Żwiry rzeczne

Składnikami żwirów kopalnych na terenach polodowcowych są otoczone okruchy skał wybuchowych i metamorficznych północnych, bardzo często z domieszką skał miejscowych, przeważnie osadowych wapieni i piaskowców, oraz otoczone ziarna kwarcu i skaleni (program uprawnienia budowlane na komputer).

Żwiry rzeczne są produktem segregacyjnego działania wód, rzek i strumieni, zwłaszcza w ich górnym i środkowym biegu. W zależności od terenów, przez które rzeka przepływa, skład i kształt poszczególnych ziarn żwirów jest zmienny. Żwiry np. rzek górskich zawierają przeważnie otoczone okruchy piaskowców, w większości przypadków mocno zwietrzałych o blaszkowym kształcie ziarn (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Rzeki środkowej Polski niosą materiał żwirowy w przeważnej części pochodzenia polodowcowego, o dużej zawartości ziarn kwarcowych; kształty mają na ogół bardziej zaokrąglone niż materiał żwirowy rzek górskich. Żwiry rzeczne oraz kopalne mają olbrzymie znaczenie w budownictwie betonowym i żelbetowym jako naturalne kruszywo (uprawnienia budowlane).

Jako materiał drogowy żwiry mają różnorodne zastosowanie. W stanie naturalnym używane są do utrwalania dróg gruntowych i do budowy dróg żwirowych. Technika budowy dróg żwirowych osiągnęła w niektórych krajach (np. Szwecja, Norwegia) bardzo wysoki poziom, umożliwiający budowanie z’tego materiału dróg doskonale nadających się do ruchu średniego, zwłaszcza przy użyciu do stabilizacji lepiszcz bitumicznych lub spoiw cementowych.

Żwiry kopalne po przemyciu i segregacji na poszczególne frakcje używane są do budowy dróg betonowych. Ze względu na różną jakość poszczególnych ziarn, zastosowanie żwiru ogranicza się przeważnie do budowy dolnej warstwy nawierzchni, nie narażonej bezpośrednio na ruch. Przy budowie nawierzchni bitumicznych mogą być również stosowane żwiry do budowy warstw dolnych (program egzamin ustny).

Głazy narzutowe

Niekiedy używane są żwiry jako materiał zastępczy zamiast grysów granulowanych do budowy nawierzchni utrwalanych bitumem na gorąco lub emulsją na zimno. Ze względu na okrągły kształt, gładkie powierzchnie oraz niejednorodność poszczególnych ziarn, nie można się spodziewać wyników równoznacznych z grysami granulowanymi. Bardziej racjonalne jest stosowanie w takich przypadkach grysu otrzymanego przez rozdrobnienie grubszego grysu w granulatorze (opinie o programie).

Głazy narzutowe północnej części Polski stanowią materiał dość różnorodny z przewagą skał krystalicznych, z tego względu stanowią ważny i szeroko stosowany materiał drogowy. Otoczaki rzeczne z okolic górzystych Polski składają się z okruchów skał miejscowych, jak wapienie, granity w Tatrach, a zwłaszcza z różnych odmian piaskowców karpackich, bardzo często nadwietrzałych lub zwietrzałych. Otoczaki znajdują ograniczone zastosowanie do celów drogowych jedynie do potrzeb lokalnych i nie mają tego znaczenia dla drogownictwa, co głazy narzutowe północnej Polski (segregator aktów prawnych).

Iły i gliny zaliczane są również do materiałów drogowych ze względu na bezpośrednie zastosowanie w budownictwie drogowym, jak również ze względu na wytwarzanie z nich sztucznych materiałów brukowych (klinkier drogowy). Bezpośrednie zastosowanie iłu i gliny ogranicza się do wykorzystania ich własności wiążących w celu przygotowania mieszanek do ulepszania dróg gruntowych. Iły i gliny w naturalnej postaci, ze względu na nieprzepuszczalność i zdolność zatrzymywania wody oraz pęcznienie, nie nadają się na podłoża dróg.

Gdy nawierzchnia budowana jest na gruncie gliniastym, należy zwrócić baczną uwagę na zapewnienie dobrego odwodnienia i odizolowania podłoża drogi dostatecznie grubą warstwą odsączającą piasku (promocja 3 w 1). W przeciwnym przypadku wskutek gromadzenia się wody pod powierzchnią w okresie słot jesiennych, a następnie zamarzania w okresie zimowym i gwałtownego odtajania w okresie wiosennym, występują zjawiska wysadzin i przełomów, co powoduje zniszczenie nawierzchni.