Zła woda

Dr Maria ŁĘCZYCKA (Komitet Higienizacji Wsi w Krakowie) stwierdziła, że wieś jest nie tylko zaniedbana. Również przeciętna długość życia mieszkańców wsi jest mniejsza niż mieszkańców miast, a zgony niemowląt na wsi wyższe niż w miastach. Przyczyny są znane: zła woda, niewłaściwe odprowadzanie ścieków fekalnych, ciężka praca, złe warunki mieszkaniowe, częsty jeszcze brak elektryczności jako źródła światła i mocy czyniącej pracę lżejszą (program uprawnienia budowlane na komputer). Wysuwany na seminarium postulat skupiania zabudowy jest drogą do polepszenia warunków życia na wsi. Konieczny jest rozdział zabudowy produkcyjnej od mieszkaniowej, aby te coraz większe ilości bydła, trzody chlewnej i drobiu, o których mówił min. Pawłowski, nie były chowane na działkach przyzagrodowych.

Dorzucając swoją uwagę do krytyki projektów- typowych, które powinny być dostosowane do regionu, dr Łęczycka podaje przykład z Hebryd (u pln.-zach. wybrzeży Anglii), gdzie stare budynki wiejskie przeznacza się na obiekty skansenowskie lub na obory, natomiast dla celów mieszkalnych buduje się nowoczesne jednopiętrowe wille (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Jeśli chodzi o dowożenie dzieci do szkół, dr Łęczycka zwraca uwagę, że nawet lokalizując szkołę podstawową w pobliżu zabudowy mieszkalnej, przesuwa się jedynie granica wieku dzieci dojeżdżających, gdyż dzieci starsze i tak będą dojeżdżać. Jeżeli szkoła dowozi własnym autobusem, to nie powinno być obaw, zaś internaty mają zasadniczą wadę, bo rozbijają rodziny (uprawnienia budowlane).

Elementy emocjonalne

Dr Łęczycka kilka uwag poświęciła ludności cygańskiej i szczególnie ciężkim warunkom jej bytowania, uważając, że ludność cygańską należy uwzględnić w założeniach i wskaźnikach. Prof. Zbigniew CHWALIBÓG (Instytut Urbanistyki i Architektury) tłumaczył użyte w swym referacie elementy emocjonalne, które na zebraniu koleżeńskim jakim jest także seminarium są oczywiście całkowicie właściwe. Krytykowane w dyskusji operowanie przykładami i cytatami nie miało być argumentem .lecz podkreśleniem faktu toczącej się dyskusji. Przy tym artykuły Frenkla i Bodnara były, jak stwierdził kol. Chwałibóg, rewelacją także dla niego, a o trzech systemach gospodarki mówił także min. Pawłowski (program egzamin ustny).

Podobne stanowisko zajął prof. Franciszek PIAŚCIK (Wydz. Architektury Politechniki Warszawskiej), który przewodniczył dyskusji. Prof. Piaścik stwierdził, że referat prof. Chwalibóga nie był żadnym dysonansem, gdyż jego autor jako pracownik naukowy IUA i Politechniki Warszawskiej ma prawo dociekać prawdy i naświetlać zjawiska według swego punktu wadzenia.

Mgr inż. arch. Tadeusz KACHNIARZ (Instytut Urbanistyki i Architektury) wyraził żal. że seminarium odbywa się bez udziału TUP, gdyż zasadniczy temat seminarium budownictwo mieszkaniowe na wsi został znacznie rozszerzony na zagadnienia planowania wsi, co bez udziału TUP jest niesłuszne (opinie o programie). Po tym oświadczeniu kol. Kachniarz zajął stanowisko wobec szeregu zagadnień poruszonych w referatach. Oto w skrócie dalsza część wypowiedzi: Przyjęło się zagadnienia przestrzennego modelu osadnictwa wiejskiego wiązać bezpośrednio z modelem produkcyjnym gospodarstwa na wsi. Niewątpliwie związki te istnieją, lecz zbyt prosto są pojmowane (segregator aktów prawnych).

Nie ma bezpośredniego odniesienia między zasadą wielkotowarowego gospodarstwa i zasadą skupienia osadnictwa, a w każdym razie nie ma dotąd jednoznacznej informacji o stopniu tego odniesienia. Można sobie wyobrazić różne formy gospodarstw wielkotowarowych i różne formy ich obsługi przez osadnictwo, podobnie jak różne formy obsługi przez osadnictwo znajduje np. produkcja przemysłowa. Niewątpliwe jest, że skupienie produkcji rolnej (jej wielkotowarowość i uprzemysłowienie) sprzyja skupieniu osadnictwa, a rozproszenie produkcji w drobnych gospodarstwach zmusza do rozproszenia osadnictwa. Stąd podstawowe znaczenie ma wyjaśnienie zagadnienia rozwoju procesu wykształcania produkcji wielko- towarowej w czasie i form tego rozwoju (promocja 3 w 1).