Horyzonty umysłowe

W procesie psychofizycznego rozwoju dzieci i młodzieży wielką rolę odgrywa właśnie zabawa i rozrywka, pozwalająca na zaspokajanie różnych potrzeb psychospołecznych, przeciwdziałająca przemęczeniu i znużeniu. W zabawie i rozrywce młodzi znajdują nie tylko wypoczynek, ale i atrakcję, przygodę, radość, nowość, emocję oraz inne pozytywne doznania. Dobra zabawa lub rozrywka przywraca nastrój ożywienia i zapału, dostarcza sił i energii do efektywnego życia. Poprzez odpowiednie wyposażenie placów zabaw i gier można zainteresować dzieci również nauką i techniką. W oddziaływaniu wychowawczym należy stosować metody, których istotą byłaby samodzielna aktywność młodych ludzi (program uprawnienia budowlane na komputer).

Na placach zabaw i gier w innych placówkach wychowania pozaszkolnego powinny być preferowane zajęcia poszerzające horyzonty umysłowe dzieci i młodzieży, zajęcia artystyczne li techniczne (majsterkowanie, konstruowanie, modelowanie, malowanie itp.) oraz zajęcia sportowe sprzyjające rozwojowi tężyzny fizycznej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Szwajcarscy organizatorzy placów zabaw i gier proponują powołanie w osiedlach tzw. zespołów koordynacyjnych opiekunów w wieku od 16 do 19 lat. Zespoły te dzielą się na następujące koła: informacji i agitacji, programowania, opieki i zaopatrzenia w materiały do zabaw, przy założenia utrzymywania nieustannych kontaktów między członkami zespołu. Wszelkie inicjatywy powinny być koordynowane przez jeden ośrodek, który byłby jednocześnie miejscem spotkań i głównym punktem dyspozycyjno-iaformacyjnym w osiedlu (uprawnienia budowlane).

Zaopatrywanie w materiały dotyczy przede wszystkim przygodowych i konstrukcyjnych fragmentów placów zabaw dziecięcych. Na wydzielonych terenach należy zgromadzić przeróżne przedmioty, jak: pudła kartonowe, kłody drzew, opony samochodowe, naczynia, skrzynie, garnki, sznury, liny konopne, deski, cegły, pustaki, kamienie, gwoździe, narzędzia, farby, pędzle, kredki itp. Takie zgromadzenie przedmiotów umożliwi dzieciom majsterkowanie, budowanie, malowanie i dokazywanie. Pedagogiczne oddziaływanie przygodowych placów zabaw powinno być przedyskutowane przez członków powołanych grup inicjujących (program egzamin ustny).

Tradycyjne place zabaw

W Berlinie Zachodnim na przykład powołano Centralne Biuro Informacyjne do kształtowania kół pracowników placów zabaw i gier. Natomiast inicjatywa powołania Związku Robinsonawskich Przygodowych Placów Zabaw wyszła od angielskich społeczników, którzy utrzymywali stały kontakt i wymianę informacji z Berlinem Zachodnim. Dla przykładu podaje się, że w RFN na przełomie lat 1973/74 pracowało już około 100 grup inicjujących realizacje placów zabaw dla dzieci. Tradycyjne place zabaw, budowane wprawdzie nowocześnie i dużym nakładem kosztów, stają Się szybko dla dzieci „rezerwatami", w których nie mogą one bawić się tak, jakby tego chciały (opinie o programie). Sprzęty i urządzenia mogą dzieci wprawdzie wykorzystywać do zabaw, ale nie mogą, wbrew swoim chęciom, ich przerabiać, przebudowywać i zmieniać według własnej inwencji. Każdy taki zamiar jest bowiem traktowany przez dorosłych jako próba zniszczenia urządzenia.

Takie założenie ograniczonej możliwości zabaw wpływa ujemnie na rozwój aktywności dzieci, które idąc za naturalnym popędem bawią się na placach budowy, przy garażach, na składowiskach wraków, na śmietniskach, pustych terenach fabrycznych itp. Tam bowiem znajdują możliwości wyżycia się w bezpośrednim zetknięciu się z naturą, innym środowiskiem, niebezpieczeństwami i codziennością dorosłych. Innymi słowy „doświadczają życia" (segregator aktów prawnych).

Na odpowiednio wyposażonych przygodowych płacach zabaw dzieci mogą rozwijać aktywność w działaniu, obserwacji i refleksji. Takie place zabaw stwarzają warunki do poznania społecznych możliwości dzieci. Na przygodowych placach zabaw należy zapewnić dzieciom opiekę pedagogiczną. Wśród bawiących się dzieci zdarzają się konflikty (promocja 3 w 1). Trzeba wtedy interweniować i pomagać dzieciom w rozwiązywaniu nieporozumień. Do tego potrzebni są ludzie dojrzali, mający zdolności pedagogiczne, którzy krytycznie ocenialiby przebieg zabawy i postępowaliby odpowiednio do zaistniałych sytuacji.