Organizacja ruchu w węzłach

Specjalnie ważnym zagadnieniem jest sprawa organizacji ruchu w węzłach, gdzie z powodu nieuniknionych zakłóceń ruchu (kolizje i przeplatanie ruchu) pojazdy zatrzymują się lub zmniejszają szybkość, przez co maleje przepustowość węzła. Powoduje to z kolei zmniejszenie przepustowości krzyżujących się w węźle dróg lub ulic (program uprawnienia budowlane na komputer).

Organizacja ruchu w węźle pozwala na lepsze wykorzystanie powierzchni węzła, a przez poprawienie sprawności węzła zwiększa jego przepustowość.

Równie ważnym zadaniem organizacji ruchu w węźle jest zwiększenie bezpieczeństwa ruchu, a zwłaszcza bezpieczeństwa ruchu pieszego. Z powodu występowania punktów kolizji w węzłach zachodzi tutaj większość wypadków ulicznych. Statystyki ruchu pieszego również wykazują, że większość wypadków z pieszymi zdarza się na skrzyżowaniach ulicznych i przy przystankach środków komunikacji zbiorowej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Organizacja ruchu w węzłach i na odcinkach międzywęzłowych polega na:

1. segregacji ruchu,
2. regulacji ruchu.

Największą przepustowość jednego pasa ruchu drogowego lub ulicznego osiągniemy przy jednakowej strukturze ruchu. Dla zwiększenia przepustowości jezdni należy zatem stosować segregację ruchu, projektując dla każdego rodzaju pojazdów o odmiennych parametrach ruchowych odrębne, niezależne pasy ruchu o wymaganej szerokości (uprawnienia budowlane).

Jako parametry wpływające na strukturę i charakter ruchu uważamy:

• rodzaj nawierzchni pasa ruchu, po którym poruszają się pojazdy (szynowe lub bezszynowe),
• szybkość jazdy,
• wymiary pojazdów,
• zwrotność pojazdu, którą charakteryzuje minimalny możliwy promień skrętu pojazdu,
• szybkość hamowania i przyspieszenia (program egzamin ustny).

Uwzględniając podaną charakterystykę pojazdów możemy ruch drogowy i uliczny podzielić na 5 rodzajów:

• ruch pojazdów szynowych,
• ruch pojazdów bezszynowych (samochodowych),
• ruch pojazdów konnych,
• ruch rowerowy,
• ruch pieszy.

Zasadniczo dążymy do segregacji ruchu na ulicach i w węzłach przynajmniej na 3 kategorie:

• ruch pojazdów szynowych,
• ruch pojazdów bezszynowych,
• ruch pieszy (opinie o programie).

Ruch konny

Dla pojazdów konnych wydzielamy specjalne jezdnie położone poza koroną drogi tylko wzdłuż dróg ruchu szybkiego, na których ruch konny jest zakazany. Ruch rowerowy jest u nas na ogół niewielki, więc tylko wyjątkowo zachodzi konieczność projektowania specjalnych ścieżek rowerowych (segregator aktów prawnych).

Należy nadmienić, że są propozycje dalszej segregacji w miastach ruchu pojazdów bezszynowych przez wydzielenie oddzielnych pasów ruchu dla autobusów i trolejbusów, (jak to stosuje się w niektórych miastach amerykańskich), jednakże w naszych warunkach rozwiązania takie nie znalazły zastosowania.

Rozróżniamy segregację ruchu:

• poziomą - przez wydzielenie różnych pasów ruchu w tym samym poziomie,
• pionową - przez prowadzenie poszczególnych rodzajów ruchu w różnych poziomach.

Przykładem segregacji ruchu mogą być:

• na odcinkach międzywęzłowych - jezdnie jednokierunkowe, wydzielone torowisko tramwajowe lub ścieżki rowerowe i chodniki dla pieszych,
• na skrzyżowaniach - węzły o ruchu skanalizowanym, węzły wielopoziomowe, podziemne przejścia dla pieszych itp.,
• umieszczenie komunikacji szynowej na innym poziomie niż ruch kołowy przez zastąpienie tramwajów przez szybką kolej miejską (SKM lub metro).

Możliwe są również rozwiązania mieszane, gdy np. ruch tramwajowy lub ruch pieszy prowadzimy wydzielonym pasem w poziomie jezdni ulicznej, projektując w punktach kolizji z ruchem drogowym (na skrzyżowaniach) rozwiązania dwupoziomowe (promocja 3 w 1).

Segregacja ruchu wymaga zazwyczaj modernizacji węzła, a więc jego przebudowy przez zmianę jego wymiarów geometrycznych lub rozwiązania wysokościowego, poszerzenie wlotów, wbudowanie wysepek lub pasów rozgraniczających itp. Optymalnym rozwiązaniem są węzły 4-poziomowe omówione dalej w rozdziale 4, jednak węzły tego typu są bardzo rzadko budowane ze względu na olbrzymie koszty i trudności techniczne tego rodzaju inwestycji.