Ekspertyza górnicza

W związku z przebudową i poszerzeniem drogi zaprojektowano wiadukt dwuprzęsłowy o belkach stalowych wolnopodpartych o rozpiętości 2 x 13,50 m. Łożyska stałe belek umieszczono na środkowym filarze. Ekspertyza górnicza przewiduje po wyeksploatowaniu 5 pokładów węgla sumaryczne obniżenie terenu około 9,60 m. Część tego obniżenia będzie skompensowana zmianą niwelety toru kolejowego i drogi, w związku z czym konieczne jest podniesienie przęseł o około 6,00 m (program uprawnienia budowlane na komputer).

Aby uniknąć kosztownych przyczółków o wysokości około 12,00 m w projekcie przyjęto, że podniesione przęsła oparte będą na 3 podporach słupowych stalowych lub żelbetowych wybudowanych na istniejących przyczółkach i filarze (rys. 6.446). Powstałe skarpy nasypów przekryte będą dodatkowymi przęsłami, a dodatkowe skrajne podpory będą posadowione na palach żelbetowych zatopionych w nasypie (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Fundamenty przyczółków i filarów będą obliczone na obciążenie w stanie obecnym i po zakończeniu eksploatacji (rys. 6.446), a konstrukcja istniejących podpór powinna umożliwić zakotwienie nadbudowanych słupów. Odkształcenia terenu i podłoża gruntowego mogą spowodować znaczne nieraz uszkodzenia konstrukcji inżynierskich (jak estakady, wiadukty, tunele i przepusty) wzniesionych na terenach górniczych (uprawnienia budowlane).

Rozpełzanie gruntu wywołuje, na skutek tarcia cząstek gruntu o fundament, naprężenia rozciągające w ławie fundamentowej, które mogą spowodować pęknięcie fundamentu i wyżej położonych części podpory. Znane są również przypadki ścięcia przez pełzający grunt głęboko posadowionych fundamentów o małym przekroju, jak pale lub studnie.

Rozpełzanie lub ściskanie gruntu powoduje wzajemne przesunięcia podpór, co w połączeniu z wpływem krzywizny obrzeża niecki zmienia odległość punktów podparcia ustroju niosącego, a więc może spowodować spadnięcie konstrukcji przy rozpełzaniu terenu lub rozpieranie przez nią przyczółków przy ściskaniu (program egzamin ustny).

Jeżeli kierunek eksploatacji pokładów nie jest zgodny z osią podłużną lub poprzeczną wiaduktu, to występuje dodatkowo wzajemne przechylenie podpór. Wywołuje to zwichrzenie ustroju niosącego i nierównomierne obciążenie łożysk. Zjawisko zwichrzenia i skręcania konstrukcji na skutek szkód górniczych występuje specjalnie silnie w wiaduktach ukośnych.

Obniżenie terenu

Obniżenie terenu i związane z nim osiadanie podpór nie jest na ogół niebezpieczne dla obiektu, jeżeli występuje ono równomiernie na większym obszarze. Lokalne zapadliska i uskoki, wywołując nierównomierne osiadanie podpór, mogą spowodować poważniejsze uszkodzenia na skutek zmian w charakterze podparcia fundamentu lub przeciążenia łożysk oraz skręcenia i zwichrzenia ustroju niosącego (opinie o programie).

Naprawa uszkodzeń powstałych w budowlach inżynierskich na skutek szkód górniczych, jak również wykonanie zabezpieczenia konstrukcji istniejących jest bardzo kosztowne i pracochłonne. Dlatego też przy projektowaniu budowli na terenach prowadzonej lub przewidywanej eksploatacji górniczej należy wybrać rodzaj i schemat statyczny obiektu jak najmniej wrażliwy na odkształcenia terenu, a w obliczeniach statycznych uwzględnić dodatkowe siły i obciążenia, jakie mogą powstać w konstrukcji wskutek ruchów podłoża (segregator aktów prawnych).

Na ogół przyjmuje się, że statycznie niewyznaczalne konstrukcje sklepione powinny być wznoszone tylko na terenach I i II kategorii. Konstrukcje belkowe i statycznie wyznaczalne mogą być projektowane na terenach III kategorii przy uwzględnieniu zastrzeżeń. Na terenach IV kategorii koszt dodatkowych robót, niezbędnych dla zabezpieczenia budowli inżynierskich, jest znaczny, decyzja więc o budowie powinna być poprzedzona analizą ekonomiczną zagadnienia.

Na terenach V kategorii nie należy zasadniczo wznosić budowli stałych, zastępując je w miarę możliwości przez konstrukcje prowizoryczne lub rozbieralne. Budowa obiektów stałych na tych terenach może nastąpić po zakończeniu eksploatacji i uspokojeniu terenu. To samo może w pewnych przypadkach dotyczyć terenów IV kategorii (promocja 3 w 1).