Poczucie braku rozsądku

Respekt, jakim Kartezjusz darzył moce mechanizmów, był zabarwiony znajomością wspaniałych automatów zegarowych tamtych Kartezjusz był w stanie, bez wątpienia, bardzo jasno i wyraźnie dostrzec ograniczenia tej technologii (program uprawnienia budowlane na komputer).

Nawet tysiące maleńkich zębatek - niechby nawet dziesięć tysięcy - nie pozwolą odpowiadać racjonalnie i z wdziękiem! Być może Hobbes i Leibniz byliby mniej pewni siebie w tej sprawie, ale pewnie też nie zaprzątałby sobie głowy zastanawianiem się z góry nad ograniczeniami miliona malutkich trybików kręcących się miliony razy na sekundę.

Byłoby to po prostu dla nich nie do pomyślenia. Nie w znanym filozoficznym sensie, jako rzecz sprzeczna sama w sobie („kłócąca się z rozumem”) albo całkowicie nie mieszcząca się w ich schemacie myślenia (jak na przykład pojęcie neutrina), ale w znaczeniu bardziej potocznym, choć równie ograniczającym - jako idea, której w żaden sposób nie mogliby wziąć na serio (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Kiedy filozofowie mają się zabrać za przeprowadzanie rekonesansu w ogromnych dziedzinach pojęciowych, wstrzymuje ich na te) drodze w równym stopniu poczucie braku rozsądku, co wzgląd na logiczną konieczność. A jest coś w sztucznej inteligencji takiego, co wielu filozofów odbiera jako odstręczające - kłócące się jeśli nie / rozumem, to z ich estetycznym smakiem (uprawnienia budowlane).

Dyskusja panelowa

Taka kolizja poglądów ujawniła się w pamiętny sposób w marcu 1978 roku, podczas historycznej debaty w Tufts University, zorganizowanej, a jakże, przez Towarzystwo Filozoficzno-Psychologiczne. Zapowiedziana jako dyskusja panelowa o podstawach i perspektywach sztucznej inteligencji zamieniła się w słowne zapasy reprezentacyjnych teamów czterech ideologii wagi ciężkiej: Noama Chomsky’ego i Jerry Fodora atakujących sztuczną inteligencję oraz Rogera Schanka i Terry Winograda występujących w jej obronie (program egzamin ustny).

Roger Schank pracował wtedy nad programami rozumienia języka naturalnego, a krytycy skupiali się na proponowanym przez niego schemacie reprezentacji (w komputerze) całego tego rozgardiaszu wiedzy elementarnej, który wszyscy znamy i w jakiś sposób nim się posiłkujemy, odszyfrowując zwyczajne akty mowy, mimo całej ich aluzyjności i skrótowości. Chomsky i Fodor zasypali to przedsięwzięcie szyderstwami, ale siła ciężkości ich ataku stopniowo zmieniała się w toku rozgrywki (opinie o programie).

Zaczęło się z grubej rury, od „pryncypialnej” krytyki błędu pojęciowego - Schank nie miał pojęcia to tym, to o tamtym - ale skończyło na zaskakującym ustępstwie ze strony Chomsky’ego: może się okazać po prostu, że, jak sądzi Schank, ludzka zdolność rozumienia rozmowy (i ogólniej myślenia) da się wyjaśnić przy pomocy języka interakcji setek czy tysięcy tandetnie zbudowanych niby-to-reprezentacji, jak można by je nazwać - ale byłby to wstyd, bo wtedy psychologia okazałaby się w końcu „nieinteresująca” (segregator aktów prawnych).

Umysł Chomsky’ego dopuszcza tylko dwie interesujące możliwości: psychologia mogłaby okazać się „podobna do fizyki” - jej powtarzalności wyjaśnialne byłyby wtedy jako wynikające z kilku szacownych, eleganckich, niewzruszonych praw - albo mogłaby się okazać całkowicie pozbawiona praw - w którym to wypadku jedynym dostępnym w jej obrębie sposobem badania i wyjaśniania byłaby metoda powieściowa (a wtedy, jeśli doszłoby co do czego, o niebo przedkładałby Jane Austen nad Rogera Schanka).

Ostra wymiana zdań nastąpiła pomiędzy uczestnikami panelu audytorium, podpuszczonym uwagą kolegi Chomsky’ego z Massachusetts Institute of Technology, Marvina Minsky’ego jednego z ojców założycieli sztucznej inteligencji i twórcy Pracowni Sztucznej Inteligencji w MIT: „Myślę, że tylko profesor nauk humanistycznych z MIT może tak zapomnieć o trzeciej interesującej możliwości: psychologia może się okazać podobna do inżynierii (promocja 3 w 1).”