziomych warstw sąsiednich oraz przez wtłoczenie grubszych ziarn kruszywa do dolnych partii ubijanej warstwy. Powyższa wada może być przyczyną uszkodzenia budowli w związku ze skłonnością tak wykonanych elementów do rozwarstwień (uprawnienia budowlane).

Zagęszczanie mechaniczne masy betonowej

Aby zwiększyć przyczepność sąsiednich warstw po ubiciu danej warstwy, należy jej górną powierzchnię porysować albo wzruszyć, tak aby nie była gładka, a przed ułożeniem następnej warstwy polać ją zaczynem cementowym. Opisanych powyżej wad nie wykazuje wgłębne zagęszczanie ręczne stosowane przy betonach o konsystencji ciekłej i półciekłej przy gęstym uzbrojeniu i plastycznej przy niewielkim procencie zbrojenia (program egzamin ustny).

Beton układa się w deskowaniu, pod wpływem siły ciężkości, warstwami o grubości do ok. 50 cm, a następnie zagęszcza za pomocą prętów stalowych poruszanych w kierunku pionowym (tzw. sztychowanie, rydlowanie czy też dziobanie). Ruch prętów w masie betonowej powoduje usunięcie z niej pęcherzyków powietrza (opinie o programie).
Rodzaje stosowanych ubijaków ostrych, używanych do zagęszczania ręcznego. Pręty te wtłacza się do świeżo ułożonego betonu na taką głębokość, aby sięgały warstwy ułożonej poprzednio. Zapewnia to połączenie poszczególnych warstw, a tym samym uzyskanie względnie jednolitego betonu.

Ogólna charakterystyka metody. Zagęszczanie mieszanki betonowej przez wibrowanie polega na przekazywaniu jej przez wibrator małych impulsów o amplitudzie A = 0,l-=-l,0 mm z dużą częstotliwością n = 1500-18000 min-1, w efekcie czego cząsteczki masy betonowej same ulegają drganiom - w stosunku do pewnego położenia średniego. Początkowo energia drgań wibratora zużywa się głównie na przezwyciężenie oporów tarcia i kohezji cząsteczek (segregator aktów prawnych).

Dopiero po przezwyciężeniu tych oporów drgania przekazywane mieszance betonowej wpływają na zmianę jej właściwości, które objawiają się zwiększoną ciekłością.
Różnice w amplitudzie drgań dwu sąsiednich punktów sprawiają, że ziarna nieznacznie przesuwają się względem siebie, jednakże spójność między ziarnami zostaje przy poprawnym wibrowaniu utrzymana, gwarantując zachowanie ciągłości struktury betonu (promocja 3 w 1).