Zniszczone zabudowania

Ogólną kwotę odszkodowania określały paragrafy 3 i 10. W pierwszym ustalone było odszkodowanie za zniszczone zabudowania i sprzęty, w następnym - odszkodowanie za plony zbóż. Nad całością spraw związanych z funkcjonowaniem rozporządzenia przeciwpożarowego czuwać mieli przysiężni i zarządca wałów (program uprawnienia budowlane na komputer).

Nowe stawki i nowe przepisy dotyczące odszkodowań nie budziły w następnych latach XVII w. żadnych kontrowersji. Dopiero w 1687 r. uchwalono nie tyle nowe zarządzenie, ile nowe zasady ustalania wysokości odszkodowania dla pogorzelców. Zamiast kwot wypłacanych zależnie od ilości posiadanej ziemi, wprowadzono cennik poszczególnych części składowych gospodarstwa, jak również koni, bydła, trzody, narzędzi go spodarskich, sprzętów domowych i plonów typowego gospodarstwa żuławskiego. Widzimy więc, że stale doskonalono systemy ubezpieczenia na wypadek ognia i, prócz zmian spowodowanych ogólnym wzrostem cen, usprawniano sposób ustalania ogólnej kwoty odszkodowania (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Nie bez znaczenia w tej mierze był też chyba ogólny wzrost zamożności Żuławian, którzy dostarczali swe produkty na chłonny rynek gdański.

Wsie wolne, jak już wspomniano, zawiązały swoją kasę ogniową w 1622 r. i szybko objęły nią sąsiednie wsie zarówno gdańskiego Urzędu Budowlanego, jak też właścicieli enklaw szlacheckich i kościelnych. Stawka odszkodowania wynosiła tu 20 grzywien pruskich od morga posiadanej przez pogorzelca ziemi, czyli 600 grzywien od włóki. Ponadto z każdych czterech włók trzeba było dostarczyć wóz z czterema końmi do przewozu materiałów budowlanych (paragraf 6), podobnie jak to było we wsiach pańszczyźnianych (uprawnienia budowlane).

Nikłe odszkodowanie

Wypadki wojenne z lat 1626-1629 wywołały tu jeszcze silniejsze spory o odszkodowania dla pogorzelców aniżeli we wsiach pańszczyźnianych. W czasie sporów słyszy się zdanie, że nun der Krieg gute Ordnunge zerriitet. W wyniku kompromisu pogorzelcy z lat wojny dostali jedynie nikłe odszkodowanie. Wsie wolne nie opracowały jednak nowego tekstu rozporządzenia przeciwpożarowego (program egzamin ustny). Zachowując tekst rozporządzenia z 1622 r., uchwalono tu tylko dwa dodatkowe punkty.

Pierwszy mówił, że w czasach wojennych ofiary ognia będą wspierane nie na podstawie ustaleń rozporządzenia przeciwpożarowego, ale według uznania i z dobrej woli, po zakończeniu wojny. Drugi punkt przewidywał coroczny przegląd sprzętu przeciwpożarowego wymaganego rozporządzeniem, jak również stanu gotowości do gaszenia pożaru. Wprowadzono też cennik kar za wykryte braki (opinie o programie). Nie wiemy, czy i kiedy zmieniono zasady ustalania sumy odszkodowania dla pogorzelców we wsiach wolnych. Dysponujemy jednak szeregiem jakby protokołów ustalających wysokość szkód i kwotę odszkodowania, pochodzących z ostatniej ćwierci XVII w. Z materiału tego wyczytać można zasady ustalania kwoty odszkodowania wypłacanego pogorzelcom (segregator aktów prawnych).

Przede wszystkim więc uderza, że z kasy ogniowej korzystają także, być może sporadycznie, ludzie nie posiadający ziemi. We wsiach pańszczyźnianych rozporządzenie z 1632 r. wyraźnie zastrzeżone było jedynie dla gospodarzy-sąsiadów, z wyłączeniem zagrodników i karczmarzy. Na ogólną kwotę odszkodowania we wsiach wolnych składały się takie czynniki, jak: połowa wartości zniszczonych ruchomości oraz stała stawka odszkodowania uzależniona od areału posiadanej ziemi - po 400 grzywien od włóki (promocja 3 w 1). Ustaloną w ten sposób składkę, pobieraną od włóki, wypłacano poszkodowanemu w całości lub w dwu ratach, zależnie od wysokości odszkodowania. Wyznaczano też, stało się to już bowiem tradycją, podwody potrzebne do przewózki materiałów budowlanych na nową zagrodę. Pogorzelcy nie mający ziemi otrzymywali ponadto należność za spalony dom, a niekiedy dokładano im z dobrego serca, gdy obliczone odszkodowanie było małe, a składka przypadająca do płacenia członkom kasy ogniowej od włóki była groszowa.