Organy nadzoru budowlanego i administracji architektoniczno-budowlanej

W ustawie Prawo budowlane wyodrębniono dwa organy administracji publicznej, które działają w sferze budowlanej:

• organy nadzoru budowlanego: Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wojewoda pełniący funkcję wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego;
• organy administracji architektoniczno-budowlanej: Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, starosta i wojewoda.

Pod względem hierarchii administrację publiczną można podzieli na trzy szczeble:

• centralny – Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego,
• wojewódzki – wojewoda i wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego,
• powiatowy – powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, starosta (program na komputer).

Organy nadzoru budowlanego i administracji architektoniczno-budowlanej – kto sprawuje nadzór?

Osoby, które reprezentują organy nadzoru budowlanego, są uprawnione do wstępu na teren budowy oraz na teren obiektu budowlanego (program na telefon). W czasie wykonywania tych czynności wymagana jest obecność:

• inwestora,
• kierownika budowy lub robót budowlanych,
• kierownika zakładu pracy lub osoby przez niego upoważnionej (program na egzamin ustny).

W szczególnie uzasadnionych przypadkach kontrola może być wykonywana przy uczestnictwie powołanej do tego osoby pełnoletniej. Nad każdym organem nadzoru budowlanego sprawowany jest nadzór (promocja 3 w 1). Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego jest nadzorowany przez radę powiatu lub wojewodę we współpracy z wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego. Ponadto nadzór nad powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego sprawuje także wojewoda oraz starosta (segregator).

Nadzór nad wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego sprawowany jest przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz wojewodę. Natomiast nad działalnością organów administracji architektoniczno-budowlanej nadzór sprawują:

• nad wojewodą – Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego w zakresie działalności, która wynika z ustawy prawo budowlane oraz właściwego poziomu merytorycznego prac w określonym zakresie,
• nad starostą – wojewoda z pomocą wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego nad działalnością związaną z prawem budowlanym oraz tylko wojewoda w przypadku nadzoru nad odpowiednim poziomem prac merytorycznych (opinie).

Organy administracji architektoniczno-budowlanej – charakterystyka

Organem pierwszej instancji administracji architektoniczno-budowlanej jest starosta. Wykonuje on ustawowe zadania na obszarze powiatu. Rozpatruje sprawy związane z budową obiektów bez strategicznego znaczenia dla państwa i obywateli.

Większe kompetencje ma wojewoda, do którego trafiają sprawy w ramach postępowania odwoławczego. Pełni także funkcję organu pierwszej instancji w sprawach strategicznych obiektów i robót budowlanych.

Centralny organ administracji to Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego. Do jego kompetencji należy rozpatrywanie odwołań od decyzji wraz z zażaleniami wydanymi przez pierwszą instancję, czyli wojewodę. Zajmuje się także postępowaniem w sprawach stwierdzenia nieważności ostatecznych decyzji wojewody oraz wznawianiem tych zakończonych ostatecznym rozstrzygnięciem.

Organy administracji architektoniczno-budowlanej – zadania

Wśród najważniejszych zadań organów administracji architektoniczno-budowlanej można wymienić przede wszystkim:

• wydawanie decyzji administracyjnych w kwestiach określonych w ustawie Prawo budowlane (m.in. pozwoleń na budowę i rozbiórkę, zgłoszeń o zmianie sposobu użytkowania),
• przeprowadzanie kontroli zgodności zagospodarowania terenu z MPZP i wymaganiami środowiskowymi,
• weryfikowanie zgodności rozwiązań architektonicznych i budowlanych z przepisami oraz obowiązującymi zasadami wiedzy technicznej.

Są także odpowiedzialne za bezzwłoczne przekazywanie organom nadzoru budowlanego kopii ostatecznych decyzji o wydanych pozwoleniach na budowę (wraz z projektem budowlanym). Przesyłają także kopie ostatecznych odrębnych decyzji o zatwierdzeniu projektu (wraz z nim) oraz innych zgłoszeń, postanowień czy decyzji.

Znajomość kompetencji omawianych organów jest niezbędna dla osób, które chcą uzyskać uprawnienia budowlane umożliwiające pełnienie samodzielnych funkcji w budownictwie. W przygotowaniu do egzaminu pisemnego i ustnego mogą pomóc opracowane przez naszych specjalistów narzędzia dostępne na stronie.