Monolityczny komin żelbetowy

Za jeden z pierwszych w Europie, a równocześnie na ziemiach polskich, monolityczny komin żelbetowy uważany jest komin elektrowni w dawnych Zakładach Hutniczych i Emalierni „Henriettenhiitte” na Dolnym Śląsku, wzniesiony w r. 1907. W następnych latach powstało w Europie wiele kominów żelbetowych średniej wysokości, przy czym ok. 1910 r. wprowadzono kominy zbieżne systemu duńskiej firmy F. Mbhle (program uprawnienia budowlane na komputer). Do tego typu kominów należy również istniejący do dziś monolityczny komin na dworcu kolejowym w Brzegu wykonany w r. 1913 dla odprowadzania spalin z parowozowni, odznaczający się wyjątkowo małą grubością ścianki przy wylocie (8 cm).

Lata 1928-1932 przyniosły dalszy rozwój budownictwa kominów żelbetowych w Europie dzięki wykonaniu szeregu wysokich kominów żelbetowych monolitycznych wg systemu Heinego (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Do najwyższych i najbardziej godnych uwagi należą kominy Siłowni Use w Schwandorf w Bawarii o wysokości 140 m, wykonane w r. 1931, komin Elektrowni Neuhof koło Hamburga wysokości 150 m wykonany w r. 1931 (do roku 1946 najwyższy w Europie), dalej komin Elektrowni cieplnej w Moskwie o wysokości 120 m wykonany w roku 1934. Należy wspomnieć, że w Stanach Zjednoczonych A. P. i w Japonii budowano kominy tej wysokości znacznie wcześniej, np. wykonany w r. 1916 najwyższy w tym czasie na świecie, komin w Saganoseki na wyspie Kiu-Sziu w Japonii o wysokości 165 m (uprawnienia budowlane).

Ten rozwój budownictwa kominów spowodowany był m.in. znaczną rozbudową przemysłu. Powstające wielkie elektrownie cieplne z olbrzymimi ilościami spalin wymagały kominów o bardzo dużych średnicach (do 10 m u dołu) wysokościach, przy czym oprócz zagadnienia ciągu coraz większą rolę odgrywała sprawa zanieczyszczenia powietrza pyłami. Jednostkowe zagęszczenie pyłów w powietrzu zmniejsza się ze wzrostem wysokości komina w przybliżeniu w drugiej lub trzeciej potędze. Oprócz elektrowni, wysokich kominów wentylacyjnych wymagały również inne zakłady przemysłowe, a przede wszystkim huty i zakłady przemysłu chemicznego. Komin wentylacyjny dla Huty w San Luis Petas w Meksyku o wysokości 150 m, wykonany w r. 1936 ma średnicę dolną 14,07 m a górną 9,15 m, co znów było w tym czasie rekordem wielkości.

Znaczny rozwój przemysłu

Po drugiej wojnie światowej wraz z dalszym rozwojem przemysłu zwiększa się liczba wysokich monolitycznych kominów żelbetowych, wzrastają ich średnice i wysokości.
W r. 1946 wykonano w Związku Radzieckim komin wysokości 152,6 m (w tym górne 10 m z cegły), a następnie do dnia dzisiejszego ponad sto dalszych kominów o wysokościach 100, 120 do 150 m (program egzamin ustny). Oprócz najbardziej zasłużonych w budowie kominów żelbetowych firm amerykańskich Heine Chimney Co. i Custodis Co. oraz niemieckiej Wayss u. Freytag należy wymienić radzieckie przedsiębiorstwo Sojuztiepłostroj, które posiada już wielkie doświadczenie w tej dziedzinie (opinie o programie).

Najwyższym w Europie kominem żelbetowyńi był do roku 1960 komin o wysokości 185 m zrealizowany w roku 1953 w Anglii, a na świecie trzy kominy dla elektrowni cieplnej o wysokości po 215 m (707 stóp) ukończone w r. 1955, w USA (Medison - Indiana). Obecnie realizuje się jeszcze wyższe kominy (m.in. w Polsce rozpoczęto realizację komina o wysokości 260 m w Elektrowni Siersza II) (segregator aktów prawnych).
W Polsce do najciekawszych budowli kominowych sprzed wojny należą kominy cylindryczne w Chodakowie o wysokości 50 m projektowane przez W. Paszkowskiego. Wysokich kominów żelbetowych monolitycznych nie budowano w Polsce do roku 1951, kiedy to rozpoczęto budowę trzonu komina żelbetowego Nr 2 w Elektrowni Jaworzno II o wysokości 100 m, a następnie w r. 1953 komin żelbetowy Nr 3 o wysokości 120 m w tejże elektrowni. Kominy te projektował autor niniejszego rozdziału (promocja 3 w 1).

Znaczny rozwój przemysłu, przede wszystkim energetycznego spowodował również w Polsce szybki rozwój budownictwa kominów żelbetowych. W roku 1954 ukończono komin żelbetowy wysokości 120 m w Hucie Aluminium w Skawinie i w Elektrociepłowni Żerań (wysokości 100 m), obydwa wg dokumentacji radzieckiej Sojuztiepłostroju, adaptowanej w Polsce.