Mapy geologiczne

Istnieje prawny obowiązek ustalania zasobów podziemnych wód leczniczych w poszczególnych kategoriach ich rozeznania. Zasady postępowania określone są w zarządzeniu Prezesa Centralnego Urzędu Geologii z dn. 13 maja 1965 r. w sprawie ustalania zasobów wód podziemnych dla celów leczniczych i przedstawienia dokumentacji do zatwierdzania (MP nr 25, poz. 125, 1965) (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dla założeń techniczno-ekonomicznych inwestycji przeznaczonych do użytkowania wód leczniczych wymagany jest operat hydrogeologiczny w kategorii „C” lub dokumentacja hydrogeologiczna w kategorii „B”. Dla podjęcia realizacji inwestycji wymagana jest dokumentacja hydrogeologiczna z zatwierdzeniem zasobów w kategorii „A” (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Poszczególne dokumentacje hydrogeologiczne zawierają rozpoznanie geologiczne, rozpoznanie złóż podziemnych wód leczniczych, mapy geologiczne, inwentaryzację źródeł, dane hydrochemiczne, wyniki próbnych pompowań źródeł (odwiertów) oraz wnioski co do warunków eksploatacji złóż. Dokumentowanie geologiczne złóż wód leczniczych jest pracochłonne i długotrwałe i odpowiednio powinno wyprzedzać proces przygotowania inwestycji uzdrowiskowych (uprawnienia budowlane).

Wody lecznicze poddawane są systematycznym badaniom fizykochemicznym, a mianowicie:

• duże analizy szczegółowe wykonywane są nie rzadziej niż co 10 lat,
• małe analizy szczegółowe wykonywane są nie rzadziej niż co 3 lata,
• analizy kontrolne wykonywane są co roku,
• badanie kontrolne (obserwacje źródlane) wykonywane są codziennie lub co parę dni (program egzamin ustny).

Pod względem bakteriologicznym wymagania dla wód leczniczych są analogiczne jak dla wody do picia i potrzeb gospodarczych.

Celem zabezpieczenia warunków dla trwałej eksploatacji zasobów wód leczniczych w zatwierdzonej ilości ustanawiane są obszary ochrony górniczej. Wewnątrz obszaru ochrony górniczej ustanawiane są zakazy dotyczące robót górniczych, wykonywania wykopów, urządzania kamieniołomów itp., które mogłyby zakłócić równowagę hydrologiczną danego złoża lub spowodować np. jego zanieczyszczenie bakteriologiczne (opinie o programie).

Wody lecznicze

Wody lecznicze są substancjami wrażliwymi na wpływy zewnętrzne i warunki eksploatacji. Źle zaprojektowane lub wykonane instalacje i urządzenia eksploatacyjne mogą spowodować daleko idące zmiany właściwości wody mineralnej w stosunku do tych. jakie ma w ujęciu. W praktyce balneologicznej należy zwrócić baczną uwagę na to, czy pacjentom aplikuje się zabiegi z wód leczniczych o cechach takich, jakie podane są w analizach fizykochemicznych. Urządzenia i instalacje powinny być dostosowane do typu fizykochemicznego eksploatowanej wody leczniczej.

Najogólniejszy podział wyróżnia trzy typy wód leczniczych:

• wod lecznicze nie zawierające składników gazowych,
• wody termalne (cieplicze),
• wody lecznicze zawierające składniki gazowe: dwutlenek węgla, siarkowodór, radon (segregator aktów prawnych).

W przypadku eksploatacji wód leczniczych nie zawierających składników gazowych wymagania dotyczą jedynie odpowiedniego doboru materiałów na instalacje, które muszą być odporne na korozyjne działanie tych wód. Przy projektowaniu instalacji należy pamiętać, że wody lecznicze mają skłonności do wytrącania osadów, co powoduje szybkie zrastanie przewodów. Ostrożności w eksploatacji wymagają wody zawierające żelazo, które jest składnikiem chwiejnym. Ze względu na działanie katalityczne ważne jest zachowanie w wodzie żelaza w postaci dwu wartościowej. W tym celu należy chronić wodę przed kontaktem z powietrzem, które powoduje ponadto, że zmianie tej towarzyszy wytrącanie się z innych składników, np. arsenu, manganu i pierwiastków śladowych zawartych w wodach mineralnych (promocja 3 w 1).

W przypadku wód termalnych (zwłaszcza tzw. cieplic prostych) nie mających składników gazowych szczególną uwagę przy projektowaniu instalacji należy zwrócić na należytą ochronę przed zbędnym ochłodzeniem tych wód. Trzeba bowiem podkreślić, że tradycyjnie wysoko cenione są w balneoterapii zabiegi lecznicze przy użyciu wód termalnych bez ich dogrzewania.