Efekt skali

Odpowiednie wartości odchyleń standardowych. Podobne zachowanie wykazują próbki prostopadło- ścienne oraz walce. Efekt skali nie ogranicza się, oczywiście, do betonu i został stwierdzony również w przypadku anhydrytu i innych materiałów. Interesujące jest to, że efekt skali zanika poza wielkością próbki, tak że jej dalsze powiększanie nie powoduje już spadku wytrzymałości (program uprawnienia budowlane na komputer). Według wyników Bureau of Reclamation powierzchnią i wnętrzem próbki, działanie naprężeń stycznych na powierzchni kontaktu z płytami dociskowymi maszyny wytrzymałościowej, a spowodowanych tarciem lub zginaniem owych płyt, czy wreszcie różnice w efektywności pielęgnacji.

Tej ostatniej sugestii przeczą np. wyniki Gonnermana, które pokazują, że wytrzymałości staje się równoległa do osi, na której odkłada się wielkość próbek, przy średnicy 457 mm. Znaczy to, że walce o średnicach 457 mm, 610 mm oraz 914 mm mają wszystkie tę samą wytrzymałość (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Te same badania wykazały, że spadek wytrzymałości ze wzrostem wymiarów próbki jest mniej wyraźny w mieszankach chudych niż w mieszankach o dużej zawartości cementu. Na przykład wytrzymałość walców o średnicy 457 mm i 610 mm w odniesieniu do walców o średnicy 152 mm wynosi 85% w przypadku mieszanek bogatych w cement oraz 93% w przypadku mieszanek chudszych (167 kg/m² cementu) (uprawnienia budowlane).

Wymiar boczny próbki

Te dane doświadczalne są ważne, ponieważ ekstrapolując efekty skali na konstrukcje bardzo duże, należałoby liczyć się z możliwością niebezpiecznie niskiej wytrzymałości. Oczywiście, tak nie jest. Różne wyniki doświadczeń dotyczących efektu skali mają istotne znaczenie, ponieważ w przeszłości efekty skali przypisywano działaniu licznych przyczyn. Wśród takich przyczyn można wymienić efekt ściany (ang. wall effect, franc. Veffet de paroi), stosunek wymiaru próbki do maksymalnego wymiaru kruszywa, naprężenia wewnętrzne spowodowane różnicami temperatur i wilgotności przyrost wytrzymałości próbek o różnej wielkości i różnym kształcie następuje z taką samą prędkością (program egzamin ustny).

W zakresie wymiarów zazwyczaj używanych elementów próbnych efekt skali jest nieduży, ma jednak znaczenie i nie powinien być pomijany w badaniach wymagających dużej dokładności lub też w badaniach naukowych (opinie o programie). Na podstawie pracy można przypuszczać, że ogólna zależność między wytrzymałością betonu a kształtem i wielkością elementów próbnych jest funkcją wyrażenia V/hd + h/d, gdzie V objętość próbki, h wysokość próbki, d najmniejszy wymiar boczny próbki. Na ile dane doświadczalne zgodne są z postulowaną zależnością (segregator aktów prawnych).

Korzystanie z mniejszych elementów próbnych daje pewne korzyści. Próbki takie są łatwiejsze w manipulowaniu, mniejsze jest również prawdopodobieństwo przypadkowego ich uszkodzenia, wymagają stosowania mniejszej maszyny wytrzymałościowej, wreszcie używa się do ich wykonania mniej betonu, co w laboratorium oznacza potrzebę posiadania mniejszej powierzchni do przechowywania i pielęgnacji próbek, jak również przerabiania mniejszych ilości kruszywa. Z drugiej strony, ponieważ w mniejszych próbkach rozrzut wyników jest większy, przeto chcąc uzyskać tę samą dokładność wyznaczenia wartości średniej, trzeba zbadać większą liczbę próbek. Z nominalnie takich samych zarobów trzeba przygotować 5-6 kostek betonowych o boku 100 mm zamiast 3 kostek o boku 150 mm, a 5 kostek o boku 13 mm wykonanych z zaprawy zastąpi 2 kostki o boku 100 mm wykonane z tego samego zarobu, ewent. 4 kostki o boku 100 mm wykonane z zarobów nominalnie podobnych (promocja 3 w 1).