Ciężar właściwy kruszywa - czym jest? Charakterystyka i opis

Ciężar właściwy kruszywa zależy od materiału, z którego ono pochodzi; dla piasków naturalnych waha się w granicach od 2,50 do 2,90; średnio przyjmuje się 2,65 (program uprawnienia budowlane na komputer). Badanie ciężaru właściwego kruszywa przeprowadza się w sposób podany dla kamieni.

Ciężar objętościowy kruszywa zależy nie tylko od materiału, z którego ono pochodzi, lecz i od szeregu innych czynników, jak kształt ziarn, sposób nasypania czy wilgotność. Laboratoria, chcąc mieć wyniki porównywalne, badają zwykle ciężar objętościowy piasku wysuszonego i w jednakowy sposób utrzęsionego. Próbę wykonuje się w cylindrze szklanym kalibrowanym o określonej objętości (np. 1 l) i znanym ciężarze Gc. Do cylindra nasypuje się stopniowo piasek i stale go utrząsa (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Gdy po dosypaniu piasku do przewidzianej podziałki jego objętość nie będzie już malała pod wpływem wstrząsów, określa się na wadze ciężar cylindra z piaskiem. Ciężar objętościowy piasku kwarcowego suchego utrzęsionego wynosi około 1,8 T/m3 (przy 32% porów). Gdy do powyżej opisanego cylindra z piaskiem doleje się spokojnie wodę, w naczyniu nie nastąpi ani obniżenie się, ani podniesienie górnej powierzchni piasku; objętość zajęta przez piasek w naczyniu pozostanie ta sama (uprawnienia budowlane). Jeśli jednak piasek nawilżony (lecz nie do całkowitego wypełnienia porów wodą) przesypie się do innego naczynia, to zajmie on większą objętość, a to dlatego, że pomiędzy poszczególnymi ziarnkami wytworzą się meniski utrzymujące ziarnka dzięki napięciom powierzchniowym w pewnej odległości. Działanie menisków można sprawdzić wilgotną pałeczką, mianowicie do suchej pałeczki ziarnko piasku p nie przylega, do wilgotnej przyczepia się dzięki meniskowi m, jeżeli zaś pałeczkę z przyczepionym ziarnkiem zanurzy się do naczynia z wodą, to ziarnko opadnie na dno (program egzamin ustny).

Zanurzony piasek

Doświadczenia wykazały, że największe spulchnienie wykazuje piasek nasypywany przy 4 do 6% wilgotności; przyrost objętości sypanego luźno piasku wilgotnego w stosunku do sypanego w ten sam sposób piasku suchego może wynosić’ dla piasku grubego ok. 20%, a dla piasku drobnego nawet 40%. Przy wilgotności większej od wyżej podanej napięcia powierzchniowe zmniejszają się, woda zaczyna działać jak smar ułatwiający przesuwanie się ziaren i objętość sypanego piasku maleje; jeżeli wody jest tak dużo, że piasek jest w niej całkowicie zanurzony, to objętość piasku zanurzonego będzie w przybliżeniu taka sama jak piasku suchego (opinie o programie).

Piasek na budowie bywa zazwyczaj wilgotny, gdyż zachowuje pewną ilość wody błonkowej (adhezyjnej) przylegającej do ziaren wskutek sił przyczepności oraz wody włoskowatej, utrzymującej się w kanalikach dzięki napięciom powierzchniowym. Nawet przy suchej pogodzie piasek zawiera l-f-2% wody; w porze jesiennej przeciętna ilość wody w piasku wynosi około 6%, a po dłuższych deszczach wzrasta do kilkunastu procent zależnie od miałkości piasku (segregator aktów prawnych).

Spulchnianie piasku wskutek wilgotności ma duże znaczenie przy dozowaniu zapraw i betonów. W zalecanych przez normy stosunkach składników objętość piasku jest podawana w odniesieniu do piasku suchego. Jeżeli piasek jest mokry, to należy się przekonać, jaki jest przyrost objętości przy jego nasypywaniu w porównaniu z piaskiem suchym. Można to zrobić, nasypując do skrzynki najpierw piasek mokry, a następnie po jego wysuszeniu ten sam piasek suchy. Ze stosunku zajmowanych objętości można wywnioskować, o ile trzeba zwiększyć dawkę objętościową mokrego piasku (promocja 3 w 1).

Co warto wiedzieć o kruszywach budowlanych?

Kruszywa to materiały sypkie o ziarnistej budowie pochodzenia organicznego i mineralnego, które mają powszechne zastosowanie przede wszystkim w budownictwie. Biorąc pod uwagę sposób ich pozyskiwania, dzieli się je na:

• kruszywa naturalne,
• kruszywa uzyskane sztucznie.

Pierwsze z nich to te pochodzenia mineralnego powstające w wyniku erozji skał lub uzyskane w wyniku mechanicznego rozkruszenia. Są poddawane uszlachetnieniu, co pozwala nadać im odpowiednie parametry. Kruszywa sztuczne powstają dzięki obróbce termicznej naturalnych surowców lub recyklingowi.

Uwzględniając wielkość ziaren, a więc ziarnistość kruszywa, można je podzielić na:

• drobne – o wielkości mniejszej lub równej 4 mm;
• grube – o wielkości większej niż 4 mm, a mniejszej niż 63 mm;
• bardzo grube – o wielkości między 63–250 mm;
• wypełniające – przechodzące przez sito 0,063 mm;
• mieszane – ziarno rzeczne lub polodowcowe o wielkości 0–8 mm.

Rozmiar kruszyw opisuje się za pomocą ułamka d/D. Podane litery są wymiarami oczek sit.

Innym parametrem, który można wziąć pod uwagę przy podziale kruszyw, jest gęstość objętościowa. Jest to stosunek ich masy do objętości. Można więc wyróżnić:

• kruszywa lekkie – o gęstości mniejszej niż 1 800 kg/m3;
• kruszywa zwykłe – o gęstości między 1 800 do 3 000 kg/m3;
• kruszywa ciężkie – o gęstości większej niż 3 000 kg/m3.

Kruszywa naturalne wyróżniają się wysoką wytrzymałością na miażdżenie wynoszącą około 24% w zależności od ziarna oraz niską nasiąkliwością.

Kruszywa budowlane a przepisy prawa 2024

Normy dotyczące kruszyw budowlanych to przede wszystkim:

• PN-EN 12620,
• PN-EN 13139,
• PN-EN 13242,
• PN-EN 13043,
• PN-EN 13055,
• PN-EN 13383-1,
• PN-EN 13450.

Zagadnienia związane m.in. z kruszywami budowlanymi i ich parametrami to jeden z wielu tematów, które muszą przyswoić osoby planujące pełnić samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Przygotowując się do egzaminu na uprawnienia budowlane, aplikacja stworzona przez naszych specjalistów jest niezwykle pomocna. Została opracowana przede wszystkim z uwzględnieniem najczęściej powtarzających się pytań na poprzednich sesjach.