Żurawie bramowe

Żurawie bramowe (portalowe) stosowane są do transportu pionowego, poziomego oraz przemieszczania w granicach powierzchni prostokątnej, której szerokość równa jest użytecznej odległości przesuwu wózka (wodzaka), a długość - długości operacyjnego toru szynowego (program uprawnienia budowlane na komputer).

Żurawie linowe (zwane również dźwignicami linotorowymi lub dźwignicami lino- mostowymi) stosowane do transportu pionowo-poziomego oraz do przemieszczania ciężarów w granicach użytecznej długości toru linowego.

Klasyfikacja ta nie wyczerpuje wszelkich istniejących urządzeń transportu pionowego i pionowo-poziomego, spotykanych w budownictwie, lecz tylko najczęściej występujące. Zauważyć należy również, iż niezależnie od wymienionych urządzeń (maszyn) transportu pionowego i pionowo-poziomego istnieją różne kombinacje powyższych maszyn, w szczególności obecnie, gdy idea uniwersalności maszyn rozpowszechnia się coraz bardziej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Środki transportu pionowego i pionowo-poziomego, ich konstrukcja oraz ogólne zasady stosowania omówione będą we wspólnym rozdziale, gdyż z punktu widzenia eksploatacyjnego wszystkie one mają wspólne cechy (uprawnienia budowlane).

Typowymi mechanizmami urządzeń dźwigowych są:

• mechanizm udźwigu (podnoszenia),
• mechanizm poziomego przemieszczania urządzenia dźwigowego,
• mechanizm obrotu wysięgnika (lub wieży obrotowej),
• mechanizm zmiany wysięgu wysięgnika (zmiany nachylenia wysięgnika do poziomu) lub przemieszczania wózka zwanego wodzakiem (program egzamin ustny).

Główne parametry robocze

Główne parametry robocze urządzeń dźwigowych, przyjmując za podstawę ich mechanizmy, są następujące:

• mechanizmy udźwigu: udźwig w kG; wysokość podnoszenia (głębokość opuszczania poniżej poziomu urządzenia dźwigowego) w m; prędkość podnoszenia i opuszczania w m/min (opinie o programie);
• mechanizmy poziomego przemieszczania: prędkość przemieszczania w m/min;
• mechanizmy obrotu: prędkość obrotowa (liczba obrotów), mierzona w obrotach na minutę (obr/min);
• mechanizmy zmiany pochylenia wysięgnika (wysięgu): czas zmiany pochylenia wysięgnika od najmniejszego do największego wysięgu w min.

Powszechna w budowie maszyn tendencja zmniejszania ich ciężaru i równoczesnego podwyższania ich wydajności opanowuje również i urządzenia transportu pionowego w budownictwie. Jednym ze sposobów realizacji tej tendencji jest między innymi stosowanie do maszyn transportowych wyższych jakościowo gatunków stali, co wpłynąć może na ogólne zmniejszenie ciężaru maszyn o około 35%. Zabieg ten nie wystarcza natomiast np. przy organach roboczych ciężkich maszyn budowlanych (np. przy wysięgnikach), gdzie zachodzić może potrzeba stosowania lekkich stopów, np. duralu- miniowych (segregator aktów prawnych).

Przy niektórych wielkich koparkach zbierakowych ciężar wysięgnika i zbieraka dochodzi nieraz do 40 T, a konstruowanie ich z duraluminium pozwoliło powiększyć przy tej samej mocy objętość zbieraka o 30% i długość wysięgnika o 25%.

Natomiast dla rozwoju urządzeń transportu pionowo-poziomego na podwoziach kołowych miało wielkie znaczenie pojawienie się ogumienia w postaci tzw. super- balonów umożliwiających przenoszenie przez koło nacisku do 15 T i więcej i zmniejszenie ciśnienia na grunt z 5-7 kG/cm² przy zwykłych pneumatykach do 1,5-2,0 kG//cm². W ten sposób została stworzona w nowych wielkich żurawiach kołowych możliwość połączenia zalet podwozia gąsienicowego z zaletami ruchu kołowego.Mechaniczne urządzenia transportu pionowego i pionowo-poziomego wyróżniają się w swojej konstrukcji (poza ogólnie spotykanymi w budowie maszyn elementami i podzespołami) elementami i podzespołami dla tych urządzeń specyficznymi (promocja 3 w 1).

Spośród tych specyficznych elementów charakterystycznych dla maszyn transportu pionowego i pionowo-poziomego omówione będą tylko niektóre, a mianowicie te, z którymi inżynier budowlany jako użytkownik maszyn budowlanych spotyka się przy ich eksploatacji najczęściej i których stosowanie lub wymiana powinny być mu znane.